वामदेवको बाटो मोडिएपछि अर्थमन्त्री खतिवडा सुरक्षित

राजनीति

सविन मिश्र शनिबार, वैशाख २०, २०७७ २२:३८

काठमाडौं- फागुन २१ गते आफ्नो दोस्रो कार्यकाल सम्हाल्न सिंहदरबार प्रवेश गर्दै अर्थमन्त्री डा युवराज खतिवडाले भनेका थिए, 'मेरो समय त्यही बेलासम्म हो‚ जुन बेला कमाण्डरले लडाइँ सकियो अब फर्क भनेर भन्दैन।' आफूलाई नेपालको मुलुकको गरिबी, अभाव, अशिक्षा र अन्यायविरुद्ध लड्ने विकासे योद्धाको रूपमा चित्रण गर्दै खतिवडाले कमाण्डरले फिर्ता नबोलाउञ्जेल आफ्नो लडाइँ जारी रहने बताएका थिए।

उनले संकेत गरेका कमाण्डर प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले सचिवालयको निर्णय कार्यान्वयन गर्न अटेर गरेरै भएपनि सुरक्षित बनाएका छन्। राष्ट्रियसभामा दोहोरिनुका साथै अर्थमन्त्रीका रूपमा निरन्तरता दिने बाटो सुरक्षित भएको छ। नेकपा सचिवालयले यसअघि राष्ट्रियसभामा पठाउने निर्णय गरेका बामदेव गौतमलाई प्रतिनिधि सभामा ल्याउने निर्णय गरेपछि खतिवडा सुरक्षित बनेका हुन्।

सांगठनिक र भौगोलिक क्षेत्रको राजनीतिको जोडघटाउमा नलाग्दै खतिवडाले राजकाजका महत्वपूर्ण पद हाँसिल गरे। तत्कालीन नेकपा एमाले र अहिलेको नेकपाभित्रकै बहुसंख्यक नेताहरूको रुची बेगर उनको सत्ता यात्रा अघि बढिरहेको छ। बीचबीचमा केही तगारा देखिए तर ती समयक्रममा आफैँ हट्दै गएका छन्।

अर्थात् अर्थतन्त्रीको उनको कुर्सी निकै उतारचढावका बीच सुरक्षित बन्दै अघि बढ्यो। खतिवडा २०७४ फागुनमा अर्थमन्त्री नियुक्त हुनुअघि यो पदका दाबेदार थिए उपप्रधानमन्त्री तथा रक्षामन्त्री ईश्वर पोखरेल। तत्कालीन नेकपा एमालेको महाधिवेशनमा प्रधानमन्त्री एवं पार्टी अध्यक्ष ओलीकै गुटबाट महासचिव भएका पोखरेल काठमाडौं- ५ का निर्वाचित सांसद हुन्। उनको आकांक्षा विपरीत ओलीले खतिवडालाई अर्थमन्त्री बनाए।

आफ्नो पहिलो बजेटबाटै पार्टीभित्रबाट चरम आलोचनाको शिकार भएका खतिवडाको भरथेग प्रधानमन्त्री एक्लैले गरिरहे। दोस्रो बजेटमा केही 'पपुलिस्ट' कार्यक्रम आएपछि तत्कालीन आलोचना साम्य भए पनि खतिवडा धेरैको निशानामा परिरहे।

राष्ट्रपतिले नियुक्त गर्ने ३ जनाको कोटाबाट राष्ट्रियसभामा प्रवेश गरेका खतिवडाले सांसद हुनुअघि नै अर्थमन्त्रीको सपथ लिएका थिए। अहिले दोस्रो कार्यकालका लागि उनले काम गरिरहे पनि खतिवडा सांसद होइनन्। अर्थमन्त्री पदमा बहाल रहन उनले यही भदौ २० गतेभित्रमा सांसद पदको सपथ लिनुपर्छ, अन्यथा उनको पद स्वत: समाप्त हुनेछ।

