अंग्रेज कवि अल्फ्रेड इडवार्ड हाउसमेनको प्रशिद्ध कविता छ- ‘टु एन एथलेट डाइङ यंग’। कविताले प्रशिद्धि र सफलताको शिखरमा पुगेको बेला मरेको एक जवान धावकको कथा भन्छ।
कविताको भावअनुसार जवान हुँदै मर्नु धावकको लागि एउटा अवसर हो। अवसर यस अर्थमा कि धावकले शुभचिन्तकको आँखामा सधैं आफ्नो सफलता र प्रशिद्धी छाप छोड्न सफल छन्।
कवितामा प्रशंसा गरिएको धावकको जस्तै छाप छोडेर गएका छन्, पर्यटनमन्त्री रवीन्द्र अधिकारी। सम्झनेको नजरमा अधिकारीले प्रयास गरेका राम्रा कामकै फेहरिस्त लामो हुनेछ।
आजसम्म रवीन्द्र अधिकारी राजनीतिक करिअरको ग्राफमा निरन्तर उकालो लागेको थियो। विद्यार्थी आन्दोलनबाट उदाएका रवीन्द्रले विभिन्न मुद्दामा आन्दोलन गरे। आफ्नो आवाजलाई बुलन्द बनाए। ६४ सालको संविधानसभा निर्वाचन उनको लागि अर्को राजनीतिक छलाङ मार्ने बिन्दु बन्यो।
त्यो बेला उनी कास्कीबाट निर्वाचित भएका थिए। त्यस निर्वाचनताका उनी आवद्ध नेकपा एमालेको लागि प्रतिकूल अवस्था थियो। उनी ७० को संविधानसभा र ७४ को संसदीय निर्वाचनमा पनि निर्वाचित भए।
छिल्लो निर्वाचनमा हासिल गरेको विजयसँगै नयाँ भूमिका पाए, केपी ओली नेतृत्वको सरकारमा संस्कृति, पर्यटन तथा नगारिक उड्ययन मन्त्रीको जिम्मेवारी।
ऊर्जावान भएर केही गरिरहनु पर्छ। ठाउँ र समय अनुसारको भूमिकामा व्यक्ति दत्तचित्त हुनुपर्छ। रवीन्द्र अधिकारीको जीवनले सिकाएको पाठ यही हो।
यो जिम्मेवारीमा रहँदा उनमा केही गर्ने हतारो देखिन्थ्यो। त्यो हतारोकै कारण वाइडबडी जहाज कान्डमा विवादित पनि भए। तर उनले धेरै हदसम्म सम्भावना देखाएका थिए।
तिनै सम्भावनाको दायरालाई फराकिलो बनाउन खोज्दाखोज्दै उनी ताप्लेजुङको हेलिकप्टर दुर्घटनामा बितेर गएका छन्।
तिमीले तिम्रो सहरको प्रतियोगिता जित्दा
हाई हाई गर्दै तिमीलाई बजार घुमायौं
मानिसहरु हाई हाई भन्दै सडकमा उभिएथे
र हामीले तिमीलाई काँधमा बोकेर घर ल्यायौं।
रवीन्द्र अधिकारीको राजनीतिक करिअर हाउसमेनको कविताको पहिलो अंश जस्तै थियो। उसको सफलतामा ठूलो भिडले जयजयकार ग¥यो। त्यो भिडले आफूले पनि उत्सव मनायो। यो खुसी फगत क्षणिक रमाइलो थिएन। सपनासँग जोडिएको आशा पनि थियो।
अधिकारी एक स्वप्नदर्शी थिए। एक राजनीतिज्ञको सपना केवल उसको निजी सपनामात्र हुँदैन। त्यसमा हजारौंको सपना जोडिएका हुन्छन्। ती जोडिएका हजारौं सपना अधिकारीको सफलतासँगै रमाएका थिए। अधिकारीको एउटा पूर्ण यात्राले आफ्नो सपना साकार हुन्छ भन्ने विश्वास थियो।
निश्चय नै यो सपनामा अधिकारीको निर्वाचन क्षेत्रमा मानिसहरु बढी थिए। तर उनको निर्वाचन क्षेत्र इतरको मानिस पनि कम भने थिएन उनीप्रतिको विश्वास। अफसोच, एउटा दुःखद दुर्घटनाले सबै परिस्थिति बदलिएको छ।
आज, सडकमा सबै धावकहरु आउँछन्,
हामी, काँधमाथि राखेर तिम्रो घर ल्याउँछौं (मरिसकेपछिको अवस्थामा)
एक चरण फेरि सबै नेताहरु रवीन्द्र अधिकारीलाई श्रदाञ्जली दिन पुगे, जसरी कवितामा धावकहरु सडकमा आएका थिए। अक्सर सहकर्मीहरु अधिकारीका शुभचिन्तक फेरि उनीसामु पुगे। विभिन्न मिडियामा प्रकाशित तस्बिरअनुसार, अधिकारीको दाहसंस्कारस्थलमा पनि भिड लाग्यो। त्यो भिडमा तिनीहरु पनि थिए जसले रवीन्द्रको समृद्धिको सपनामा आफ्नो पनि समृद्धि देखेका थिए।
शुभचिन्तकको भिड त उही थियो। जसरी धावकको बोक्ने काँधहरु थिए। तर त्यो भिड आशाबाट निराशामा परिणत भएको थियो। जसरी हर्सोल्लासका साथ विजय धावकलाई बोक्ने काँधले नै मरेपछि उसको लास बोकेको थियो। यो उदासीमा जीवनको पुरानै यथार्थ पुनरावृत्ति भएको छ कि जीवनको भर हुँदैन।
