मंसिर ४ गते भएको प्रतिनिधि तथा प्रदेश सभा निर्वाचनको अन्तिम मतपरिणाम आइसकेको छ। यसपटकको चुनावमा पुराना र स्थापित भनिएका दलहरुलाई केही महिना पहिले मात्रै दर्ता भएको राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीले धेरै ठाउँमा धक्का दियो।
उक्त पार्टीले पहिलो प्रयासमै संसद्मा बलियो उपस्थिति जनाएको छ। काठमाडौं निर्वाचन क्षेत्र नम्बर ६ बाट राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीका उम्मेदवार शिशिर खनाल विजयी बने। स्थापित ठूला दल नेपाली कांग्रेस र नेकपा एमालेका उम्मेदवाहरुलाई पराजित गर्दै खनालले संघीय संसद्को यात्रा तय गरे। वाम–लोकतान्त्रिक गठबन्धनका तर्फबाट नेपाली कांग्रेसका भीमसेनदास प्रधान र नेकपा एमालेका तर्फबाट उम्मेदवार बनेका सर्वेन्द्र खनाललाई पराजित गर्दै खनालले ‘चर्चित जित’ हात पारे।
पहिलोपटक चुनावी प्रतिस्पर्धामा उत्रिएको दलबाट संघीय संसद्को यात्रा पक्का गरेका खनालसँग नेपाल लाइभका सुरेन्द्र बजगाईले गरेको कुराकानी:
अरू उम्मेदवारसँग के थिएन, जुन तपाईंसँग थियो, र जित्नुयो?
मतदातासँग ३/४ महिना सम्मको साक्षात्कार थियो। एकातिर स्थापित ठूला राजनीतिक दलको नेतृत्वले केही पनि गर्न सकेन, हाम्रा समस्याहरू समाधान गर्न सकेन भन्ने कुराको बुझाइ थियो। काठमाडौं क्षेत्र नम्बर ६ बाट एकै खाले व्यक्तिलाई जिताएर पठाइरहँदा यस क्षेत्रको प्रतिनिधित्व सही ढङ्गले भएन, हाम्रो आवाजहरू पुगेन भन्ने गुनासो थियो। अर्कोतिर हाम्रो राष्ट्रिय स्वतन्त्र पार्टीले जुन खाले नयाँ उम्मेदवार दियो, जो यस भन्दा पहिले राजनीतिक रूपमा स्थापित भइनसकेको र राष्ट्रको क्षेत्रमा केही काम गरेर देखाएका व्यक्तिहरूलाई उम्मेदवार बनायो। जसले गर्दा हामीलाई नयाँ आशाको रूपमा हेर्नुभयो। मेरो विषयमा पनि यहाँका मतदाताहरूले नयाँ आशाको रूपमा हेरेकाले हामीलाई न्याय गर्नु भएको हो।
लामो समयदेखि मैले पनि शिक्षामा गरेको योगदानका कारणले पनि मेरो परिचय थियो। साथै मेरो विद्वता, मेरो अनुभवका कारणले गर्दा मतदाताहरूको उत्साह, जाँगर र उहाँहरूको मायाले म उहाँहरूको रोजाइमा पर्न सफल भएको हुँ।
यसअघि पुराना दलप्रति तपाईंसँग प्रश्नहरू थिए। अब जवाफ दिनुपर्ने ठाउँमा आइपुग्नुभएको छ। कस्तो महसुस भइरहेको छ?
