• गृहपृष्ठ
  • मुख्य समाचार
  • नेपाल लाइभ

    • राजनीति
    • निर्वाचन विशेष
    • अनुसन्धान
    • प्रवास
    • विचार
    • फिचर
    • समाचार
    • ब्लग
    • समाज
    • अन्तर्वार्ता
    • सुरक्षा/अपराध
    • साहित्य डबली
    • विश्व
    • कोरोना अपडेट
    • नेपाल लाइभ विशेष
    • जीवनशैली
    • भिडियो

    बिजनेस लाइभ

    • अर्थ समाचार
    • बैंक/बिमा/सेयर
    • पर्यटन-उड्डयन
    • अटो
    • पूर्वाधार
    • श्रम-रोजगार
    • कृषि
    • कर्पोरेट
    • सूचना-प्रविधि
    • बिजनेस लाइभ भिडियो
    • बिजनेस टिप्स
    • अन्तर्वार्ता - विचार

    इन्टरटेनमेन्ट लाइभ

    • समाचार
    • सिनेमा
    • अन्तर्वार्ता
    • रंगमञ्च
    • फिल्म समीक्षा
    • गसिप
    • संगीत
    • विचार-विश्लेषण
    • इन्टरटेनमेन्ट लाइभ भिडियो
    • सञ्जाल
    • फेसन
    • मोडल

    स्पोर्टस लाइभ

    • फिचर
    • फुटबल
    • क्रिकेट
    • अन्य
    • लेख-विश्लेषण
    • अन्तर्वार्ता
हाम्रो बारेमा
  • हाम्रो बारेमा
  • गोपनीयता नीति
  • प्रयोगका सर्त
आइतबार, असार १५, २०८२ Sun, Jun 29, 2025
  • गृहपृष्ठ गृहपृष्ठ
  • राजनीति
  • निर्वाचन विशेष
  • अनुसन्धान
  • बिजनेस लाइभ
  • इन्टरटेन्मेन्ट लाइभ
  • स्पोर्टस लाइभ
  • प्रवास
  • भिडियो

बिजनेस लाइभ

  • अर्थ समाचार
  • बैंक/बिमा/सेयर
  • पर्यटन-उड्डयन
  • अटो
  • पूर्वाधार
  • श्रम-रोजगार
  • कृषि
  • कर्पोरेट
  • सूचना-प्रविधि
  • अन्य
    • बिजनेस लाइभ भिडियो
    • बिजनेस टिप्स
    • अन्तर्वार्ता - विचार

इन्टरटेन्मेन्ट लाइभ

  • समाचार
  • सिनेमा
  • अन्तर्वार्ता
  • रंगमञ्च
  • फिल्म समीक्षा
  • गसिप
  • संगीत
  • विचार-विश्लेषण
  • इन्टरटेनमेन्ट लाइभ भिडियो
  • अन्य
    • सञ्जाल
    • फेसन
    • मोडल

स्पोर्टस लाइभ

  • मुख्य समाचार
  • फिचर
  • फुटबल
  • क्रिकेट
  • अन्य
  • लेख-विश्लेषण
  • अन्तर्वार्ता
विचार
पश्चिम सेतीमा एसआर-६ का बाछिटा : लगानी सम्मेलनमा नसुल्झिएका तीन प्रश्न 
64x64
नेपाल लाइभ मंगलबार, चैत १२, २०७५  ०७:०३
1140x725

यसै साता काठमाडौंमा हुन लागेको लगानी सम्मेलनमार्फत विदेशी लगानी भित्र्याउन प्राथमिकतामा राखिएका आयोजनाको सूची (प्रोजेक्ट बैंक) सार्वजनिक गरिसकेको छ। यसरी छनौट भएका आयोजनाहरुमा सबैभन्दा बढी जलविद्युत क्षेत्रका छन्। 

सरकारी निकायबाट छनौट भएका जलविद्युत आयोजनामा सुदुरपश्चिम प्रदेशबाट मात्र ३ आयोजना राखिएका छन्। पश्चिम सेती जलविद्युत परियोजना, एसआर(सेती रिभर)–६ र नलसिंहगाड जलविद्युत आयोजना। तर यी आयोजनामा लगानी सम्मेलनमार्फत विदेशी लगानीका लागि कुन आधारमा र कसरी छनौट भए भनेर प्रश्न गर्ने ठाउँ भने थुप्रै छन्। 

