लघुवित्त, वित्तीय संस्थाहरुको गैरस्थलगत सुपरीवेक्षण : निष्क्रिय कर्जा बढ्यो, ऋणी घटे, २१ संस्था खुद नोक्सानीमा

अर्थ समाचार

कल्पना घिमिरे सोमबार, फागुन ७, २०८० २०:०२

काठमाडौं– चालू आर्थिक वर्ष २०८०/०८१ को पुस मसान्तसम्मम (६ महिना) मा खुद्रा कर्जा प्रदायक लघुवित्तको निष्क्रिय कर्जा साढे ७ प्रतिशत पुगेको छ। अर्धवार्षिक अवधिमा थोक कर्जा प्रदाय लघुवित्तको निष्क्रिय कर्जा केही कमी आएको राष्ट्र बैंक लघुवित्त संस्था सुपरीवेक्षण विभागले तयार पारेको लघुवित्त वित्तीय संस्थाहरुको गैरस्थलगत सुपरीवेक्षण प्रतिवेदनमा उल्लेख छ।

खुद्रा कर्जा प्रदायक लघुवित्त वित्तीय संस्थाले प्रवाह गरेको कूल कर्जा तथा सापट रकम २०८० असार तुलनामा ३.६६ प्रतिशतले बढेर २०८० पुस मसान्तमा ३ खर्ब ८५ अर्ब ५३ करोड पुगेको छ।

जसमध्ये निष्क्रिय कर्जा २८ अर्ब ८९ करोड अर्थात् ७.४९ प्रतिशत छ। २०८० असार मसान्तमा निष्क्रिय कर्जा अनुपात ५.५२ प्रतिशत थियो। गत असारको तुलनामा पुसमा निष्क्रिय कर्जा वृद्धिदर ४०.७८ प्रतिशत थियो।

गत वर्षको २०७९ पुस मसान्तमा ४.६८ प्रतिशत रहेको निष्क्रिय कर्जा एक वर्षमा करिब २.८० प्रतिशत बिन्दुले बढेको हो। २०८० पुस मसान्तसम्ममा खुद्रा कर्जा प्रदायक संस्थाले पुनर्तालिकीकरण गरेको कर्जा रकम ४२ अर्ब १७ करोड छ। थोक कर्जा प्रदायक लघुवित्त वित्तीय संस्थाको निष्क्रिय कर्जा रकममा उल्लेखनीय वृद्वि भएको छ।

चालू आवको दोस्रो त्रैमासमा थोक कर्जा प्रदायक लघुवित्त वित्तीय संस्थाले प्रवाह गरेको कूल कर्जा तथा सापट रकम २०८० असारको तुलनामा १०.३२ प्रतिशतले ह्रास भई ५४ अर्ब ८ करोड पुगेको छ। उक्त कर्जा तथा सापटीमध्ये निष्क्रिय कर्जा १ अर्ब २२ करोड अर्थात् २.२५ प्रतिशत रहेको राष्ट्र बैंकले जनाएको छ।

२०८० असार मसान्तमा निष्क्रिय कर्जा अनुपात ०.७१ प्रतिशत र २०७९ पुस मसान्तमा यस्तो अनुपात ०.८७ प्रतिशत मात्र थियो। ६ महिनामै निष्क्रिय कर्जा १८५.६५ प्रतिशतले बढेको छ। सक्रिय कर्जा भने ११.७१ प्रतिशतले घटेको छ। २०८० पुस मसान्तसम्ममा थोक कर्जा प्रदायक संस्थाले पुनर्तालिकीकरण गरेको कर्जा रकम २६ करोड छ।

१९.३८ प्रतिशत बढ्यो कर्जा नोक्सानी व्यवस्था
चालू आर्थिक वर्षको अर्धवार्षिक अवधिमा खुद्रा कर्जा प्रदायक लघुवित्तको खुद्रा कर्जा प्रदायक कूल कर्जा नोक्सानी व्यवस्था र निष्क्रिय कर्जा नोक्सानी व्यवस्थामा वृद्धि भएको छ। २०८० पुस मसान्तमा लघुवित्तको कूल कर्जा नोक्सानी व्यवस्था गत असार मसान्तको तुलनामा १९.३८ प्रतिशतले बढेर २० अर्ब २२ करोड पुगेको छ। जसमध्ये निष्क्रिय कर्जा नोक्सानी व्यवस्था २०८० असार मसान्तको तुलनामा ३२.८९ प्रतिशतले वृद्वि भई १४ अर्ब १७ करोड पुगेको छ।

