काठमाडौं- प्रतिनिधि सभाको निर्वाचनलाई लिएर चर्चामा रहेका क्षेत्रमध्ये एक हो, झापा- ३। राष्ट्रिय राजनीतिका दुई ‘हेबिवेट’ उम्मेदवारबीच प्रतिस्पर्धा हुने यो क्षेत्रलाई चासोपूर्वक हेरिएको छ।
को हुन् सिटौला?
७२ वर्षीय सिटौला नेपाली कांग्रेसका केन्द्रीय सदस्य हुन्। पार्टीको झापा जिल्ला सभापति हुँदै महामन्त्री समेत भइसेकका सिटौलाले २०४८ को उपनिर्वाचनबाट संसदीय यात्रा सुरु गरेका हुन्। तर हारजित सरोबरी बेहोरेका छन्।
सिटौला २०५६ र २०७० मा निर्वाचित भएका थिए। त्यस्तै, २०५१, २०६४ र २०७४ मा पराजित भएका थिए। २०६४ को पहिलो संविधान सभा निर्वाचनमा पराजित हुँदा उनी गृहमन्त्री थिए।
त्यसअघि उनी २०५७ मा राज्यमन्त्री भएका थिए। त्यस्तै २०६९ मा केही दिनका लागि रक्षा र कानुन, न्याय, संविधान सभा तथा संसदीय मामिला मन्त्री बनेका थिए। दोस्रो संविधान सभामा सिटौला संविधानको मस्यौता बनाउने महत्वपूर्ण संविधान मस्यौदा समितिका सभापति थिए।
२०७२ फागुनमा भएको नेपाली कांग्रेसको १३औं महाअधिवेशनमा सिटौला सभापतिको प्रत्यासी थिए। उनले तेस्रो स्थानका लागि मात्र मत पाएका थिए र पछि शेरबहादुर देउवालाई सभापति बन्न सहयोग गरेका थिए।
को हुन् लिङ्देन?
५७ वर्षीय लिङ्देन राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीका अध्यक्ष हुन्। २०७८ मंसिरमा सम्पन्न पार्टी महाधिवेशनबाट उनी अध्यक्षमा निर्वाचित भएका थिए। त्यसअघि लिङ्देन उक्त पार्टीको महामन्त्री थिए।
२०४० तिरबाट पञ्चायत समर्थित विद्यार्थी संगठनबाट राजनीति सुरु गरेका लिङ्देन २०४९ सालमा राप्रपाको विद्यार्थी सङ्गठन बन्दा संस्थापक केन्द्रीय अध्यक्ष बनेका थिए।
२०४९ मा भएको स्थानीय निकायको निर्वाचनमा लिङ्देन तत्कालीन गोलधाप गाविस- ३ को वडाध्यक्ष भएका थिए।
तत्कालीन राजा ज्ञानेन्द्रको प्रत्यक्ष शासनकालमा लिङ्देन जिल्ला विकास समिति झापाको सभापति बनेका थिए।
२०५६, २०७०, र २०७४ को निर्वाचनमा लिङ्देनले संसदीय प्रतिस्पर्धा गरेका थिए। उनको पहिलो जित भने २०७४ मा मात्र तत्कालीन वाम गठबन्धनको मतले संसदको यात्रा तय गरेका थिए।
राजसंस्थाको विस्थापनसँगै स्थापना भएको गणतान्त्रिक व्यवस्था र त्यसपछि निर्माण भएको संविधानका निर्मातामध्येका एक सिटौला र यो व्यवस्थालाई पल्टाएर राजसंस्थाकै स्थापनाको मुद्दा बोकेका लिङ्देनबीचको प्रतिस्पर्धालाई अर्थपूर्ण रुपले हेरिएको छ।
यस्तो छ अङ्कगणित
वैशाखमा सम्पन्न स्थानीय तह निर्वाचनमा वडाध्यक्षका उम्मेदवारले प्राप्त गरेको मतलाई विश्लेषण गर्दा नेपाली कांग्रेस ठूलो दल देखिन्छ। कांग्रेसका वडाध्यक्षका उम्मेदवारले २६ हजार ९२१ मत प्राप्त गरेका छन्।
त्यस्तै, राप्रपाबाट वडाध्यक्षका उम्मेदवारहरुले २१ हजार १५९ मत ल्याएका छन्। तेस्रो नम्बरमा रहेको एमालेका वडाध्यक्षका उम्मेदवारले २० हजार ११३ मत प्राप्त गरेका छन्। नेकपा माओवादी केन्द्रले ६ हजार ६८८ र स्वतन्त्र लगायत अन्य दलले ३ हजार ३७३ मत प्राप्त गरेका छन्।
यो क्षेत्रमा यी ४ राजनीतिक पार्टी दुई ध्रुवमा बाँडिएका छन्। पहिलो वर्तमान सत्ता गठबन्धन, जसमा कांग्रेस र माओवादी केन्द्र रहेका छन् भने दोस्रोमा एमाले र राप्रपाको समीकरण बनेको छ।
उपरोक्त मत परिणामलाई आधार मान्ने हो भने एमाले–राप्रपाकै गठबन्धन बलियो रहेको छ। यसले लिङ्देनको संसद यात्रा दोहोरिने सम्भावना बलियो देखिन्छ। तर निर्वतमान सांसद लिङ्देनले यो क्षेत्रमा खेलेको भूमिकालाई मतदाताले कसरी मूल्याङ्कन गर्छन्, त्यसले निर्वाचनको नतिजामा प्रभावित पार्न सक्छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
