काठमाडौं– कोरोना भाइरस (कोभिड–१९) महामारी नियन्त्रणका लागि नेपालमा लागू गरिएको देशव्यापी लकडाउन र सीमा नाकाहरु बन्दका कारण हजारौँ मानिसहरुले गम्भीर असर भोगिरहेकाे एम्नेस्टी इन्टरनेसनल नेपाले जनाएको छ। शुक्रबार विज्ञप्ति निकालेर एम्नेस्टीले महामारी सामना गर्ने क्रममा सार्वजनिक स्वास्थ्य संरक्षणका उपायहरु कार्यान्वयन गर्दा मानव अधिकारअनुरूप हुनुपर्ने बताएको छ।
‘सरकारद्वारा चालिएका कोभिड–१९ विरुद्धका जुनसुकै उपायहरू मानव अधिकारअनुरुप हुनुपर्दछ,’ एम्नेस्टी इन्टरनेसनल नेपालका निर्देशक निराजन थपलियाले भने, ‘अझ खासगरी यी उपायहरू सीमान्तकृत समुदाय र कोभि– १९ जस्तो महामारीको अवस्थामा विशेष जोखिममा रहेकाहरुको अधिकार अनुकूल हुनुपर्दछ। यसका अतिरिक्त सरकारले स्वास्थ्य र जीवनयापनको जोखिममा रहेकाहरुको संरक्षणका लागि उपयुक्त उपायहरु अवलम्बन गर्नुपर्दछ।’
मलेसिया तथा छिमेकी भारतलगायतका देशहरुमा पनि अहिले हप्तौँ लामो लकडाउनका कारण नेपाली आप्रवासी श्रमिकहरुले समस्या भोग्नुपरेको एम्नेस्टीकाे भनाइ छ।
भारतले चैत १२ देखि तीन हप्ता लामो लकडाउन लागू गरेसँगै त्यहाँबाट आफ्नो घर फर्किरहेका हजारौँ नेपाली आप्रवासी श्रमिकहरुलाई नेपाली अधिकारीहरुले नेपाल प्रवेशमा रोक लगाएपछि सीमा नाकाहरुमा उनीहरु अपलपत्र अवस्थामा रहेको चर्चा एम्नेस्ष्टीले गरेको छ।
‘यो महामारी फैलिएपछिको अवस्थामा राज्यहरुले आप्रवासी श्रमिकहरुलाई पर्याप्त संरक्षण प्रदान गरेका छैनन् र सम्बन्धित देशका अर्थतन्त्रहरुलाई मजबुत पार्न उनीहरुले पुर्याएकाे योगदानलाई अहिले समग्ररूपमै बिर्सिइएको छ,’ थपलियाले भने, ‘सबै श्रमिकहरुले आफूले श्रम गरिरहेको देशमा पर्याप्त आवास सुविधामा पहुँच प्राप्त गरेको हुनुपर्दछ र यस्ता आवासका व्यवस्थाहरुमा आफूलाई सुरक्षित राख्न आवश्यक पानी र अन्य सरसफाइको प्रबन्ध तथा एक्लिएर रहन मिल्ने सुविधा पनि रहेको हुनुपर्दछ। त्यस्तै कोभिड–१९ महामारीका कारण यदि उनीहरूले काम गर्न नसकेमा वा बिरामी परेमा वा यी मुलुकहरुमा क्वारेन्टाइनमा रहनुपरेमा उनीहरुले सामाजिक सुरक्षा संरक्षण र अन्य वित्तीय सहायतामा पहुँच प्राप्त गर्नुपर्दछ।’
त्यस्तै लकडाउन कार्यान्वयन गर्ने जिम्मेवारी लिएका सुरक्षाकर्मीहरुद्वारा बलको अत्यधिक प्रयोग भएको पनि एम्नेष्टिले उल्लेख गरेको छ। ‘सञ्चार माध्यमहरुमा देखिएको शारीरिक आक्रमण र बलको अनुचित प्रयोगका घटनाहरु अत्यन्तै चिन्ताजनक रहेका छन्। यी आरोपहरुका सम्बन्धमा अनुसन्धान गरी अधिकार दुरुपयोगका घटनामा दोषी पाइएकाहरुलाई दण्डित गर्न हामी अधिकारीहरु समक्ष आह्वान गर्दछौँ ’, थपलियाले भने।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।