अर्थतन्त्रमा देखिएको शिथिलताका साथै ऋण नतिर्न गरिएका विभिन्न गतिविधिको प्रभावले कर्जा असुलीमा समस्या आएर निष्क्रिय कर्जा वृद्धि हुँदै गएको छ। निष्क्रिय कर्जा बढेसँगै लघुवित्त संस्थाले कर्जा जोखिममा रहेको कर्जाका लागि गरेको कर्जा नोक्सानी व्यवस्था रकम पनि बढेको छ।

थोक कर्जा प्रदायक लघुवित्त वित्तीय संस्थाको कूल कर्जा नोक्सानी व्यवस्था र निष्क्रिय कर्जा नोक्सानी व्यवस्था पनि बढेको छ। २०८० पुस मसान्तमा उक्त लघुवित्त वित्तीय संस्थाको कूल कर्जा नोक्सानी व्यवस्था २०८० असार मसान्तको तुलनामा ७.१६ प्रतिशतले बढेर १ अर्ब ६८ करोड पुगेको राष्ट्र बैंकले जनाएको छ।

जसमध्ये निष्क्रिय कर्जा नोक्सानी व्यवस्था २०८० असार मसान्तको तुलनामा ६७.८६ प्रतिशतले वृद्वि भई ७१ करोड पुगेको छ। नेपाल राष्ट्र बैंकले लघुवित्त वित्तीय संस्थाले असल कर्जाका लागि १.३ प्रतिशत कर्जा नोक्सानी व्यवस्था गर्नुपर्ने हुन्छ। राष्ट्र बैंकको कर्जा नोक्सानी व्यवस्था अनुसार सुक्ष्म निगरानी र पुनर्संरचना/पुनर्तासलकीकरण कर्जाका लागि ५ प्रतिशत तथा बीमित कर्जाका हकमा उपरोक्त व्यवस्थाको २५ प्रतिशत नोक्सानी व्यवस्था कायम गरेको देखिएको बैंकले जनाएको छ।

यस्तै सक्रिय कर्जाका लागि कूल कर्जा रकमको १.६० प्रतिशत बराबर कर्जा नोक्सानी व्यवस्था कायम गरेको देखिएको छ। जुन राष्ट्र बैंकले तोकेभन्दा बढी हो। यस्तै राष्ट्र बैंकको निर्देशन अनुसार २०८० पुस मसान्तमा लघुवित्त वित्तीय संस्थाले निष्क्रिय कर्जालाई कमसल, शंकास्पद र खराब कर्जामा वर्गीकरण गरी क्रमशः २५, ५० र १०० प्रतिशत तथा बीमित कर्जाका हकमा उपरोक्त व्यवस्थाको २५ प्रतिशत नोक्सानी व्यवस्था कायम गरेको देखिएको छ।

२०८० पुस मसान्तमा लघुवित्तहरूको कुल कर्जामा निष्क्रिय कर्जा अनुपात ६.८५ प्रतिशत देखिन्छ। साथै, निष्क्रिय कर्जाका लागि कूल कर्जा रकमको ३.३९ प्रतिशत बराबर कर्जा नोक्सानी व्यवस्था कायम गरेका छन्। २०८० पुस मसान्तसम्ममा लघुवित्तहरूले २१ अर्ब ९० करोड बराबर कर्जा नोक्सानी व्यवस्था कायम गरेका छन्।
उक्त रकम कूल कर्जाको ४.९८ प्रतिशत र निष्क्रिय कर्जाको ७२.७४ प्रतिशत छ।