प्रश्न-१ 
पश्चिम सेती जलविद्युत परियोजना निर्माणका लागि यसअघि नै लाईसेन्स वितरण भइसकेको छ। अनुमति पाएको चिनीयाँ कम्पनी थ्री गोर्जेज पछिल्लो ७ महिनादेखि सम्पर्कविहीन छ। गत भदौ २ गते बसेको लगानी बोर्डको ३२औं सञ्चालक समिति बैठकले पश्चिम सेती जलविद्युत् परियोजनामा थ्री गोर्जेजको विकल्प खोज्ने निष्कर्ष निकालेको थियो। पछि उसले पश्चिम सेतीका बारेमा कुनै चासो देखाएको छैन। 

यद्यपि, थ्री गोर्जेजलाई आयोजना निर्माणका लागि नेपालले दिएको अनुमतिपत्र भने अझै रद्द गरेको छैन। थ्री गर्जेजले काम गर्दिन भनिसकेपछि उसको लाईसेन्स रद्द गर्न किन ढिलाइ? कानुनले त अहिले पनि पश्चिम सेती जलविद्युत आयोजना निर्माणको लाईसेन्स थ्री गोर्गेजकै साथमा छ भन्छ। अनुमति रद्द नगरी आयोजना लगानी सम्मेलनका लागि किन राखियो? 

प्रश्न-२
लगानी बोर्डले तयार पारेको प्रोजेक्ट बैंक सम्बन्धी विवरणअनुसार एसआर–६ जलविद्युत आयोजना २६ वर्ष अगाडि जाईकाले सामान्य अध्ययन गरेको आयोजना हो। त्यसपछि यस आयोजनाका विषयमा कहीँ कतै अध्ययन भएको छैन? यसरी अध्ययन नै नभएका आयोजनामा लगानी गर्न विदेशीले पत्याउलान्?

प्रश्न-३
पश्चिम सेती जलविद्युत आयोजना कहिले दातृ निकायको सहयोगमा त कहिले सरकार आफैंले बनाउने भनेर भन्न थालेको २५ वर्ष भइसकेको छ। तर यसबीचमा एसआर–६ र पश्चिम सेती सँगै बनाउन सकिन्छ भनेर बहस भएन। तर अहिले लगानी बोर्डले एक्कासी एसआर–६ र पश्चिम सेती संयुक्त रूपमा विकास गर्न सकिने भन्दै सोहीअनुसारका लगानीका लागि आह्वान गरेको छ। लगानी बोर्ड आफैंमा कुनै आयोजनाको प्राविधिक पक्ष अध्ययन गर्ने निकाय होइन। तर दुईवटा आयोजना संयुक्त रूपमा बनाउन सकिन्छ भनेर उसले तयार पारेको विवरण प्राविधिक रुपमा सही छ भन्ने प्रमाण के?

पश्चिम सेती र एसआर–६ दुवै जलाशययुक्त आयोजना हुन्। तर पश्चिम सेतीमा जति अध्ययन भएको छ, त्यसको एक प्रतिशत पनि अध्ययन एसआर–६ मा भएको छैन। दुईटै आयोजनालाई एउटै भंगालोमा हालेर अगाडि बढाउँदा पश्चिम सेतीको काम कति पर धकेलिने हो भन्ने विषयमा लगानी बोर्डले ध्यान पुर्‍याउन सकेको देखिँदैन। 

आयोजनाको विवरण खोज्न दुई दिन
लगानी बोर्डले लागानी सम्मेलनका लागि तयार पारेका आयोजनाको सूचीमा एसआर–६ जलाशययुक्त आयोजना पनि रहेको जानकारी पाएपछि उक्त आयोजना कहाँ कसरी निर्माण गर्न खोजिएको हो भन्ने विषयमा जानकारी पाउनै मुस्किल छ। 

