संस्थापन इतरको बुझाइ : विश्वप्रकाश कांग्रेसका होइन, देउवाका प्रवक्ता

राजनीति

लिलु डुम्रे बिहीबार, फागुन २२, २०७६ १८:००

काठमाडौं- विश्वप्रकाश शर्माले कांग्रेस प्रवक्ताका रूपमा भन्दा बढी आन्तरिक गुटबन्दीलाई चर्काउन भूमिका खेल्ने गरेको संस्थापन इतर पक्षले आरोप लगाउन थालेको छ। उनको भूमिका पार्टीका गुटहरूबीच दुरी बढाउने र सभापतिलाई कठोर कदमका उत्प्रेरित गर्नेतर्फ केन्द्रित हुन थालेको संस्थापन पक्ष इतरको आरोप छ।

पार्टीभित्र संस्थापन पक्ष एकलौटी रूपमा गरिरहेको पछिल्ला निर्णयहरूमा शर्माको चलखेल रहेको रामचन्द्र पौडेल पक्षका एक नेताले दाबी गरे। उनका अनुसार, पार्टी सभापति शेरबहादुर देउवाले लिने कतिपय निर्णयहरूमा शर्मा हाबी हुने गरेका छन्। 'शर्मा औपचारिक रूपमा पार्टीका प्रवक्ता हुन्। तर, अनौपचारिक रूपमा देउवाका 'अघोषित सल्लाहकार' र उत्प्रेरक हुन्', उनी भन्छन्।

प्रवक्ताको रूपमा शर्माले पार्टीलाई देखिने बनाएका छन्। उनको पदीय जिम्मेवारी पूरा गरेको विषयमा प्रायःले प्रशंसा नै गर्छन्। तर, आगामी महाधिवेशनलाई आफू अनुकूल बनाउन उनले संस्थापन इतर पक्षलाई पेलेरै अघि बढ्न भूमिका खेल्ने गरेको उनकै समकालीन नेताहरूको दाबी छ। शर्मा आगामी महाधिवेशनमा महामन्त्रीका दाबेदार हुन्।

प्रवक्ताको रूपमा उनले सरकार विरुद्ध सानेपाबाट प्रभावकारी युद्ध लडिरहेका छन् भन्दा पनि हुन्छ। त्यसका लागि उनले अनेक जुक्ति निकालेका छन्।
'प्रवक्ताको रूपमा उहाँले निभाएको भूमिकाको प्रशंसा नै गर्छौं', उनकै समकालीन एक नेता भन्छन्, 'तर, पार्टीको आन्तरिक समीकरणमा उहाँको भूमिका भने सन्देहयुक्त छ।'

पछिल्लो समय सभापति देउवाले चालेका कदमको ‘क्याटालिस्ट’ शर्मा भएको संस्थापनइतर पक्षको बुझाइ छ।

एक केन्द्रीय सदस्यले हालैको एक भेटमा सुनाए, ‘संस्थापन पक्षले एकपछि अर्को निर्णय गर्नुमा पार्टी प्रवक्ताको हात बढी छ। एक पक्षलाई चिढ्याउने गरी फटाफट निर्णय गर्न सभापतिलाई उक्साउने कार्यमा प्रवक्ता शर्मा प्रत्यक्ष लागेका छन्।'

आगामी महाधिवेशनलाई आफू अनुकूल बनाउन उनले संस्थापन इतर पक्षलाई पेलेरै अघि बढ्न भूमिका खेल्ने गरेको उनकै समकालीन नेताहरूको दाबी छ। शर्मा आगामी महाधिवेशनमा महामन्त्रीका दाबेदार हुन्।

