काठमाडौं–लगानीका सम्पूर्ण क्षेत्र बन्द हुँदा अन्य क्षेत्रमा लगानी गर्न ठिक्क पारिएको पैसा दोस्रो बजारमा आउन थालेको छ। लकडाउन हुनुअघि व्यावसायिक योजना बनाएका लगानीकर्ताले शेयर बजारमा लगानी गर्दा बजारमा सुधार आइरहेको बजार विश्लेषकहरु बताउछन्।
अन्य क्षेत्रमा लगानी गर्ने अवस्था नभएकाले केही पैसा भएका लगानीकर्ताहरु पनि बजारमा आइरहेको ब्रोकरहरु बताउछन्। कतिपय ब्रोकरले सरकारी कर्मचारी तथा धेरै पैसा हुनेहरुको लगानी बजारमा प्रवेश गराइरहेका छन्।
लगानीकर्ताले अन्य क्षेत्रमा लगानी गर्न छुट्टाएको पैसा शेयर बजारमा ल्याइ सस्ता कम्पनीको शेयरमा ‘कर्नरिङ’ गरेर अन्य कम्पनीको मूल्य बढाउन पुस गरिरहेको विश्लेषकरुको भनाइ छ। जलविद्युत कम्पनीमा लगानी गर्ने एनआरएन इन्फ्रास्ट्रक्चर एण्ड डेभलपमेन्ट कम्पनीको शेयर कर्नरिङ गरेर सुधार भइरहेको छ।
यसरी साना जलविद्युत कम्पनीको शेयरमा कर्नरिङ गर्दा अन्य लगानीकर्ताको ध्यान अन्य कम्पनीमा पर्छ। लगानीकर्ताले कर्नरिङ भएको अन्य कम्पनीसँग तुलना गरेर बढ्ने अपेक्षामा खरिद गर्न थाल्छन्। यसरी हल्लैहल्लामा सूचक नै सुधार भएका छन्। यसको पछिल्लो उदाहरण जलविद्युत कम्पनीमा हेर्न सकिन्छ।
कतिपय एक–दुई मेगावाट क्षमताका कम शेयर भएका कम्पनीको शेयर दोस्रो बजारमा सूचीकृत छ। ती कम्पनीको शेयर मूल्य एक सय रुपैयाँ भन्दा तल छ। यस्तो अवस्थामा २०र५० करोड रुपैयाँ भएका एउटा समूहले उक्त शेयर उठाउन थाल्यो भने ती कम्पनीमा सर्किट लाग्ने अवस्था छ। यसरी केही साना कम्पनीमा सर्किट लाग्दै गर्दा अन्य ठूला कम्पनीको शेयर मूल्य पनि सुधार हुने अपेक्षामा बढ्न थाल्छ। यसरी पछिल्लो समय बजार सुधार भइरहेको छ।
केही समयदेखि नेपाल पुनर्बिमा कम्पनी, शिवम् सिमेन्ट, नागरिक लगानी कोषजस्ता धेरै वटा कम्पनीमा लगानीकर्ताले खेलिरहेका छन्। ठूला कम्पनीमा कर्नरिङ गर्न त्यति सजिलो छैन। तर लामो समयदेखि बजार तल्लो विन्दुमा झरिरहेकाले गर्दा उच्च मनोबलका साथ शेयर खरिद गर्नेको समूह हाबी नभएकाले यसको फाइदा पनि केही समूहले लिइरहेका छन्। समूह–समूहमा मिलेर कारोबार गर्ने लगानीकर्ताको कर्नरिङका कारण पनि बजार सुधार हुँदा केही राहत मिलिरहेको छ।
तर शेयर बजार लगानीकर्ता संघ संस्थाका प्रतिनिधिहरु भने बजार अझै पनि सुधार नभएको ठोकुवा गर्छन्। उनीहरु सबै यसभन्दा अगाडि अधिकतम सूचक १८८१ अंक कुरेर बसेका छन्। हिजोका दिनमा नेप्से सूचक अधिकतम हुँदा शेयर किनेका लगानीकर्ताहरु अझै पनि घाटामा भएको शेयर लगानीकर्ता संघका उपाध्यक्ष तारा फुलेल बताउछन्।