Ncell 2
Ncell 2

चैत ५ गते लगानी बोर्डका सूचना अधिकारी राजु गुरागाँईलाई उक्त आयोजनाका बारेमा प्रश्न राख्दा आफूलाई विस्तृत जानकारी नभएको र एकदुई दिनमा सबै आयोजनाको विवरण लगानी बोर्डको वेवसाईटमा राख्ने प्रतिक्रिया दिए। 

एसआर-६ सम्बन्धी विस्तृत जानकारी लिन लगानी बोर्ड, उर्जा, जलश्रोत तथा सिंचाई मन्त्रालय तथा विद्युत प्राधिकरणका अधिकारीमार्फत् सोधखोज गर्न थालियो। चैत ७ गते प्राधिकरणका सूचना अधिकारी प्रबल अधिकारीलाई भेट्दा उनले पनि आयोजनाका बारेमा अनविज्ञता प्रकट गरे। अधिकारीले नै आयोजनाका बारेमा बुझ्न भन्दै विद्युत विकास विभागका महानिर्देशक मधुप्रसाद भेटवाललाई फोन गरेपछि मात्रै जानकारी पाइयो कि आयोजनाको विस्तृत अध्ययन नै भएको रहेनछ। 

आयोजनाको सम्भाव्यता अध्ययनको निकै प्रारम्भिक चरणको मात्रै काम भइरहेको छ। त्यसअघि, जाईका मास्टर प्लान स्टडी भनेर सन् १९९३ मा अध्ययन भएको रहेछ। 

कर्णाली चिसापानीभन्दा माथि र पश्चिम सेती जलविद्युत परियोजनाभन्दा तल पर्ने यो आयोजनाका बारेमा लगानी बोर्डले जाईकाले गरेको अध्ययनलाई नै आधार मानेर विवरण राखेको छ। 

धनगढी विमानस्थलभन्दा १ सय ८० किलोमिटर टाढा र दिपायल बजारबाट पनि सोही दुरीमा आयोजना बन्ने भनिएको छ। आयोजना निर्माण गर्ने भनिएको ठाउँसम्म सडक पूर्वाधार बनेको छैन। उक्त आयोजनाको विद्युत गृहबाट राष्ट्रिय प्रशारणलाइन ३० किलोमिटर टाढा छ। आयोजना बनाउदा प्रशारणलाइन निर्माण कसले गर्ने भन्ने विषयमा लगानी बोर्डले कुनै कुरा उल्लेख गरेको छैन। 

सार्वजनिक-नीजि साझेदारीमा बनाउने भनिएको आयोजनामा सरकारले जग्गा अधिग्रहण, मुआब्जा वितरण तथा आयोजनाको सुरक्षा सरकारले गर्ने कुरा उल्लेख गरेको छ। त्यसैगरी नीजि क्षेत्रले आयोजनाको योजना, अध्ययन, लगानी, निर्माण र सञ्चालनको जिम्मा लिनुपर्ने उल्लेख छ। 

सन् १९९३ मा जाईकाले गरेको अध्ययनअनुसार १ अर्ब १७ करोड ५० लाख अमेरिकी डलर अर्थात १ खर्ब ३५ अर्ब रुपैयाँ लागत अनुमान गरिएको थियो। तर, २६ वर्षसम्म आयोजनाको लागत बढेर कति पुग्यो भन्ने कुरालाईसमेत लगानी बोर्डले हेक्का राखेको देखिँदैन।

