काठमाडौं– एक अध्ययनले देखाएको छ, दुनियाँका लाखौ मानिस आफ्नो बहुमूल्य खातामा सजिलो पासवर्ड राख्ने गर्दछन्। 

ब्रिटिसको नेशनल साइबर सेक्युरिटी सेन्टर (एनसिएससी)ले गरेको एक अध्ययनमा अधिकांश मानिसले सहजताका लागि आफ्नो खाताको पासवर्ड १२३‍‍‍४५६ राख्ने गरेको पाइएको छ। 

यो अध्ययन साइवर ज्ञानको बाहिर ल्याउने प्रयोजनका लागि गरिएको थियो। सहज पासवर्ड राख्दा ह्याक हुने खतराका विषयमा जानकारी दिनका लागि यसको अध्ययन गरिएको थियो। 

अध्ययनमा कमजोर पासवर्ड पाइएपछि सेन्टरले मजबुत पासवर्ड राख्नका लागि र सहज रुपमा याद गर्नका लागि तीन अलग अलग अक्षरको प्रयोग गर्न सुझाएको छ। 

सेन्टरले आफ्नो पहिलो साइबर सर्वेमा ह्याक भएको खाताहरूको विश्लेषण गरेको थियो। यिनीहरूमा के शब्द अंक र अक्षरको प्रयोग भएको एनसिएससीले विश्लेषण गरेको थियो।

यसरी विश्लेषणको नतिजा १२३४५६ राख्ने अधिकांश मानिसको खाता ह्याक सहज रुपमा भएको पाइएको थियो।

लगभग २ करोड ३० लाख भन्दा धेरैले यस्तो पासवर्ड राखेका थिए। त्यो पछि अर्को लोकप्रिय पासवर्ड १२३४५६७८९ थियो।

यसरी लगातार नम्बरहरूको पासवर्ड राख्दा याद गर्न सहज हुने गरेको सेवाग्राहीको तर्क छ तर ह्याकरहरूलाई पनि यसले मद्दत गरेको अध्ययनमा देखिएको छ।  

शीर्ष पाँचमा  'qwerty', 'password'   र १११११११ रहेको अध्ययनमा देखिएको छ। 

पासवर्डमा मानिसहरूले आफ्नो नाम राख्ने गरेका छन्। अधिकांशले आफ्ना परिवारका सदस्य वा आफूले पटक पटक सम्झने मानिसको नाम राख्ने गरेका छन्।

उदाहारणका लागि माइकल,डैनियल,जेसिका र चार्ली नाम राख्ने गरेको अध्ययनमा देखिएको छ। 

प्रिमियर लिग फुटबल टिमको नाममा पनि अधिकांश मानिसले पासवर्ड राख्ने गरेका छन्। यसमा लिभरपुल र बार्सिलोन अगाडि रहेको छ। त्यस्तै चेल्सी लगायत पनि सूचीमा रहेका छन्। संगीत सम्बन्धी पासवर्डमा ब्लिक–१८२ अग्रस्थानमा रहेको छ। 

अध्ययनमा संलग्न एनसिएससीका टेक्निकल डाइरेक्टर डा इयान लेवीकाअनुसार जो मानिस सहज पासवर्ड प्रयोग गर्दछ ऊ पहिलो ह्याकीङको सिकार हुने निश्चित छ। 

कसरी राख्ने 
‘कुनै पनि डाटा सुरक्षित राख्नका लागि सहज पासवर्ड राख्न हुँदैन,’ उनले भने, ‘जस्तो कि आफ्नो नामको पहिलो अक्षर,स्थानीय फुटबल क्लब र मनपर्ने ब्याण्ड।’ 

यस सर्वेमा एनसिएससीले सुरक्षाप्रति मानिस सचेत नभएको पाएको छ। 

४२ प्रतिशत मानिसको पैसा चोरी हुन्छ भन्ने मान्यता राख्दछन् तर १५ प्रतिशत मानिस त्यसलाई मान्न तयार देखिँदैनन्। 

सर्वेमा संलग्न आधा मानिसले भने आफ्नो इमेल र खाताको पासवर्ड अनुमान लगाउन नसक्ने राखेको पाइएको छ। 

साइवर सेलमा काम गर्ने विज्ञहरूको सुझाव पनि ह्याक हुनु नदिने एकमात्र उपाय भनेको कठिन पासवर्ड राख्नु नै हो। 

बिबिसी हिन्दीबाट