काठमाडौं-काठमाडौंदेखि तराई जोड्ने फास्ट ट्र्याक (द्रुत मार्ग) निर्माणमा काम गरिरहेको सेनाले परामर्शदाताको रुपमा छनोट गरेको कम्पनीलाई विश्व बैंकले १३ महिनाको प्रतिबन्ध लगाएको छ।
सेनाले लकडाउनका बेला हतार–हतारमा कोरियन कम्पनी योसिन इञ्जिनियरिङ कर्पोरेसनको जेभीलाई छनोट गरेको थियो। पौने २ अर्बको रुपैयाँको काममा लागि आर्थिक चलखेल गर्दै छनोट गरिएको उक्त कम्पनी भारतमा समेत प्रतिबन्धित छ।
योसिनलाई जुलाई १ बाट लागू हुने गरी पहिलो चरणमा १३ महिनाका लागि प्रतिबन्ध लगाइएको हो। योसिनले भानुआतुको एभिएसन इन्भेस्टमेन्ट प्रोजेक्टमा गैरकानुनी काम गरेको भन्दै विश्व बैंकले प्रतिबन्ध लगाएको हो।
बैंकले भनेको छ, ‘यो प्रतिबन्धसँगै योसिन कम्पनीले विश्व बैंकको संलग्नता भएको कुनै पनि आयोजनाको प्रतिस्पर्धामा सहभागी हुन पाउनेछैन।’
योसँगै सेनाले राष्ट्रिय गौरवको आयोजनाका लागि हतार-हतारमा गरेको परामर्शदाता छनोटको विषयमा नैतिक प्रश्न खडा भएको छ।
‘विश्व बैंकले योसिनबारे अनुसन्धान गरिरहेको सेनाका उच्चपदस्थ अधिकृतलाई थाहा थियो,’ सेना स्रोतले भन्यो, ‘प्रतिबन्ध लगाएको अवस्थामा उसैलाई परामर्शदाताको रुपमा छनोट गर्न समस्या हुने भए पनि लकडाउनकै बेला हतार–हतारमा कतिपय प्रक्रिया मिचेर छनोट गरिएको थियो।’
भारतमा समेत प्रतिबन्धित भएको थाहा हुँदाहुँदै आर्थिक चलखेलमा परामर्शदाताको रुपमा उसैलाई छनोट गर्नु नै गलत भएको सेना स्रोतको दाबी छ।
‘पूर्व जानकारी हुँदाहुँदै पनि योसिनलाई नै किन छनोट गरियो भन्ने अहिले आएर पुष्टि भएको छ,’ सेना स्रोतले भन्यो, ‘राष्ट्रिय गौरवको आयोजनाको परामर्शदाताको रुपमा छनोट गरिएको कम्पनीलाई नेपालको सबैभन्दा ठूलो दाताले प्रतिबन्ध लगाएपछि अब सेनामाथि पनि नैतिक प्रश्न उठ्छ। अझै काम सुरु नभएको अवस्थामा योसिनसँगको सम्झौता रद्द गर्न सक्नु पर्छ।’
सेनाले तेस्रोपटक परामर्शदाता छनोटका लागि नोभेम्बर २७ मा ६ वटा कम्पनीको विस्तृत विवरण लिएको थियो। जसमा योसिन इञ्जिनियरिङ कर्पोरेसनको जेभी, चाइना रेल्वे इन्जिनियरिङको जेभी, स्मेक इन्टरनेसनल अस्ट्रेलियाको जेभी, मेनहर्ट पिटीई सिंगापुरको जेभी, इप्टिसा सर्भिस स्पेनको जेभी र दासान कन्सल्यान्ट कोरियाको जेभी छानिएका थिए।
तीमध्ये पाँच कम्पनीले परामर्शका लागि प्राविधिक र आर्थिक प्रस्ताव बुझाएका थिए। प्राविधिक प्रस्तावको मूल्यांकनबाट दुई कम्पनीमात्र योग्य ठहर भए। यो कामको कूल लागत भने पौने २ अर्बको थियो। विस्तृत विवरण पेस गर्न सेनाले जनवरी २७ सम्मको समय दिँदै डिसेम्बर ३ मा कम्पनीहरूसँग आर्थिक तथा प्राविधिक प्रस्ताव माग गरेको थियो।
