काठमाडौं– सरकारले किसानलाई रासायनिक मलमा दिँदै आएको अनुदानमा कटौती गरेसँगै किसान संगठहरूले विरोध जनाएका छन्।
बुधबार पत्रकार सम्मेलन गर्दै नेपाल किसान महासंघ, अखिल नेपाल किसान महासंघ र नेपाल राष्ट्रिय प्रजातान्त्रिक किसान संगठनले बिरोध जनाएका हुन्।
मल अनुदान कटौती गरेर सरकारले नेपाललाई श्रीलंका बनाउना खोजेको अखिल नेपाल किसान महासंघका अध्यक्ष प्रेम दंगालले टिप्पणी गरे।
‘श्रीलंकाले मल अनुदान पुरै कटौती गरेको थियो। त्यसको परिणममा अहिले देशको अर्थतन्त्रमा संकट आयो। अहिले नेपालको सरकारले पनि त्यस्तै गर्न खोज्दैछ। जब कृषि क्षेत्रको विकास हुँदैतन तब देशको विकास हुँदैन,’ उनले भने।
साथै, सरकारले अनुदान दिने रकमले स्वदेशमा मल कारखाना स्थापना गर्ने सकिने हुँदा गर्नुपर्ने उनले बताए। सरकारले एकैचोटी रासायनिक मलको अनुदान कटौती गर्नुभन्दा विस्तारै किसानलाई प्रांगारिक मल उत्पादन गर्न प्रोत्साहन गर्नुपर्ने र प्रांगारिक मल उत्पादन गर्ने किसानलाई अनुदान दिनुपर्ने र अहिले सरकारले कटौती गरेको रासायनिक मल अनुदान फिर्ता गर्नु पर्ने माग राखिएको छ।
नेपाल किसान महासंघका अध्यक्ष गणेश तिमिल्सिनाले किसानलाई रासायनिक र प्रांगारिक मल दुवै आवश्यक पर्ने भएकाले सरकारले रासायनिक मलको अनुदान रोक्न नहुने बताए। रासायनिक मल र प्रांगारिक मल लगाउने बारे राज्यले निर्धारण गर्नु पर्ने बताए।
सरकाले रासायनिक मलमा दिँदै आएको अनुदान गत फागुन २६ गते कटौती गर्ने निर्णय गरेको छ। मलको अनुदान कटौती गरेसँगै सरकारले मलको मूल्य बढाएको छ। १४ रुपैयाँ प्रतिकेजी पर्ने युरिया मलको अहिले बढाएर २५ रुपैयाँ पुर्याइएको छ। त्यसैगरी ४३ रुपैयाँ पर्ने डीएपी ५० रुपैयाँ प्रतिकेजी पुगेको छ। यस्तै, ३१ रुपैयाँ पर्ने पोटास ४० रुपैयाँ पुगेको छ।
कति छ त मलको अन्तर्राष्ट्रिय मूल्य?
अहिले रासायनिक मलको अन्तर्राष्ट्रिय मूल्य युरियाको प्रतिमेट्रिक टन ५०२ डलर, डीएपी प्रतिमेट्रिक टन ८३२ डलर र पोटास ७३७ डलर रहेको छ। यसअघि रासायनिक मलको अन्तराष्ट्रिय मूल्य यरिया १२ सय, डीएपी १३ सय र पोटास ९ सय अमेरिकी डलर प्रतिमेट्रिक टन थियो।
यस हिसाबले रासायनिक मलको अन्तर्राष्ट्रिय मूल्य करिब आधा घटेको देखिन्छ। त्यसकारण दुई अर्ब ४३ करोड कृषि सामाग्री कम्पनीलाई फाइदा भएको देखिन्छ।
यस्तै, युरियाको प्रतिमेट्रिक टन ५०२ डलर अन्तर्राष्ट्रिय मूल्य रहेकोमा ठेक्का गर्दा ४८० देखि ४९० डलर प्रतिमेट्रिक टन पर्ने देखिन्छ। डीएपी प्रतिमेट्रिक टन ८३२ डलर अन्तर्राष्ट्रिय मूल्य रहेकामा ठेक्का गर्दा प्रतिमेट्रिक टन ७९० देखि ८१५ डलर पर्ने देखिन्छ। पोटास प्रतिमेट्रिक टन ७३७ डलर अन्तर्राष्ट्रिय मूल्य रहेकामा ठेक्का गर्दा प्रतिमेट्रिक टन ५५८ डलर पर्ने देखिन्छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