प्रकाशित मिति: मंगलबार, चैत १२, २०७५  ०७:०३

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।

प्रतिक्रिया दिनुहोस्
64x64
नेपाल लाइभ
Nepal’s independent digital media. Offers quick current affairs update, analysis and fact-based reporting on politics, economy and society. http://nepallive.com
लेखकबाट थप
काठमाडौं भ्यू टावरका ठेकेदार भेटवाललाई ६ दिन म्याद थप
तान्जानियामा बस दुर्घटनामा ३८ जनाको मृत्यु
पूर्वमन्त्री मोहन बस्नेतलाई २५ लाख धरौटीमा छाड्न अदालतको आदेश
सम्बन्धित सामग्री
विश्व सेतो दुबी दिवस : रोग छालाको, प्रश्न चेतनाको सेतो दुबी भन्नाले छालामा देखा पर्ने एक प्रकारको सेतो दाग अथवा धब्बा भन्ने बुझिन्छ ।  विश्वको पछिल्लो सर्वेक्षण अनुसार प्रत्येक एक सय... बुधबार, असार ११, २०८२
प्रिय दाई गुटबन्दीको अन्त्य गरी लोकप्रिय पार्टी बनाउन योगदान दिनुहोस् ! नेपाली कांग्रेसको लोकप्रीय मत हरेक निर्वाचन मा घटिरहेको छ । नयाँ दलदेखि, पुराना कम्युनिस्ट दल, मधेसवादी दलदेखि राजावादी दल सबैको निश... शुक्रबार, जेठ ३०, २०८२
खोपको महत्व र बालबालिकाको स्वास्थ्य सुरक्षामा हाम्रो भूमिका यी समस्याहरूले गर्दा खोप अभियानमा बाधा आउँछ र स्वास्थ्यमा जोखिम बढ्छ । यसलाई सच्याउन स्वास्थ्यकर्मी, शिक्षक, र समाजका सबै तहमा काम ग... मंगलबार, जेठ २७, २०८२
ताजा समाचारसबै
काठमाडौं भ्यू टावरका ठेकेदार भेटवाललाई ६ दिन म्याद थप आइतबार, असार १५, २०८२
तान्जानियामा बस दुर्घटनामा ३८ जनाको मृत्यु आइतबार, असार १५, २०८२
पूर्वमन्त्री मोहन बस्नेतलाई २५ लाख धरौटीमा छाड्न अदालतको आदेश आइतबार, असार १५, २०८२
कप्तान साम्बाको ह्याट्रिकमा लाओसमाथि ९–० गोल अन्तरको शानदार जित आइतबार, असार १५, २०८२
माधव नेपालबारे सार्वजनिकरूपमा नबोल्न, नलेख्न र वादविवाद नगर्न नेकपा एसको निर्देशन आइतबार, असार १५, २०८२
सबै हेर्नुहोस
भिडियो ग्यालरीसबै
आज पनि संसद्‌मा रास्वपा र राप्रपाको अवरोध (लाइभ)
आज पनि संसद्‌मा रास्वपा र राप्रपाको अवरोध (लाइभ) आइतबार, असार १५, २०८२
एसइईको नतिजा सार्वजनिक गर्न बोर्ड बैठक जारी, यस्तो छ परीक्षा बोर्डमा चहलपहल
एसइईको नतिजा सार्वजनिक गर्न बोर्ड बैठक जारी, यस्तो छ परीक्षा बोर्डमा चहलपहल शुक्रबार, असार १३, २०८२
राष्ट्रिय सभा (लाइभ)
राष्ट्रिय सभा (लाइभ) बिहीबार, असार १२, २०८२
प्रतिनिधि सभा बैठक (लाइभ)
प्रतिनिधि सभा बैठक (लाइभ) मंगलबार, असार १०, २०८२
प्रतिनिधि सभा बैठक (लाइभ)
प्रतिनिधि सभा बैठक (लाइभ) सोमबार, असार ९, २०८२
सबै हेर्नुहोस
ट्रेण्डिङ
पूर्वमन्त्री मोहन बस्नेतलाई २५ लाख धरौटीमा छाड्न अदालतको आदेश आइतबार, असार १५, २०८२
प्रकाशमानलाई कांग्रेस सांसदले भने- कार्यवाहक प्रधानमन्त्री हुनुहुन्छ, मन्त्रालयको नाम फेर्नुस् आइतबार, असार १५, २०८२