राष्ट्रिय सभामा उनको कार्यकाल सकिनै लाग्दा पुनर्नियुक्ति वा विकल्पबारे बहस सुरु भयो। यो सिटका लागि नेकपाकै अध्यक्ष पुष्पकमल दाहालसमेतको रोजाइमा बामदेव गौतम थिए। प्रत्यक्ष निर्वाचनमा पराजित गौतमलाई सांसद बनाउन नेकपाकै एक समूहले निकै जोड गर्‍यो, जसको एउटै कारण थियो- खतिवडालाई अवरोध गर्नु।

राष्ट्रियसभा सदस्य प्रधानमन्त्री बन्न नपाउने संवैधानिक व्यवस्थाका कारण सुरुमा गौतम यसका लागि तयार थिएनन्। तर गुटगत लडाइँ बढ्दै जाँदा उनी यसका लागि तयार भए र नेकपा स्थायी समितिले राष्ट्रिय सभामा उनैलाई पठाउने निर्णय गर्‍यो। जुन प्रधानमन्त्री ओलीको इच्छाको बर्खिलाप थियो।

गौतम राष्ट्रियसभामा जाने/नजाने अन्यौलकै बीच प्रधानमन्त्री ओली मिर्गौला प्रत्यारोपणका लागि अस्पताल भर्ना भए। राष्ट्रियसभाका अन्य सदस्यले सपथ लिए, एक सिट खाली बस्यो। अस्पताल जानुअघि नै ओलीले खतिवडालाई दोस्रो कार्यकालका लागि मन्त्री नियुक्त गरिदिए, राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले सपथ गराइदिइन्।

यसबीचमा नेकपाको आन्तरिक राजनीतिले धेरैवटा घुम्ती पार गर्‍यो। राष्ट्रियसभामा गौतमलाई पठाउने निर्णय भएको करीब २ महिनापछि पार्टीले उनलाई उपयुक्त समयमा प्रतिनिधिसभामा लैजाने निर्णय गरेको छ। योसँगै अब उनको राष्ट्रियसभा सदस्य बन्ने 'च्याप्टर क्लोज' भएको छ।

गौतमको यात्रा नयाँ बाटोमा लागेसँगै धेरैको आँकलन अब अर्थमन्त्री खतिवडा नै राष्ट्रियसभामा जानेछन्। अर्थात् उनै खतिवडा फेरि एकपटक भाग्यमानी ठहरिनेछन्।

चैत अन्तिम साता नेपाल राष्ट्र बैंकको गभर्नरमा महाप्रसाद अधिकारीलाई नियुक्त गरेपछि अर्थ मन्त्रालयका उच्च अधिकारीसँगको अनौपचारिक छलफलमा एउटा प्रसंग उठ्यो, 'जता पनि महाप्रसादजीलाई नै अवसर भन्ने चर्चा बाहिर भइरहेको छ।'

त्यसबखत खतिवडाले पूर्वअर्थमन्त्री डा रामशरण महतको उदाहरण दिँदै भने, 'नेपाली कांग्रेसमा त्यत्रा नेता छन् तर अर्थमन्त्रीमा किन रामशरण महत नै चाहिएको?' उनको संकेत थियो, क्षमता भएरै अधिकारीले डेपुटी गभर्नर, लगानी बोर्डको सिइओ र गभर्नरको नियुक्ति पाएका हुन्।

खतिवडाले पनि नेपालको अर्थतन्त्र सञ्चालनमा सबै महत्वपूर्ण जिम्मेवारी पाए। नेपाल राष्ट्र बैंकको गभर्नर, दुई पटक राष्ट्रिय योजना आयोगका उपाध्यक्ष र अर्थमन्त्री। यसपटक पनि खतिवडा आफ्ना कमाण्डर तथा प्रधानमन्त्री ओलीले 'ब्याक' नभनेसम्म मैदानमै रहने निश्चित देखिएको छ।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।