काठमाडौं– एकपछि अर्को गर्दै बैंकहरूमा कार्यरत कर्मचारीमा कोरोना संक्रमण देखिन थालेपछि बैकिङ क्षेत्र पनि ‘कोरोना हटस्पट’ बन्न थालेको छ। अहिले ८० प्रतिशत कर्मचारी ‘वर्क फ्रम होम’ मा छन्। उपत्यका बाहिरका शाखामा संक्रमण देखिँदै आएकोमा पछिल्लो समय उपत्यकाभित्रका बैंकिङ कार्यालयमा पनि कोरोना संक्रिमत बढ्न थालेका हुन्।
बैंकको काउन्टरमा बस्ने कर्मचारी सबैभन्दा धेरै प्रभावित भएको नेपाल बैंकर्स संघका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत अनिल शर्माले बताए। काउन्टरबाहेक अन्य विभागमा काम गर्ने कर्मचारीहरु संक्रमितको सम्पर्कमा आउने सम्भावना न्यून हुन्छ। तर एउटै कार्यालयको काम गर्दा संक्रमणको जोखिम उच्च रहन्छ।
असार २६ गते अछामको चौरीपाटी गाउँपालिकामा रहेको सेञ्चुरी बैंकको शाखा कार्यालयका एक कर्मचारीमा कोरोना पुष्टि भएको थियो। त्यस्तै केही समयअघि एभरेष्ट बैंकको केन्द्रीय कार्यालयका दुई कर्मचारीमा कोरोना संक्रमण देखिएको थियो। दुई जनामा संक्रमण देखिएपछि बैंकले दुई दिनसम्म सिल गरेर बाँकी कर्मचारीको परीक्षण गर्नेदेखि लिएर डिस्इन्फेक्सन गर्ने काम गरेको थियो।
उपत्यकाबाहिर धेरै संक्रमित देखिएका छन्। दुई दिन अगाडि ग्लोबल आइएमईको धनगढी उपमहानगरपालिका शाखा कार्यालयमा एक जनालाई कोरोना देखिएको थियो। साउन २० गते देवदह नगरपालिकामा बैंकका एक कर्मचारीलाई संक्रमण पुष्टि भएको थियो। कपिलवस्तुस्थित ग्लोबल आइएमइ बैंकको एक शाखाका ३ जना कर्मचारीमा पनि संक्रमण देखिएको छ। त्यस्तै कपिलवस्तुकै मेगा बैंकका एक कर्मचारी र कृषि बिकास बैंकका एक कर्मचारीमा कोरोनाभाइरसको संक्रमण देखिएको छ।
साउन २९ गते माछापुछ्रे बैंकको जनकपुर शाखामा कार्यरत एक कर्मचारी र पोखरा महानगरपालिकामा एक बैंक कर्मचारीमा कोरोना संक्रमण देखिएको थियो। यस्तै, साउन ३० गते एकै दिन बर्दियामा ४ जना बैंक कर्मचारीलाई कोरोना संक्रमण देखियो।
साउन २२ गते कपिलवस्तुका ८ वटा बैंक तथा वित्तीय संस्थाका १६ कर्मचारीलाई कोरोना पुष्टि भएको थियो। कपिवस्तुमा रहेका ग्लोबल आईएमई बैंकका ३ जना, गुहेश्वरी मर्चेण्ट बैकिङ एण्ड फाइनान्सका ४ जना, कृषि विकास बैंकका एक जना र मेगा बैंकका एक जनामा संक्रमण पुष्टि भएको थियो।
साउन २७ गते दाङमा ग्लोबल आइएमई बैंकका १३ कर्मचारीमा कोरोना संक्रमण देखिएको दाङस्थित कोरोना फोकल पर्सनले जानकारी दिएका छन्। गत जेठ १० गते गुल्मीको मदानेमा पनि बैंकका एक कर्मचारीलाई कोरोना संक्रमण देखिएको थियो।
त्यस्तै नेपाल राष्ट्र बैंकका दुई कर्मचारीमा कोरोना संक्रमण देखिएपछि गभर्नर महाप्रसाद अधिकारी होम आइसोलेसनमा बसेका छन्। कतिपय बैंकहरुले भने कोरोना देखिए पनि सार्वजनिक गर्ने गरेका छैंनन्।
उपत्यका बाहिरका धेरैवटा बैंकिङ शाखाका कर्मचारीमा संक्रमण देखिएपछि शाखा कार्यालय नै बन्द गर्नु पर्ने अवस्था आएको छ। कतिपय स्थानीय निकायले नै बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरुलाई सञ्चालन गर्न दिएका छैनन्।