सेनाले मागेअनुसार योसिन र माइनहार्टले प्राविधिक तथा आर्थिक प्रस्ताव बुझाएका थिए। जसमा प्राविधिकतर्फ योसिनको ९१ दशमलव शून्य ९ अंक रहेको थियो भने अर्को प्रतिस्पर्धी माइनहार्टको ८८ दशमलव २५ थियो। टेन्डरमा प्राविधिक पक्षलाई ९० भार दिइएको थियो भने आर्थिक पक्षलाई १० प्रतिशत राखिएको थियो। सोही ९० लाई सय मान्दा योसिनको प्राविधिक पक्ष बलियो थियो।
तर, आर्थिक पाटोमा भने योसिनभन्दा माइनहार्टको रकम कम थियो। माइनहार्टले २ करोड ४ लाख २९ हजार २ सय ६८ डलरमा कबुल गरेको थियो भने योसिनले २ करोड ११ लाख ६२ हजार ४९ डलर कबुल गरेको थियो। यी दुईबीचको भिन्नता ७ लाख ३२ हजार ७ सय ८० डलर अर्थात् नेपाली रकममा ८ करोड ३४ लाख ३४ हजार ३ सय ९१ रुपैयाँ (तत्कालीन विनिमय दरअनुसार प्रतिडलर ११३ रुपैयाँ ८६ पैसाका दरले) थियो।
यसैगरी, अन्तर्राष्ट्रिय इन्जिनियर शुल्कमा पनि माइनहार्टको भन्दा योसिनको नै बढी थियो। माइनहार्टले अन्तर्राष्ट्रिय इन्जिनियर शुल्कमा ८२ लाख ४९ हजार १ सय ९८ डलर राखेको थियो भने योसिनले १ करोड १५ लाख २ हजार ९ सय ४० डलर कबुल गरेको थियो। यो दुई बीचको अन्तर ३२ लाख ५३ हजार ७ सय ४२ डलर थियो।
तर, कोरोनाको जोखिम न्यूनीकरणका लागि लकडाउन सुरु गरेकै दिन योसिनलार्इ दुईपक्षीय सम्झौतामा आउन भन्दै मार्च ३१ मा एक साताको समय दिइयो।
समग्रमा योसिनले ९१ दशमलब ६३ (आर्थिक र प्राविधिक दुवै गरी) अंक पाएको थियो भने अर्को प्रतिस्पर्धी माइनहार्टले ८९ दशमलब ४३ अंकमात्रै पाएको भन्दै सेनाले हतारमा लकडाउनका बेला पारेर सम्झौता गरेको थियो।
‘भाषागत त्रुटिका कारण आर्मीले नै स्पेनको इप्टिसा कम्पनीको आर्थिक प्रस्ताव अयोग्य ठहर गरेको थियो भने कर चुक्ताको प्रमाणपत्र पेस नगरेको भन्दै दासानको प्रस्तावलाई अयोग्य ठहरको गरेको थियो,’ स्रोतले भन्यो, ‘तर, योसिनको आर्थिक प्रस्तावको कभर पेजभन्दा अन्य पेजमा कम्पनीको छाप र हस्ताक्षर नहुँदा पनि उसलाई नै ठेक्का दिइएको थियो।’
याे पनि
लकडाउनमा सेनाको खेल : बदमासी लुकाउन एक सातामै काट्यो ३ पत्र
फास्ट ट्र्याकको परामर्शदाता छनौटमै रुमल्लियो सेना, सम्झौतापछि सार्वजनिक खरिदमा उजुरी
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
-1751267101.jpg)
-1751273553.jpg)
-1749826086.png)