त्यस्तै अन्य प्रतिनिधिहरु पनि बजार धेरै तल्लो विन्दुमा रहेकोले सुधार हुनु स्वाभाविक भएको प्रतिकृया दिन्छन्।
कोभिडले आक्रान्त पारिरहेको समयमा सम्पूर्ण उद्योग, कलकारखाना चल्नै नसक्ने अवस्थामा छन्। उद्योग व्यवसाय चौपट हुँदा सूचीकृत कम्पनीको आम्दानीमा लगातार गिरावट आइरहेको छ। तर तिनै कम्पनीको शेयर मूल्यमा भने अस्वभाविक सुधार आइरहेको छ।
अन्य क्षेत्रमा लगानी गर्न सम्भव नभएपछि लगानीकर्ताको पहिलो रोजाइ शेयर बजार हो। केही समय बजार छिरेर कमाउने र अवस्था सामान्य भएपछि पैसा दिएर फर्कने मनस्थिति बनाएर पसेका लगानीकर्ताका कारण बजारमा ‘वायर प्रेसर’ आइरहेको छ। यसले केही समय बजार सुधार गर्न सहयोग मिल्छ । तर उनीहरुले पैसा बजारबाट बाहिर लैजाने तर्खर गरे भने साना लगानीकर्ता सबैभन्दा धेरै मारमा पर्छन्।
के छ प्राविधिक विश्लेषकको विश्लेषण ?
यो साता शेयर बजार ५१ अंकको सुधारसहित १५९२ अंकमा रोकिएको छ। यो बुलको पहिलो आधार १५३७ अंक थियो। आगामी साता १५९१ बाट सुरु हुनेछ। यसै विन्दुलाई टेकेर शेयर बजार १६१२ अंकसम्म पुग्न सक्ने विश्लेषण गरिएको छ। पहिलो चरणमा १६१२ अंक पुगेपछि केहि करेक्सन हुने क्रममा १५१९ अंकसम्म झर्न सक्ने आँकलन गरिएको छ। यदि बजार १६१२ अंकलाई उछिनेर अगाडि बढ्यो भने त्यस पछिको टार्गेट १६६७ अंक रहेको विश्लेषण गरिएको छ।
पुँजी बजारमा नयाँ रेकर्ड
यो साता शेयर बजारले बजार पुँजीकरणमा नयाँ रेकर्ड कायम गरेको छ। बिहीबार बजार पुँजीकरण २० खर्ब ९० करोड रुपैयाँको भएको छ। यो अहिलेसम्मकै सर्वाधिक हो। यसभन्दा अगाडि २०७६ फागुन १५ गते सर्वाधिक धेरै २० खर्ब ८३ अर्ब रुपैयाँको बजार पुँजीकरण थियो। त्यतिबेला नेप्से सूचक १६३२.१८ थियो।
नेप्से सूचक सबैभन्दा धेरै हुँदा बजार पुँजीकरण २० खर्ब ७० अर्ब रुपैयाँ थियो। नेप्से सूचक अहिलेसम्मकै सबैभन्दा धेरै १८८१.४५ हो। नेप्से सूचक ३०९ अंकभन्दा अगाडि हुँदै नेप्सेको बजार पुँजीकरणले नयाँ रेकर्ड बनाउन सफल भएको छ। हाल दोस्रो बजारमा २०९ वटा सूचीकृत कम्पनीको चुक्ता पुँजी ५ खर्ब ८२ खर्ब रुपैयाँ रहेको छ।
नेप्से सूचक सर्वाधिक धेरै हुँदा दोस्रो बजारमा २३५ वटा कम्पनी सूचीकृत थिए। ती कम्पनीहरुको जम्मा चुक्ता पुँजी दुई खर्ब ७ अर्ब रुपैयाँ थियो। चार वर्षको अवधिमा दोस्रो बजारमा सूचीकृत कम्पनीको चुक्ता पुँजी तीन खर्ब १२ अर्ब रुपैयाँले बढेको छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।