बैंकमा पैसाको कारोबार गर्नु पर्ने हुन्छ। पैसाबाट संक्रमण हुने सम्भावना धेरै हुने भएकाले कर्मचारी धेरै प्रभावित देखिएको बैंकर्स संघका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत शर्माले जानकारी दिए। चाहेर या नचाहेर पनि बैंकका कर्मचारीले ग्राहकसँग सिधा सम्पर्क गर्नुपर्ने हुन्छ। यहीकारण बैंकका कर्मचारी उच्च जोखिममा छन्। काउन्टरबाहेक अन्य विभागमा काम गर्नेलाई घरबाटै काम गर्ने व्यवस्था मिलाइएको संघका शर्माले बताए।
नेपाल राष्ट्र बैंकले नै अधिकतम ५० प्रतिशत कर्मचारीलाई मात्रै बैंकमा उपश्चित गराउन निर्देशन दिएकाले स्वाभाविक रुपमा ५० प्रतिशत कर्मचारी बैंकमा आउने गरेका छन्। उनले भने, ‘तर कतिपय बैंकले काउन्टर तथा अत्यावस्यकबाहेक सबै कर्मचारीलाई घरैबाट काम गर्ने व्यवस्था मिलाएका छन्।’
कोरोनाको संक्रमण बढ्न थालेसँगै बैंक अफ काठमाण्डूले ८० प्रतिशत कर्मचारीलाई घरबाटै काम लगाउन थालेको छ।
काठमाडौं तथा ठूला शाखा कार्यालयमा ५० प्रतिशत कर्मचारी उपस्थित हुँदा पनि सञ्चालन गर्न सक्ने अवस्था रहन्छ। तर तीन चार जनामात्रै कर्मचारी भएको शाखाबाट भने ५० प्रतिशत कर्मचारीबाट कार्यसम्पादन गर्न गाह्रो परेको शर्माले जानकारी दिए। उनले भने, ‘सानो शाखामा तीन–चारजना कर्मचारी हुन्छन्। काउन्टरको काम गर्नै पर्यो, कर्जा लगानी गर्नै पर्यो साथै अन्य काम गर्नै पर्ने भएकाले ती शाखामा ५० प्रतिशत वर्क फ्रम होमको कार्यविधिले काम गर्दैन।’
कतिपय स्थानीय निकायले आफ्नो क्षेत्रभित्रका बैंकिङ कार्यालयहरुलाई बन्द गर्न निर्देशन दिएकाले ती शाखा बन्द छन्। जतिसुकै संक्रमित बढे पनि बैंक अत्यावश्यकीय क्षेत्रभित्र पर्ने भएकाले सञ्चालन गर्नै पर्ने हुन्छ।
काउन्टरमा भिडभाड कम गर्न डिजिटल बैंकिङमा विशेष ध्यान दिनुपर्ने अवस्था भए पनि सबै बैंकले यसमा काम गर्न सकेका छैनन्। सबै ग्राहकहरु डिजिटल बैंकिङमा अभ्यस्त छैनन्। बैंकले विद्युतीय कारोबारको व्यवस्था गरे पनि सबै ग्राहकहरुले उपयोग गर्न नसक्ने भएकाले बैंकका काउन्टरमा मानिसहरुको भीड देखिने गरेको छ।
भीड कम गर्न सामाजिक दूरी कायम गर्ने र सुरक्षाका उपायहरु अपनाएर काम गर्नु पर्ने बाध्यता रहेको संघका शर्मा बताउँछन्। काउन्टरमा बस्ने कर्मचारीले उच्च सतर्कता अपनाउने तथा बाह्य क्षेत्रमा हिँडडुल नगर्ने लगायतका आचार संहिता बनाउनु पर्ने देखिन्छ।
विश्वव्यापी महामारीको रुपमा फैलिएको कोभिड–१९ को प्रभावबाट बँच्न तथा जोखिमहरु न्यूनीकरणका लागि बैंकिङ कारोबार गर्दा डिजिटल बैंकिङलाई ध्यान दिन बैंकर्स संघले अपिल गरेको छ।
डिजिटल बैंकिङको माध्यमबाट प्रायजसो सबै प्रकारका दैनिक कारोबार गर्न सक्ने हुनाले डिजिटल बैंकिङ सेवाको अझ बढी प्रयोग गर्न संघले सम्पूर्ण बैंकहरुलाई अनुरोध गरेको छ। एउटा खाताबाट अर्को कुनै खातामा रकम जम्मा गर्न, विभिन्न विलहरु भुक्तानी गर्न, आफ्नो खाताको कारोबार विवरण हेर्न, खातामा रहेको रकम हेर्नलगायत काम सहज रुपमा डिजिटल बैंकिङबाट गर्न सकिने हुनाले घरमै बसरी सहज रुपमा बैंकिङ कारोबार गर्न सकिने बैंकहरु बताउछन्।
कोरोनाको संक्रमण बढ्न थालेपछि बैंकहरुले ग्राहकहरुलाई अत्यावश्यक अवस्थामा बाहेक शाखा कार्यालयमा आएर भिडभाड नगरिदिन अनुरोध गरेका छन्।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।