फुटका पर्याय बनेका वामदेव एकताको परीक्षामा

राजनीति

वीरेन्द्र ओली बिहीबार, माघ १५, २०७७ ०७:०४

काठमाडौं- ‘मैले पार्टी फुटाउँदा रामचन्द्र पौडेल सभामुख हुनुहुन्थ्यो। उहाँले विभिन्न समयमा तीन पटक मलाई गोप्य कोठामा लग्नुभयो। तपाईंले पार्टी फुटाउने संख्या पुगिसकेको छ, एमाले फुट्दा कांग्रेसलाई यो भन्दा मजा केही हुँदैन। हामी सफल भएर थप अगाडि बढ्छौं। तर, अबको केही समयपछि तपाईं यो पार्टीको मुख्य नेता बन्ने अवस्था छ। प्रधानमन्त्री, पार्टी अध्यक्ष वा महासचिव पनि बन्न सक्नुहुन्छ। अनि तपाईं किन यति उक्सिएर पार्टी फुटाउन लागि पर्नु भा छ? मैले कांग्रेस भएको नाताले भन्दा पनि जेलमा संगै दुःख काटेको नाताले भन्दैछु, पार्टी नफुटाउनुस्।’ नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (नेकपा)का उपाध्यक्ष वामदेव गौतमले बुधबार ‘पार्टी एकता राष्ट्रिय अभियान’ घोषणा सभामा बोल्दै गर्दा २३ वर्षअघिको आफ्नै घटना सम्झिए।

२०५४ साल फागुन २१ गते तत्कालीन एमाले विभाजन गरेर माले गठन गर्नुअघि आफूलाई त्यसबेला प्रतिनिधि सभाका सभामुख रहेका रामचन्द्र पौडेलले तीन पटकसम्म बोलाएर सुझाव दिएको स्मरण गरे। गौतमले बुधबार पौडेलमात्रै नभएर त्यतिबेला कांग्रेस नेता शेरबहादुर देउवाले समेत फोन गरेर ‘तपाईंको बुद्धि कहाँ गयो?’ भन्दै पार्टी नफुटाउन आग्रह गरेको पनि सम्झिए। त्यसबेला देउवाले आफूलाई एमालेमै केही समयपछि मुख्य नेतृत्व तहमा आउने सम्भावना भएको भन्दै पार्टी नफुटाउन बारम्बार आग्रह गरेको उल्लेख गरे।

एमाले फोडेर माले गठन गर्नु गौतमका लागि कुनै दृष्टिले राम्रो भएन। कालान्तरमा उनी पूरानै पार्टीमा फर्किए। अहिले फेरि नेकपा विभाजन हुँदा त्यही नियति व्यहोर्नुपर्ने हो कि भन्ने त्रासले उनलाई घच्घच्याएको छ। उनी नेकपा फुट्न नदिने र जुटाउने अभियानमा आफूलाई केन्द्रित गर्न खोजिरहेका छन्। त्यसक्रममा २३ वर्षअघिको घटनालाई सम्झाउँदै उनले नेता र कार्यकर्तालाई एकतामा जोडिन बुधबार सार्वजनिक कार्यक्रममै आह्वान गरे।

नेकपा विभाजन हुँदा देशभरका नेता र कार्यकर्ता मात्रै नभई चीन, भियतनाम, क्युबालगायत देशका कम्युनिस्ट पार्टी समेत रोइरहेको उनले उल्लेख गरेका थिए।

बुधबार गौतमले आफू सात वर्षको उमेरदेखि कम्युनिस्ट पार्टीमा संगठित भएको उल्लेख गर्दै अब बाँचुञ्जेल कम्युनिस्ट एकताकै पक्षमा उभिने प्रण पनि गरे। ‘७ वर्षको हुँदादेखि कम्युनिस्ट पार्टीमा लागें। अहिले ७३ वर्षको भएँ, बाचुञ्जेल एकताकै पक्षमा उभिन्छु’, गौतमले भने। पार्टी विभाजन हुनुमा अध्यक्षद्वय केपी शर्मा ओली र पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ बराबर दोषी रहेको उल्लेख गर्दै उनले भने, ‘तुलोमा राखेर जोख्यो भने पनि दुवै उत्तिकै दोषी देखिन्छन्।’

कसरी सफल होलान् वामदेव?
२०५४ मा तत्कालीन एमालेको नेपालगञ्जमा सम्पन्न छैठौं महाधिवेशनअघि महाकाली सन्धिलाई लिएर एमालेमा लामै समय विवाद देखापरेको थियो।