उनले मंसिर २६ गतेको केन्द्रीय कार्यालयको परिदृश्य समेत सुनाए। जहाँ, १४औं महाधिवेशनको कार्यतालिका बैठकमा पेश गर्नुपर्ने संस्थापन इतर पक्षको अडान थियो। सभापति देउवा त्यसका लागि तयार थिएनन्। संस्थापन पक्षका नेताहरू सभापतिको कार्यकक्षमा र वरिष्ठ नेता रामचन्द्र पौडेलको कार्यकक्षमा दुई समूहका नेताहरू आन्तरिक बैठकमा थिए। आपसी सल्लाहमै बैठक बस्ने बचन सभापतिले दिएका थिए। दुई समूह विच आपसी समझदारी नै नभई बैठक सुरु भयो। पौडेल पक्षले बैठक बहिष्कार गरे।

संस्थापन पक्षको बैठकमा देउवाले ४१ विभाग हुने गरी प्रस्ताव ल्याए। तत्कालीन समयको स्मरण गर्दै ती केन्द्रीय सदस्य भन्छन्- ‘आपसी सहमति नजुट्दै बैठक बस्नुमा प्रवक्ता शर्माकै भूमिका थियो।'

देउवा अझ अगाडि बढ्दै गए। पुस ११ को निर्णयलाई पनि माथ गर्न थाले। अर्को पक्ष आश्चर्यचकित हुने गरी प्रस्तावहरू ल्याउँदै, पारित गर्न थाले। एकपक्षीय रूपमा धारा निलम्बन गरियो, विभाग अझै थपेर ४७ पुर्‍याइयो, महाधिवेशन कार्यातालिका ल्याइयो।

देउवाले यस्ता निर्णय गर्दै जानुमा ‘ब्याक फोर्स’मा रहेका अन्य नेताको तुलनामा प्रवक्ता शर्माको बढी हात रहेको बुझाइ उनको छ। उपसभापतिद्वय विमलेन्द्र निधि र विजयकुमार गच्छदार तथा महामन्त्री पूर्णबहादुर खड्का र सहमहामन्त्री प्रकाशशरण महतलाई समेत शर्माले उछिनेको उनको आरोप छ। उनकै शब्दमा देउवामाथि शर्मा प्रभावी देखिन थालेका छन्।

पौडेल पक्षका एक नेता भन्छन्- ‘सभापतिका सबैभन्दा विश्वासपात्र प्रकाशशरण हुन्। उनले चित्त नबुझेको कुरा बैठकमै अर्को पक्षसँग राख्छन्। तर, भित्रि खेलमा शर्माकै हात छ।’

कांग्रेसलाई आत्मघाती हुने देउवाको बोली होस् वा नेत्रविक्रम चन्द नेतृत्वको नेकपालाई प्रतिबन्ध लगाउने प्रतिक्रियामा होस्। देउवाको बोली सच्चाउने कार्य प्रवक्ता शर्माले गरेका छन्।

अन्य सहयोगीभन्दा शर्मा नै यतिखेर देउवाको बलियो सारथी भएका छन्। त्यसैको प्रतिफल हुनुपर्छ, शक्तिशाली विभागका मध्येको सूचना, सञ्चार तथा प्रचार विभागको प्रमुख शर्मा भएका छन्। शर्मा प्रमुख रहेको विभागले सूचना संकलन गर्ने, अध्ययन विश्लेषण गर्ने, निरन्तर पार्टीको हितमा प्रचारप्रसार गर्ने, पार्टी विरुद्धका आरोपका खण्डन गर्ने कार्य गर्छ। साथै, पार्टीको मुखपत्र प्रकाशन, निर्वाचन रणनीति तथा समग्र प्रचार अभियानको मुख्य जिम्मेवारी शर्माको काँधमा आएको छ। तथापि, विभाग गठनलाई अर्को पक्षले अस्वीकार गरेको छ।

सभापति देउवाको ‘अस्वभाविक पक्षधरता’ देखाएका शर्माले देउवाका अनेकौं गलत अभिव्यक्तिको बचाउ गर्दै आएका छन्। पोखराको चुनावी सभामा कांग्रेसलाई आत्मघाती हुने देउवाको बोली होस् वा नेत्रविक्रम चन्द नेतृत्वको नेकपालाई प्रतिबन्ध लगाउने प्रतिक्रियामा होस्। देउवाको बोली सच्चाउने कार्य प्रवक्ता शर्माले गरेका छन्।