निकै ठूलो आशा र अपेक्षा हामीमाथि छ। त्यो आशा र अपेक्षाको निकै ठूलो जिम्मेवारी बोध महसुस गरेको छु। धेरै जना मान्छेहरूबाट मैले ३/४ वटा कुरा मुख्य कुराहरू मैले पाइरहेको छु। एउटा राष्ट्रिय रूपमा भ्रष्टाचारको मुद्दा छ। भ्रष्टाचारलाई निर्मुल गर्नुपर्ने धेरैले अपेक्षा राख्नुभएको छ। त्यसमा हाम्रो पहल कदमी हुनु पर्यो भनेर धेरैले माग गरेका छन्।
अर्को चाहिँ हाम्रो जनजीविकासँग सम्बन्धित मुद्धाहरुको बारेमा पनि हाम्रो पार्टीसँग धेरै अपेक्षा राखेका छन्। विषय जस्तै, स्वास्थ्य, शिक्षा, रोजगारी, उद्यमशीलताको बारेमा पार्टीले संसद्मा आवाज बुलन्द गरोस् भन्ने अपेक्षा राखेका छन्। यसको हामीमा जिम्मेवारी बोध भएको छ।
उद्यमशीलतासँग सम्बन्धित कुराहरू संसद्मा लगेर जानु पर्यो भन्ने छ। त्यो चाहिँ राष्ट्रिय नीति र ऐन बनाउनु पर्ने छ। अर्को कुरा भनेको यस क्षेत्रको विकासको लागि पनि तपाईंले योगदान पुर्याइदिनु पर्यो भन्ने छ।
विशेष गरेर हाम्रो क्षेत्रमा खानेपानी र बाटोको समस्या छ। यस क्षेत्रमा ग्रामीण बस्तीहरू समेत रहेका छन्। उक्त समस्या समाधानको लागि विशेष भूमिका खेलिदिनु पर्यो भन्ने अपेक्षा राखेका छन्। त्यसका साथै जनप्रतिनिधिहरू आम मानिसको जीवनसँग जोडिनु पर्यो भन्ने अपेक्षा पनि राखेका छन्।
आम नागरिक आफ्नो गुनासाहरू राख्ने ठाउँको खोजीमा छन्। एकपटक निर्वाचित भइसकेपछि सांसद कहिल्यै पनि फर्केर नजाने समस्या पनि देखाएका छन्। जनप्रतिनिधि भनेको हामीभन्दा पृथक् मान्छे हुन कि भन्ने खालको देखिन्छ। म ती कुराहरूलाई स्वाभाविक रूपमा सम्बोधन गर्न सक्छु भन्ने लाग्छ। म निर्वाचित हुनुभन्दा पहिला पनि सामान्य रूपमा हिँड्ने गरेको थिए। अहिले पनि म टोल, छरछिमेक लगायत मेरो क्षेत्रका चिया पसलहरूमा पनि गइरहेको हुन्छु। निर्वाचित सांसद भएर, चिया पसलमा फुत्त आयो भनेर पनि अचम्म मान्ने गरेका छन्।
जनप्रतिनिधि र जनताबीचको दूरी मेटाउने कुरामा म लागिरहेको छु। जब संसद् सुरु हुन्छ। त्यसपछि त्यहाँ हाम्रो क्षेत्रको बारेमा बोल्ने कुरा र राष्ट्रिय रूपमा नीति बनाउने कुरामा स्वाभाविक रूपमा त्यसको तयारी गर्दै छु। त्यसमा म प्रमुख भूमिका पनि खेल्ने छु। मेरो आफ्नो इच्छा र चाहना पनि छ। शिक्षा, स्वास्थ्य, मनोरञ्जन लगायतका क्षेत्र भनेको मेरो प्यासनको विषय पनि हुन्। यसमा मैले दशकौँदेखि काम पनि गरिरहेको छु। ती कुराहरूमा म स्वाभाविक रूपमा लागि पनि रहेको छु।
तपाईं पहिलोपटक संसद्मा जाँदै हुनुहुन्छ। यसमा कत्तिको उत्सुक हुनुहुन्छ? संसदीय प्रक्रियाबारे कत्तिको जानकार हुनुहुन्छ?
म त्यसबारे प्रारम्भिक अध्ययनको क्रममा छु। केही कुराहरूबारे त म जानकार छु। तर जुन स्वाभाविक रूपमा अनुभवबाट आउनु पर्ने ज्ञान हो, त्यो अर्कै हुन्छ। संसद्सम्बन्धी जुन नियमावली छन्, ऐनहरू छन्। त्योसम्बन्धी अध्ययन गर्दै छु। आफूलाई कसरी प्रस्तुत गर्ने भन्ने विषयमा तयारी पनि गर्दै छु।
संसद्मा पहिलोपटक सम्बोधन गर्दा के विषय उठाउँछु भन्ने लागेको छ?