नेपाली यू–१६ टोलीले इन्डोनेसियालाई दियो ४२१ रनको विशाल लक्ष्य, प्रसिद्धको शतक आइतबार, असार १५, २०८२
पोखराले कुशल भुर्तेल सहित ६ खेलाडी रिटेन गर्‍यो आइतबार, असार १५, २०८२
कप्तान साम्बाको ह्याट्रिकमा लाओसमाथि ९–० गोल अन्तरको शानदार जित आइतबार, असार १५, २०८२
सबै हेर्नुहोस
अन्तर्वार्ता
ब्रेन ट्युमर आकस्मिक रुपमा देखिने होइन, लक्षणलाई सामान्य रुपमा लिँदा गम्भीर हुन्छः डा राजीव झा, न्युरोसर्जन लक्ष्मी चौलागाईं
महाशिवरात्रिमा भगवान पशुपतिनाथको सहजै दर्शनको व्यवस्था गरिएको छ - डा. मिलनकुमार थापा नेपाल लाइभ
जलवायु परिवर्तनले जुम्लामा समेत डेंगु देखिन थालिसकेको छ : मेयर राजुसिंह कठायत  नेपाल लाइभ
सबै हेर्नुहोस
विचारसबै
विश्व सेतो दुबी दिवस : रोग छालाको, प्रश्न चेतनाको नेपाल लाइभ
प्रिय दाई गुटबन्दीको अन्त्य गरी लोकप्रिय पार्टी बनाउन योगदान दिनुहोस् ! ई. विश्वराज काफ्ले
खोपको महत्व र बालबालिकाको स्वास्थ्य सुरक्षामा हाम्रो भूमिका नेपाल लाइभ
ब्रेन ट्युमर आकस्मिक रुपमा देखिने होइन, लक्षणलाई सामान्य रुपमा लिँदा गम्भीर हुन्छः डा राजीव झा, न्युरोसर्जन लक्ष्मी चौलागाईं
सबै हेर्नुहोस
ब्लग
बैंकिङ्ग व्यवसायलाई उद्यमशीलताको भर मंगलबार, वैशाख २, २०८२
हितेन्द्र र कुलमानको रिट हेर्न नमिल्नेमा आइतबार, चैत १७, २०८१
चौरासी वर्षका क्यान्सरविजेताको जीवन वृत्तान्त ‘कालसँग कुस्ती’ सार्वजनिक आइतबार, फागुन १८, २०८१
सबै हेर्नुहोस
लोकप्रिय
कतारमा गरिएको आक्रमणमा इरानी राष्ट्रपतिले मागे माफी मंगलबार, असार १०, २०८२
पूर्वमन्त्री मोहन बस्नेतलाई २५ लाख धरौटीमा छाड्न अदालतको आदेश आइतबार, असार १५, २०८२
टिकटकर बस्नेत पक्राउविरुद्ध सर्वोच्चमा बन्दीप्रत्यक्षीकरणको निवेदन, थुनामा राख्नुको कारण देखाउ आदेश जारी मंगलबार, असार १०, २०८२
इरानमा प्रयोग गरिएको बङ्कर–बस्टर बम के हो ? आइतबार, असार ८, २०८२
एसईईको नतिजा सार्वजनिक, ६२ प्रतिशत विद्यार्थी ग्रेडेड, ४८ हजार १७७ विशिष्ठ श्रेणीमा शुक्रबार, असार १३, २०८२
सबै हेर्नुहोस
Nepal Live
Nepal Live

सम्पर्क ठेगाना

Nepal Live Publication Pvt. Ltd.,
Anamnagar, Kathmandu, Nepal

DEPARTMENT OF INFORMATION
AND BROADCASTING
Regd Number :

1568/ 076-077
अध्यक्ष : अनिल न्यौपाने

टेलिफोन

News Section: +977-1-5705056
Account : +977-1-5705056
Sales & Marketing: 9841877998 (विज्ञापनका लागि मात्र)
Telephone Number: 01-5907131

ईमेल

[email protected]
[email protected]

मेनु

  • गृहपृष्ठ
  • मुख्य समाचार
  • बिजनेस लाइभ
  • ईन्टरटेनमेन्ट लाइभ
  • स्पोर्टस लाइभ
  • महाधिवेशन विशेष
  • अभिलेख
  • कोरोना अपडेट
  • स्थानीय निर्वाचन
  • प्रतिनिधि सभाकाे निर्वाचन
  • युनिकोड
Nepal Live

सूचना विभाग दर्ता नं.

१५६९/०७६-७७

ईमेल

[email protected]
© 2025 Nepal Live. All rights reserved. Site by: SoftNEP
सर्च गर्नुहोस्