पोखरा क्षेत्रीय अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा चिनियाँ कामदार। तस्बिर : कृष्ण चापागाई/ हिमाल खबर
काठमाडौं- विदेशी कामदार पनि नेपालमा आएर श्रम गर्ने गरेका छन्। अघिल्ला केही वर्षका तुलनामा आर्थिक वर्ष २०७५/७६ मा नेपालमा श्रम स्वीकृति लिएर काम गर्ने विदेशी कामदारको संख्या घटेको छ।
आर्थिक वर्ष २०७५/०७६ मा १ हजार १ सय १९ जना विदेशी कामदारले श्रम स्वीकृति लिएका छन्। आर्थिक वर्ष २०७३/०७४ मा १ हजार २ सय विदेशी कामदारले श्रम स्वीकृति लिएका थिए। सो संख्या बढेर २०७४/०७५ मा १६ सय पुगेको थियो।
तर यो वर्ष अघिल्ला दुई आर्थिक वर्षका तुलनामा सबैभन्दा कम भएको छ।
पुनः श्रम स्वीकृति लिएर नेपालमा काम गर्ने विदेशी कामदारको संख्या भने बढी रहेको छ।
सम्पन्न भई नसकेका पुरानै आयोजनामा काम गरिरहेका विदेशी कामदारले पुनः श्रम स्वीकृति लिएर काम गरिरहेको विभागले जनाएको छ।
आर्थिक वर्ष २०७५/०७६ मा ६० हजारभन्दा बढी विदेशी कामदारले पुनः श्रम स्वीकृति लिएर नेपालमा काम गरिरहेको विभागको तथ्यांकमा उल्लेख छ।
श्रम तथा व्यवसायजन्य सुरक्षा विभागका महानिर्देशक लालमणि ओझाले पछिल्लो समय नेपालमा विदेशी लगानी घटेसँगै विदेशी कामदारको संख्या पनि घटेको बताए।
‘नेपालका योजनामा विदेशी लगानी हुँदा विदेशी कामदार पनि ती योजनामा काम गर्न आउँछन्, पछिल्लो समय खासै ठूलाठूला योजनाका काम भइरहेका छैनन्। त्यसैले श्रम स्वीकृति लिएर यहाँ काम गर्ने विदेशी कामदारको संख्या घटेको हो,’उनले भने।
प्राविधिक कामका लागि विदेशी कामदार
नेपालमा दक्ष जनशक्तिको अभाव छ। ठूला ठूला आयोजना र प्राविधिक काम सम्पन्न गर्न आबश्क पर्ने दक्ष जनशक्ति नेपालमा भेटिँदैन।
देशमा आवश्यक जनशक्ति नहुँदा विदेशी कामदार ल्याएर आयोजना सम्पन्न गर्नुपर्ने अवस्था छ।
ठूलाठूला सडक, सुरुङ मार्ग, विद्युत आयोजना, लगायत निमार्ण, होटल, व्यवसाय, रेस्टुरेन्ट, स्वास्थ्य क्षेत्र लगायत कामका लागि नेपालमा विदेशी कामदार आउने गरेका छन्।
चिकित्सक, इन्जिनियर, प्राविधिक, व्यवस्थापक, आयोजनामा आउने विज्ञ लगायत लेवर कामका लागि समेत विदेशी कामदारहरु नेपाल आउने गरेको विभागले बताएको छ।
नेपालमा आवश्यक जनशक्ति नभएकै कारण विदेशी कामदार ल्याउनुपर्ने बाध्यता रहेको महानिर्देशक ओझाको भनाइ छ।
नेपालमा रोजगारीका लागि भारत, चीन, जापान, बंगलादेश, नर्वे, क्यानडा, दक्षिण कोरिया लगायत ६० भन्दा बढी मुलुकबाट कामदार आउने गरेका छन्।
कति तिर्छन् राजश्व?
रोजगारीका लागि नेपाल आउने विदेशी कामदारहरुले श्रम स्वीकृति लिँदा श्रम नियमावली २०७५ को नियम ९ बमोजिम लागत दस्तुर तिर्नुपर्ने हुन्छ।
नेपालमा आएर ६ महिनाको अवधिसम्म काम गर्ने विदेशी कामदारले प्रतिकामदार १५ हजार दस्तुर बुझाउनु पर्छ।
६ महिनाभन्दा बढी काम गर्ने विदेशी कामदारले प्रतिकामदार २० हजार रकम बुझाउनु पर्दछ। सबै देशका नागरिकलाई समान व्यवहार गरी श्रम स्वीकृति शुल्कको निर्धारण गरिएको विभागले बताएको छ।
अन्य विभिन्न मुलुकका कामदारले नेपालमा श्रम स्वीकृति लिएर काम गरेपनि भारतीय कामदार भने श्रम स्वीकृति बिना नै नेपालमा काम गरिरहेका छन्।
अन्य मुलुकको तुलनामा भारतबाट रोजगारीका लागि नेपाल आउने कामदारको संख्या ठूलो छ। भारतबाट पनि ब्यापार व्यवसाय, लेबर कामदेखि डाक्टर, इन्जिनियर लगायतका प्राविधिक कामका लागि समेत कामदार आउने गरेका छन्।
नेपालमा दक्ष कामदारको अभाव हुँदा विदेशी कामदार ल्याउनु परेको श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्रालयले दाबी गर्दै आएको छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।