लघुवित्तका ऋणी घट्दै
चालू आर्थिक वर्षको ६ महिनामा लघुवित्त वित्तीय संस्थाको सदस्य संख्या ०.२२ प्रतिशतले घटेर ६० लाख ३ हजार पुगेको छ। गत असारमा ६० लाख १६ हजार थियो। राष्ट्र बैंकको निर्देशन अनुसार एक संस्था एक ऋणीको व्यवस्था भएसँगै ऋणी संख्या पनि घटेको राष्ट्र बैंकले जनाएको छ।

गत असारमा २९ लाख ८४ हजार रहेको कूल ऋणी संख्या २०८० पुसमा आउँदा घटेर २७ लाख ३६ हजार भएको छ। २०७९ असारमा ३३ लाख ३ हजार रहेको ऋणी संख्या १८ महिनामा करिब ५ लाख ६७ हजारले घटेको राष्ट्र बैंकको तथ्यांकले देखाउँछ। लघुवित्तका ऋणी संख्या घट्दा कर्जा लगानी पनि घट्न पुगेको देखिन्छ।

२०७९ असारपछि घट्न लागेको कर्जा गत असारबाट भने पुनः सुधार देखिएको हो। २०७९ असारमा ३ खर्ब ९१ अर्ब ७५ करोड रहेको कुल कर्जा २०७९ पुसमा ३ खर्ब ९१ अर्ब ४४ करोड र २०८० असारमा ३ खर्ब ७१ अर्ब ९३ करोडमा झरेको थियो। चालू आव पुस आउँदा सुधार भएर ३ खर्ब ८५ अर्ब ५३ करोड पुगेको छ र यसबाहेक थोक कर्जा कारोबार गर्ने लघुवित्तको कूल कर्जा २०८० असारमा ६० अर्ब ३१ करोड रहेकोमा पुसमा घटेर ५४ अर्ब ८ करोड भएको छ।

बैंकिङ प्रणालीमा तरलता सहज भएर ब्याजदर घटेको र अधिक तरलताले बैंकहरूले आधार दरमै थोक कर्जा दिन लागेपछि थोक कर्जा प्रवाह गर्ने लघुवित्तको लगानी घटेको पाइएको छ।

२१ लघुवित्त वित्तीय संस्था खुद नोक्सानीमा
चालु आर्थिक वर्षको पुस मसान्तसम्ममा ५७ मध्ये २१ लघुवित्त वित्तीय संस्था खुद नोक्सानीमा रहेको बैंकले जनाएको छ। निष्किय कर्जा अनुपातमा भएको वृद्धि र कर्जा नोक्सानी व्यवस्थाका लागि छुट्ट्याएको रकममा वृद्धि हुँदा वित्तीय विवरणमा दबाब बढ्दै गएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ।

जसमध्ये थोक कारोबार गर्न तीन संस्थाको खुद नाफामा गिरावट भएको र खुद्रा कर्जा कारोबार गर्ने ५४ लघुवित्तमध्ये २१ खुद नोक्सानीमा रहेको छ। चालू आर्थिक वर्षको ६ महिनामा थोक कर्जा प्रदायक लघुवित्तको नाफा २४.५८ प्रतिशतले घटेको छ। गत आव पुस मसान्तमा ७८ करोड ५५ लाख रुपैयाँ नाफा आर्जन गरेकोमा चालु आव सोही अवधिमा ५९ करोड २५ लाख मात्रै नाफा आर्जन गरेको छ।

यस्तै खुद्रा कारोबार गर्ने ५४ लघुवित्तको ६ महिनाको नाफा ३१ करोडमा सीमित भएको राष्ट्र बैंकले जनाएको छ। गत आव दोस्रो त्रैमासमा २ अर्ब ४२ करोड ८७ लाख नाफा कमाएकोमा चालु आवमा ८७ प्रतिशतले घटेको हो। खुद्रा कर्जा प्रदायक लघुवित्तको खुद ब्याज आम्दानी नै २२.४० प्रतिशतले गिरावट हुँदा नाफा घटेको हो।

गत आव दोस्रो त्रैमासमा ११ अर्ब २८ करोड ३२ लाख खुद ब्याज आम्दानी गरेकोमा चालू वर्षको सोही अवधिमा ९ अर्ब २१ करोड ८२ लाख मात्रै खुद ब्याज आम्दानी गरेको छ।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।