त्यसैलाई मुख्य मुद्दा बनाएर गौतमको नेतृत्वमा फागुन २१ गते एमाले फुटेर माले गठन भएको थियो। कुनैबेला जेलमा सँगै बसेका तत्कालीन सभामुख रामचन्द्र पौडेलले त्यसबेला पार्टी नफुटाउन बारम्बार आग्रह गरेको बुधबार स्मरण गरेका गौतमले त्यो सुझाव नमान्दा आफूले नमिठो नियति भोगेको उनको स्वीकारोक्ति थियो। ‘त्यतिबेला आफ्नै पार्टीका नेताहरु फुटाउन उक्सिए पनि विपक्षी दलले राम्रै सुझाव दिएको थियो। सुझाव नमान्दा २०५६ सालको निर्वाचनमा देशभरबाट माले शून्य भयो’, गौतमले भने।

यो अवस्थाले विलखबन्दमा परेका गौतम पार्टी फुटेको चार वर्षपछि, २०५८ फागुन ४ गते एमालेमै फर्केका थिए। एमाले फुटाएर लघुताभास महशुस गरेका गौतम नेकपा विभाजनमा भने चिन्तित भएरै एकता अभियाजनमा जोडिएको बताइरहेका छन्। उनलाई यसअघि १५ केन्द्रीय सदस्यको साथ थियो।

यसबीचमा गौतम एकताकै पक्षमा वकालत गर्न थालेपछि केन्द्रीय सदस्य हरिप्रसाद पराजुलीमात्रै उनीसँग बाँकी छन्। यसबाहेक प्रदेश कमिटी सदस्य विरोध खड्का, किर्तीपुर नगरपालिकाका मेयर रमेश महर्जन, उपमेयर सरस्वती खड्का र पूर्वसांसद तुलसा थापा अहिले उनीसँग छन्। उनको पक्षमा रहेका अरु नेताहरु प्रतिनिधि सभा विघटनसँगै नेकपा दुई चिरा परेपछि ओली र प्रचण्ड–माधव पक्षमा लागिसकेका छन्।

बुधबारको कार्यक्रममा गौतमका शुभेच्छुक, त्रिभुवन विश्वविद्यालयका पूर्वउपकुलपति हिराबहादुर महर्जन, बीमा समितिका पूर्वअध्यक्ष फत्तेबहादुर केसीलगायतले अभियानमा समर्थन जनाए। गौतमको पार्टी एकता राष्ट्रिय अभियानमा ओली र प्रचण्डतिर जोडिएका कार्यकर्तासमेत उपस्थित थिए। गौतम पक्षले एकता अभियानमा देशैभरबाट ५ सय जनाभन्दा धेरै उपस्थित भई साथ दिएको दाबी गरेपनि धेरैजसो ओली र प्रचण्ड–माधव पक्षका कार्यकर्ताले उपस्थिति जनाएका थिए।

सर्वोच्च अदालतको निर्णय पर्खने मुडमा रहेका गौतमलाई पराजुलीले लामो समय नपर्खिने धम्की दिएपछि पार्टी एकता राष्ट्रिय अभियान बुधबार हतारतार घोषणा गरिएको बताइएको छ। ‘मैले सर्वोच्चको निर्णय पर्खिएर एकता अभियान चलाउन खोज्या थिएँ। हरि पराजुलीले एक मिनेट पनि लेट गर्नहुन्न, लेट गर्ने हो भने म कता जान्छु कता। तपाईंलाई छाडिदिन सक्छु भन्न थाल्नुभयो’, कार्यक्रमको हतारबारे गौतमले भने, ‘लौ, त्यसो भए सुरु गरौं भनेर आज घोषणा गरिहालियो।’

नेकपाका नेताहरु सुन्न र हेर्न समेत नसकिनेगरी आरोप र प्रत्यारोपमा उत्रिएको भन्दै गौतमले त्यसो नगर्न सबैमा आग्रह गरे। केपी शर्मा ओली र प्रचण्ड विपरीत दिशातिर फर्किए पनि एउटै दिशातिर फर्काएर संवाद गराउने दाबी पनि उनले गरे। ‘अहिलेसम्म ओली प्रचण्ड मुखामुख गरेका छैनन्। ओलीलाई प्रचण्डतिर फर्काउँछु, प्रचण्डलाई ओलीतिर फर्काउँछु। त्यो मेरो तागत छ, त्यो तागत मलाई नेपाली जनताले दिएका छन्’, गौतमले भने।

तर, उनको अभियान अगाडि बढ्न सजिलो छैन। कतिपय नेताहरु दुवै पक्ष निकै अघि बढिसकेको र उनीहरु एउटै पार्टीमा बसेर काम गर्न सम्भव नभएको बताउँछन्। यद्यपि गौतमले घोषणा गरेको अभियानलाई धेरैले महत्वका साथ हेरेका छन्। कतिपयले भने यो गौतमको लाभको पद छोप्ने भर्‍याङमात्र भएको टिप्पणी पनि गरिरहेका छन्।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।