सभापतिको बचाउ गर्नु प्रवक्ताको स्वभाविक जिम्मेवारी मानिने भए पनि शर्मा भने 'रफ्फु मास्टर' बन्दै गरेको आरोप पार्टीभित्रै छ। यस्तो आरोपको सन्दर्भमा भने उनको जवाफ स्वभाविक छ। ‘विश्वप्रकाश शर्मा कुनै समूहसँग निकट हुनसक्छ। त्यो विश्वप्रकाश शर्माको स्वतन्त्रता हो। नेपाली कांग्रेसको प्रवक्ताका रूपमा रहेको विश्वप्रकाश शर्मा पार्टीको प्रवक्ताका रूपमा रहेको हुन्छ। यो समूह, त्यो समूहको प्रवक्ता भन्ने हुँदैन। केन्द्रीय समितिको बैठकमा म बोल्दै गर्दा प्रवक्ता गौण हुन्छ, त्यहाँ विश्वप्रकाश हुन्छ’, उनले भनेका थिए।

सभापति देउवाका अनेकौं अभिव्यक्तिका रक्षाकवच बनिरहेका छन्, शर्मा। संस्थापन इतरका विरोधी जस्ता देखिइरहेका छन्।

१३ औं महाधिवेशनमा देउवाको पक्षमा देखिएका शर्मा निर्वाचन पराजयपछि तटस्थ रहने प्रयास गरे। निर्वाचनमा पराजय भएको तीन सातापछि सात युवा नेता एकै स्थानमा उभिएका थिए। २०७४ पुस १५ मा शर्मा सहित केन्द्रीय सदस्यहरू गगन थापा, धनराज गुरुङ, गुरुराज घिमिरे, प्रदीप पौडेल, चन्द्र भण्डारी र बद्री पाण्डेले विज्ञप्ति निकालेर पार्टी हारमा सभापति देउवाको कार्यक्षमतामा प्रश्न उठाए।

शर्मासहितका युवा नेताहरूको नेतृत्वलाई प्रश्न थियो, ‘पार्टी हार्दैछ भन्ने पूर्वआभास हुँदा तदनुकूल निर्वाचन रणनीति अख्तियार किन भएन? पार्टीका सबै तहदेखि भ्रातृ संस्थाहरूको समुचित परिचालन किन गरिएन?’

तीन तहको निर्वाचन गराएर त्यसको प्रतिफल तथा जस लिन कांग्रेस चुकेको थियो। शर्मा सहितका कांग्रेस नेताको देउवालाई प्रश्न थियो, ‘हामीले नेतृत्व गरेको सरकारले जनअपेक्षाअनुसार किन काम गर्न सकेन? हामीले गरेको भनिएको लोकतान्त्रिक गठबन्धन किन राष्ट्रव्यापी, भरपर्दो र कसिलो बनाउन सकिएन?’
१३ औं महाधिवेशनमा आफूसँगै देखिएका शर्मा अर्को समूहसँगै संयुक्त विज्ञप्ति निकालेपछि सभापति देउवाले जुक्ति निकाले। आफू विरुद्ध लागेको छनक पाएसँगै सभापति देउवाले विज्ञप्ति निकालेको ११ दिन पछि शर्मालाई प्रवक्ता बनाए।

प्रवक्ता भइसकेपछि शर्माको बोली फेरियो। निर्वाचन पराजयको जिम्मेवार सभापतिले लिनुपर्ने आवाज उनको सुनिएन। नेतृत्व परिवर्तनका विषयमा उठ्न थालेको प्रश्नलाई उनले 'एजले होइन, एजेन्डा हुनेले कांग्रेसको नेतृत्व गर्ने' अमूर्त तर्क गर्न थाले।

त्यसयता, सभापति देउवाका अनेकौं अभिव्यक्तिका रक्षाकवच बनिरहेका छन्, शर्मा। संस्थापन इतरका विरोधी जस्ता देखिइरहेका छन्।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।