सबैभन्दा पहिला त शिक्षाकै कुराहरूलाई प्राथमिकताका साथ राखेर उठान गर्छु। मैले चुनावी अभियानको क्रममा पनि यही कुराहरूलाई जोडतोडका साथ उठाएर निर्वाचनमा होमिएको थिएँ। यस अघिको सरकारले शिक्षा ऐन नै ल्याउन सकेन। यो कुरा मैले चुनावको अभियानको दौरानमा पनि गरेको छु।
विशेषगरि सार्वजनिक शिक्षा सुधारको लागि हामीले पछिल्लो १० वर्षमा शिक्षा सुधारको विषयमा वकालत गर्दै आएको छु। त्यसैले पहिलो पटक संसद्मा त्यही कुरा बोल्छु भन्ने लागेको छ।
शिक्षाका साथै कस्ता खालका कानुन निर्माणका लागि पहल गर्नुहुन्छ?
यो सांसदले धेरै कानुन बनाउनु पर्ने छन्। हामी २०७२ सालको संविधानमार्फत् संघीयतामा गयौँ। त्यसपछि मैले स्थानीय सरकारमा समेत बसेर काम गरेको छु। त्यसैले हामी संघीय संरचनामा गइसकेपछि संघ, प्रदेश र स्थानीय तहलाई चाहिने कानुन निर्माण हुन सकिरहेका छैनन्। त्यो कानुनहरू निर्माणको लागि भूमिका खेल्न सक्छु।
स्वाभाविक रूपमा मेरो सबै क्षेत्रमा विज्ञता त होइन। तर पनि एउटा सांसदको रूपमा संसद्मा प्रवेश गरिसकेपछि आउनुपर्ने कानुन निर्माण गर्ने कुरामा ध्यान केन्द्रित हुने नै छ। शिक्षा, स्वास्थ्य, उद्यमशीलता सिर्जना गर्नको लागि कानुन बनाउनु पर्यो।
भ्रष्टाचार विरोधी विधेयकमा सुधार गर्नु पर्ने कुराहरू छन्। यो कुरालाई हाम्रो पार्टीको वाचा पत्रमा पनि राखेका छौँ। हामीले भ्रष्टाचारसम्बन्धी सूचना पाउने बित्तिकै कामकारबाही सुरु हुने ऐन निर्माण समेत गर्नुपर्ने छ।
अहिलेसम्म संघीय स्वरूप अनुसारको निजामती ऐन, प्रहरी ऐनहरू आएका छैनन्। यस्ता धेरै ऐन कानुन निर्माण गर्नु पर्ने छन्। ती कुराहरूलाई अगाडि बढाउन प्रयास गर्छौँ।
पार्टीले पछि गर्ने निर्णय एक ठाउँमा होला। संसद्मा गएर तपाईंले कुनै एक पद रोज्न पाउनुभयो भने के रोज्नुहुन्छ?
अहिले हामी पार्टीको प्रारम्भिक चरणमा छौ। धेरै साथीहरू मतदातालाई भेट्ने क्रममा नै हुनुहुन्छ। अर्को कुरा के हो भने हाम्रो संसदीय दलमा प्रत्यक्ष मात्रै नभएर समानुपातिक तर्फबाट आउनेहरूको संख्या पनि प्रशस्त छ। त्यसैले को–को आउनुहुन्छ, कति आउनुहुन्छ भन्ने कुराको निर्धारण भइनसेको अवस्थामा म यो पद रोज्ने भन्ने होला।
अहिले कसले कुन पद लिँदा राम्रोसँग भूमिका निभाउन सक्छ भन्ने छलफल गर्ने क्रममा नै छौं। अहिलेसम्म नितान्त पदीय आकांक्षा राखेको छैन।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
