काठमाडौं- नेपाल धितोपत्र बोर्डले बजारको कन्फिडेन्स बढाउन पछिल्लो समय बजारमैत्री पोलिसीको लागि पहल गर्न थालेको छ। सोमबार नागरिक लगानीकोषलाई स्टक डिलरको काम सुरु गर्न पत्राचार गरेको बोर्डले बुधबार मार्जिन सुविधाको सीमा बढाउन नेपाल राष्ट्र बैंकसँग अनुरोध गरेको छ।
बजार सुधारका लागि लगानीकर्ताले लामो समयदेखि माग सूची प्रस्तुत गर्दै आएका थिए। लकडाउनको अवधिमा पर्याप्त अनलाइन प्रयोगकर्ता नहुँदा बजार सञ्चालन गर्न नसकिएको बताउँदै आएको बोर्डले साउन एक गतेदेखि अनलाइन कारोबारलाई अनिवार्य गरेको छ।
विद्युतीय कारोबारको सीमा बढाउनेदेखि लिएर पुँजीगत लाभकरलाई अन्तिम करको रुपमा गणना गरिदिन सम्बन्धित निकायलाई अनुरोध गर्न समेत भ्याएको छ। बोर्डले सेयर धितोमा प्रवाह गरिने कर्जाको सीमा बढाउन नेपाल राष्ट्र बैंकलाई अनुरोध गरेको हो।
नेपाल राष्ट्र बैंकले मौद्रिक नीतिका लागि आवश्यक सुझाव माग गरिरहेको समयमा बोर्डले बुधबार बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूले सेयर धितोमा प्रवाह गर्ने कर्जामा सेयरको मूल्यांकनको ६५ प्रतिशतसम्म कर्जा प्रवाह गर्ने र मार्जिन कलको हकमा बैंक तथा वित्तीय संस्था स्वयंले मूल्य अनुगमन गर्ने व्यवस्था रहेकोमा सेयर धितोमा कर्जा प्रवाह गर्दा सेयरको मूल्यांकनको ७५ प्रतिशतसम्म कर्जा प्रवाह गर्न सक्ने र १० प्रतिशत भन्दा बढी मूल्य घटेको अवस्थामा मात्रै मार्जिन कल गर्ने व्यवस्था गर्न उपयुक्त हुने भन्दै माग गरेको हो।
कोरोना महामारीको धितोपत्र बजारमा परेको असर, लगानीकर्ताहरूको बजार सुधारसम्बन्धी माग तथा हालको विषम परिस्थितिमा बजारको माग पक्षलाई समेत सम्बोधन हुनेगरी बजार सञ्चालन गर्नुपर्ने आवश्यकता रहेको बोर्डले जनाएको छ।
सेयर धितोमा गएको कर्जामा हालको महामारी तथा विषम परिस्थितिको अवस्थालाई दृष्टिगत गरी ब्याज तिर्नुपर्ने समय २०७७ आश्विन मसान्तसम्म बढाइदिने र मार्जिनको सीमाभित्रै रहेका ऋणहरू बक्यौता रकममा नै नवीकरण गरिदिने व्यवस्था गर्न उपयुक्त हुने भन्दै माग प्रस्तुत गरेको छ।
विद्युतीय माध्यमबाट लगानीकर्ता र धितोपत्र दलालबीच रकम पठाउँदा र प्राप्त गर्दा रकमान्तर हुने रकमको सीमा नरहने व्यवस्था गर्न उपयुक्त हुने बोर्डको सुझाव छ।
बैंक तथा वित्तीय संस्थाहरूले धितोपत्र दलाल व्यवसायीलाई मार्जिन कारोबार (मार्जिन ट्रेडिङ)का लागि प्रवाह गर्ने ऋणको ब्याजदर बैंक स्वयंले प्रत्यक्ष सेयर धितोमा प्रवाह गर्ने कर्जाको ब्याजदरभन्दा कम हुने व्यवस्था गर्न उपयुक्त हुने भन्दै बोर्डले माग गरेको हो।
धितोपत्रको दोस्रो बजार कारोबार पूर्णतया यान्त्रीकरण हुन नसकेको अवस्थामा यस प्रणालीमा सुधार गर्न आवश्यक देखिएकोले बैंक खाता र डिम्याट खातालाई प्रणालीमा नै आवद्ध गरी विद्युतीय कारोबारको प्रबन्ध मिलाउन नेप्सेलाई बोर्डले निर्देशन दिएको छ।
धितोपत्रको बिक्रीको भुक्तानी गर्दा अनिवार्य रुपमा आइपिएस वा विद्युतीय माध्यम मार्फत गर्नुपर्ने र धितोपत्र खरीद गर्दा आइपिएस वा विद्युतीय माध्यम मार्फत गर्न प्रोत्साहित गर्ने तर २०७७ श्रावण १ गतेदेखि अनिवार्य रुपमा विद्युतीय माध्यमबाट मात्र रकम प्राप्त गर्ने र भुक्तानी दिने व्यवस्था गरी सो बमोजिम ब्रोकरले खाता अद्यावधिक गर्ने/गराउने व्यवस्था मिलाउन बोर्डले नेप्सेलाई निर्देशन दिएको छ।
नेप्से अनलाइन कारोबार प्रणाली (एनओटिएस)ले लगानीकर्ताहरूको बैंक खाता तथा डिम्याट खाता आवद्ध गरी स्वचालित कारोबार तथा राफसाफ कार्य गर्न नसकेको गुनासाहरू आइरहेको सन्दर्भमा लगानीकर्ताहरूले गरेको कारोबार स्वचालित रुपमा बैंक खातामा रकम तथा डिम्याट खातामा सेयर जम्मा/खर्च हुने व्यवस्था गर्नुका साथै स्वचालित रुपमा नै कारोबार भएको दिन बैंक खाताबाट रकम प्राप्त गरी विभिन्न निकायहरूको कमिसन, कर, मूल्य सम्बन्धित निकायको खातामा सोही दिन स्वचालित रुपमा नै जम्मा हुन सक्ने व्यवस्था मिलाउन समेत निर्देशन गरेको हो।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।