काठमाडौं- दक्षिण एसियाली क्षेत्रीय सहयोग संगठन (सार्क) क्षेत्रका नेताहरुबीचको भिडियो कन्फ्रेन्सपछि गठन गरिएको आपत्कालीन कोषमा पाकिस्तानले ३६करोड ३९ लाख रुपैयाँ (३ मिलियन अमेरिकी डलर) जम्मा गर्ने भएको छ।
यस क्षेत्रका अन्य देशले यसअघि जम्मा गरिसकेकोमा पाकिस्तानमात्रै बाँकी थियो। पाकिस्तानको विदेश मन्त्रालयले बिहीबार सार्क कोभिड–१९ आपत्कालीन कोषमा उक्त रकम जम्मा गरेको बताएको थियो। तर, पाकिस्तानले उक्त रकम सार्क सचिवालयमार्फत खर्च हुनुपर्ने र त्यसको प्रयोग सार्क वडापत्रअनुसार सदस्य राष्ट्रहरुबीचको परामर्शमा गरिनुपर्ने अडान राखेको छ।
पाकिस्तानबाहेक देशले जम्मा गरेको रकम २ अर्ब २७ करोड रुपैयाँ भइसकेको छ। अब उक्त कोषमा कुल रकम २ अर्ब ६४ करोड रुपैयाँ (२१.८ मिलियन अमेरिकी डलर) पुगेको छ।
भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीको पहलमा २ चैतमा भएको सार्क क्षेत्रका नेताहरुबीचको भिडियो कन्फ्रेन्समा भारतले करीब १ अर्ब २० करोड (१० मिलियन अमेरिकी डलर) राखेर कोभिड–१९ आपत्कालीन कोष स्थापनाको प्रस्ताव गरेको थियो।
उक्त प्रस्तावलाई समर्थन जानाउँदै सार्क देशले स्वेच्छाले रकम जम्मा गर्न सुरु गरेका थिए। कोषमा भारतपछि श्रीलंकाले सबैभन्दा धेरै रकम जम्मा गरेको छ। श्रीलंकाले ६० करोड ३९ लाख (५ मिलियन अमेरिकी डलर) कोषमा जम्मा गरेको छ।
त्यस्तै बाङ्लादेशले १८ करोड ११ लाख (१.५ अमेरिकी लडर) जम्मा गर्ने भएको छ भने नेपाल र अफगानिस्तानले १० करोड रुपैयाँ (१ मिलियन अमेरिकी डलर) कोषमा राख्ने भएका छन्। माल्दिभ्सले २ करोड ४१ लाख र भुटानले १ करोड २० लाख जम्मा गर्ने प्रतिबद्धता जनाएका छन्।
भिडियो कन्फ्रेन्समा कोरोना भाइरसको प्रक्रोपविरुद्ध लड्न सार्कलाई सक्रिय बनाउने अनौपचारिक सहमति नेताहरुबीच भए पनि त्यसपछि यसका कुनै पनि गतिविधि अघि बढेका छैनन्।
भिडियो कन्फ्रेन्समा मोदीले कोभिड–१९ आपत्कालीन कोष बनाउने, चिकित्सक र विशेषज्ञसहितको ‘र्यापिड रेस्पोन्स टिम’ बनाउने, सार्कअन्तर्गतको सार्क प्रकोप व्यवस्थापन केन्द्रअन्तर्गत कोरोनाविरुद्ध अनलाइन तालिम संचालन गर्ने, साझा अनुसन्धान संयन्त्र बनाउने र सार्क महामारी प्रोटोकल बनाउने प्रस्ताव गरेका थिए।
त्यस्तै भिडियो कन्फ्रेन्समा पाकिस्तानका प्रतिनिधि स्वास्थ्य राज्यमन्त्री जफर मिर्जाले क्षेत्रीय प्रयासको संयोजन गर्ने उपयुक्त संयन्त्र सार्क सचिवालय हुनेमा जोड दिएका थिए।
उनले सार्क स्वास्थ्य मन्त्रीस्तरीय सम्मेलन छिट्टै गर्न र सार्क क्षेत्रमा कोरोनाविरुद्ध लड्न विश्व स्वास्थ्य संगठनलाई सामेल गराउन पनि प्रस्ताव गरेका थिए।
भिडियो कन्फ्रेन्स भएको ९ दिन बितिसक्दा पनि यसलाई अघि बढाउनेबारे खासै काम हुन सकेको छैन।
भिडियो कन्फ्रेनसको पहल गरेको भारतले यसबारे कुनै पनि काम अघि नबढाए पनि पाकिस्तानले भने सार्क स्वाथ्यमन्त्रीको भिडियो कन्फ्रेन्सका लागि अनौपचारिक पहल थालेको छ।
पाकिस्तानका विदेशमन्त्री शाह मोहमद कुरैसीले नेपाल र श्रीलंकाका समकक्षीसँगको टेलिफोन कुराकानीमा यसलाई अघि बढाउन प्रस्ताव गरेका थिए।
९ चैतमा नेपालका परराष्ट्रमन्त्री प्रदीप ज्ञवाली र श्रीलंकाका परराष्ट्र मन्त्री दिनेश गुनावद्धनासँग पाकिस्तानी विदेशमन्त्री कुरैशीले पाकिस्तानले सार्क स्वास्थ्य मन्त्रीहरुको भिडियो कन्फ्रेन्स आयोजना चाहेको बताएका थिए।
‘यो चुनौतीपूर्ण समयमा हामी क्षेत्रीय मञ्च सार्कको उत्तम प्रयोग गर्न चाहान्छौं,’ मन्त्री ज्ञवालीसँग पाकिस्तानका विदेश मन्त्रीले भनेका थिए।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।