काठमाडौं- चालु आर्थिक वर्ष २०७७/७८ को मौद्रिक नीतिको अर्धवार्षिक समीक्षा गर्दा नेपाल राष्ट्र बैंकले सेयर धितो सम्बन्धी व्यवस्थालाई यथावत राखेपछि त्यसको सकारात्मक असर पूँजीबजारमा देखिएको छ।
सेयर धितो कर्जा सम्बन्धी प्रावधानमा केही परिमार्जन गर्ने आंकलन गरिएकोमा राष्ट्र बैंकले साविककै नीतिलाई निरन्तरता दिएको छ। मौद्रिक नीतिको अर्धवार्षिक समीक्षामार्फत् राष्ट्र बैंकले सेयर धितो कर्जाको सीमा परिमार्जन गर्ने अनुमान गरिएको थियो। जसकारण गतसातामा अन्तिम दिनका कारोबार र यो साताको पहिलो दिन आइतबार नेपाल स्टक एक्सचेन्ज (नेप्से) परिसूचकमा गिरावट देखिएको थियो।
तर, आइतबार साँझ राष्ट्र बैंकले मौद्रिक नीतिको अर्धवार्षिक समीक्षा सार्वजनिक गर्दै मौजुदा व्यवस्थामा कुनै परिवर्तन नहुने बताएपछि सोमबार नेप्से परिसूचक ९२.४२ अंकले बढेको छ। आज परिसूचक ३.७१ प्रतिशतले बढेर २५८६.०१ अंकमा कायम भएको छ। २०५ वटा कम्पनीको २ करोड २४ लाख ४७ हजार कित्ता सेयर ६८ हजार ३१८ पटक खरिद बिक्री हुँदा १० अर्ब ३८ करोड ४१ लाख ९७ हजार रूपैयाँ बराबरको ऐतिहासिक कारोबार भएको छ। आज सबै समूहको उपसूचक हरियो देखिएको छ। सबैभन्दा धेरै जीवन बीमा समूहको उपसूचक ६९७.९१ अंकले बढेको छ भने निर्जीवन बीमा समूहको उपसूचक ४४७.४४ अंकले बढेको छ।
नेपाल इन्भेष्टर्स फोरमका अध्यक्ष छोटेलाल रौनियार मौद्रिक नीतिको अर्धवार्षिक समीक्षामार्फत् राष्ट्र बैंकले पूँजी बजारसँग सम्बन्धित कुनै पनि नीतिगत व्यवस्थालाई परिमार्जन नगरेपछि लगानीकर्ताको मनोबल बढेको बताउँछन्। ‘बजार केही दिनदेखि करेक्सन हुँदा लगानीकर्ताको मनोबल केही हच्किएको थियो। त्यसको कारण के हो भने लघुवित्त कम्पनीको सेयर धितो राखेर ऋण नपाउने तथा सेयर धितो राखेर ७० प्रतिशतसम्म पाइने कर्जाको सीमा घटाउँछ भन्ने हल्ला थियो,’ रौनियारले भने, ‘मौद्रिक नीतिको पहिलो त्रैमासिक समीक्षा गर्दा पनि यस्तो हल्ला आएर एकैदिन १३३ अंकसम्मले बजार घटेको थियो।’
अहिले नेप्सेमा सूचीकृत कम्पनीहरुको सेयर धितो राखेर ७० प्रतिशतसम्म कर्जा लिन सकिने व्यवस्था छ। सेयर धितो राखी प्रदान हुने मार्जिन प्रकृतिको कर्जाको लागि कर्जा सुरक्षण मूल्य अनुपात ६५ प्रतिशत रहेकोमा त्यसलाई चालु आर्थिक वर्षको मौद्रिक नीतिबाट बढाई ७० प्रतिशत पुर्याइएको थियो। मौद्रिक नीतिको अर्धवार्षिक समीक्षाबाट यस्तो अनुपातलाई घटाउने हल्ला चलेपनि राष्ट्र बैंकले यसलाई यथावत राखेको छ।
त्यस्तै, सेयर धितोमा प्रदान हुने मार्जिन प्रकृतिको कर्जा प्रवाहमा सेयरको मूल्यांकन गर्दा विद्यमान १८० दिनको अन्तिम मूल्यको औसत मूल्य वा सेयरको प्रचलित बजार मूल्यमध्ये जुन कम छ त्यसैको आधारमा गर्नुपर्ने व्यवस्थालाई परिवर्तन गरी १२० दिन कायम गरिएको थियो। कोभिड-१९ महामारीका कारण पूँजी बजारमा पनि असर देखिएको भन्दै राष्ट्र बैंकले यस्तो नीति लिएको थियो।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।