यो गर्छु वा त्यो गर्छु भन्ने रुमानी सपनाको खासै अर्थ रहँदैन। सोच र ऊर्जा जिम्मेवारी अनुरुप तय गरेर निभाउनुपर्छ
प्रधानमन्त्री केपी ओली चुनावताका भन्ने गर्थे– मसँग धेरै समय छैन। यो उनको स्वास्थ्य र सपना दुवैसँग जोडिएको थियो। भनाइको सार उनी छोटो समयमै समृद्धि हासिल गर्न चाहन्थे। किनकि स्वास्थ्यको हिसाबले उनीसँग धेरै समय छैन। यद्यपि प्रधानमन्त्री ओलीले समृद्धिको सपना व्यवहार उतार्न सकेको देखिंदैन।
तर रविन्द्र अधिकारीको मृत्युले कसको जीवन कति बाँकी छ भनेर निश्चित नहुने कुरा प्रमाणित गरेको छ। किनकि मसँग समय धेरै छैन भन्ने प्रधानमन्त्रीले आफ्नै क्याविनेटका जवान मन्त्रीलाई श्रदाञ्जली दिनुपर्यो।
जीवन अनिश्चित छ भन्ने कुरा बाँच्ने जो–कोहीलाई थाहा छ। तर यो यथार्थलाई कति महसुस गरिन्छ भन्ने महत्वपूर्ण हो। मन्त्री अधिकारीले यो कुराको महसुस गरेको देखिन्छ। जीवन अनिश्चित छ भन्ने बोधले सकारात्मक सोच र ऊर्जा प्रदान गर्छ। केही गर्ने सोच र ऊर्जा थियो नै रवीन्द्र अधिकारीमा। भलै सेलिब्रेटीपन देखाउने रहरमा कताकता अप्ठ्यारोमा परेका थिए उनी।
राजनीतिज्ञको लागि सेलिबे्रटीपन उचित छैन। तर सकारात्मक सोच र ऊर्जा निरन्तर चाहिन्छ। तसर्थ दिवंगत मन्त्रीबाट सिक्नुपर्ने पाठ यही हो कि, मानिस सधैं सोच र ऊर्जाले युक्त हुनुपर्छ।
यो गर्छु वा त्यो गर्छु भन्ने रुमानी सपनाको खासै अर्थ रहँदैन। सोच र ऊर्जा जिम्मेवारी अनुरुप तय गरेर निभाउनुपर्छ।
राजनीतिको नाममा ढाकछोप र षडयन्त्र गर्नेहरु आफूलाई सत्तामा राखिराख्न सक्छन्।
यति हो कि मानिसको दूरगामी सोच समुन्नत समाज निर्माणको लागि हुनुपर्छ। त्यसको लागि निरन्तर केही गरिरहनुपर्छ।
जनतामाझ लोकप्रिय कुरा गर्ने तर व्यवहार नउतार्नेहरु चाँडै नै स्खलित हुन्छन्। राजनीतिको नाममा ढाकछोप र षडयन्त्र गर्नेहरु आफूलाई सत्तामा राखिराख्न सक्छन्। तर उनीहरुबाट समाज र जनताले केही पाउने सम्भावना न्युन हुन्छ।
स्मार्ट केटा, जो टाढा पुग्नु अगावै अस्ताए
त्यो ठाउँबाट, जहाँ जयजयकार रहिरहँदैन
निश्चय नै रवीन्द्र अधिकारी बाँचेका भए उनले तय गर्नुपर्ने यात्रा लामो थियो। त्यो यात्रामा सधैं जयजयकार मात्र हुँदैन थियो। आलोचनाका मात्रा पनि बढ्दै जान्थ्यो। किनकि समय क्रममा सफलताको आकर्षण र प्रशिद्धी घट्दै जान्छ। यस्तो हुनुमा ‘एन्टी सेन्टिमेन्टमा अफ इन्क्युबेन्सी’ ले पनि काम गर्छ। तर उनको आकर्षण र प्रशिद्धी घट्दै जाँदा देस र जनताले केही न केही पाउने निश्चित थियो। किनकि उनी केही न केही गर्थे।
सिंहदरबार बाहिर रहेर विद्यार्थी राजनीति गर्दा होस् वा संविधानसभामा सभासद। सांसदको भूमिकामा होस् वा मन्त्रीको, देश बदल्नु पर्छ र त्यो बदल्ने काम हामी गर्छौं भन्ने हुटहुटी थियो रवीन्द्रमा। तर उनको सम्पूर्ण ऊर्जा देख्न पाएनौं। नखर्चिएको ऊर्जाले उनले हामीमाझ ऊर्जावान नेताको छवि बनाएर गए । त्यो ऊर्जा हामी सबैका लागि मूल्यवान शिक्षा हो।
जीवन कुनै पनि बेला टुंगिन सक्छ। कामको थाती राख्नेलाई पूरा गर्न जीवन मिल्दैन। तसर्थ निरन्तर ऊर्जावान भएर केही गरिरहनु पर्छ। ठाउँ र समय अनुसारको भूमिकामा व्यक्ति दत्तचित्त हुनुपर्छ। रवीन्द्र अधिकारीको जीवनले सिकाएको पाठ यही हो। अधिकारीका शुभचिन्तकले यही पाठ व्यवहारमा देखाउनु नै उनीप्रतिको वास्तविक श्रदाञ्जली हुनेछ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
