एजेन्सी- चिनियाँ कम्युनिस्ट पार्टीको १९औँ महाधिवेशनमा बेइजिङ व्यस्त छ। महाधिवेशनमा दुईवटा विषय गहन रुपमा छलफल भइरहेको छ। पार्टीको सुदृढीकरण र इन्टरनेटको खुकुलोपन। इन्टरनेटको विषयमा महाधिवेशनमा खरो बहस भइरहेको छ। इन्टरनेटमा खुकुलोपन हुनुपर्ने तर्क कतिपयले गरिरहँदा महाधिवेशनले भने इन्टरनेटमाथिको सेन्सरसिप अझै बढाउने प्रस्ताव पारित गर्ने भएको छ।
एक वर्षदेखि चीनमा इन्टरनेटमाथिको सेन्सरसिप कडा छ। अन्य मुलुकमाझैँ अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता चीनमा छैन। ह्वाट्स एपबाहेक अन्य समाजिक सञ्जालबाट अभिव्यक्ति प्रकट गर्नु भनेको चिनियाँ नागरिकले अपराध गर्नु हो। सन् २०११ मा सी जिन पिङको शासन सुरु भएसँगै इन्टरनेटमाथिको सेन्सरसिप झन् बढ्यो। सीले फेरि राष्ट्रपति हुने आकांक्षा प्रस्तुत गरेका छन्। उनी पुनः राष्ट्रपति भएमा चीनमा इन्टरनेट सेन्सरसिप थप कडा हुनेछ।
चीनमा ह्वाटस् एपमा रहेको ग्रुप च्याट फिचर हटाउने नीति लागू गर्न खोजिएको छ। गत महिना ४० जना रहेको ह्वाट्स एप ग्रुपबाट हुबे प्रदेशमा स्थानीय सरकारविरुद्ध अभियान सुरु भएपछि ग्रुप च्याट बन्द गर्ने नीतिबारे महाधिवेशनमा छलफल भएको हो। जब बेइजिङमा कम्युनिस्ट पार्टीको शिखर सम्मलेन सुरु हुन्छ, चिनियाँ नागरिकले इन्टरनेटको अंकुश हट्ने आशा राख्छन्। तर, सधैँ चिनियाँ नागरिकको अपेक्षा विपरित सम्मेलनले निर्णय गर्छ।
यो वर्ष पनि त्यही शैलीले निरन्तरता पाउने भएको छ। यो पटक पनि महाधिवेशनमा भर्चुअल प्राइभेट नेटवर्क बन्देज गराउने, राष्ट्रको नीति विपरीत चल्ने प्रविधि कम्पनीहरुलाई जरिवान बढाउने र इन्टरनेटमा नयाँ कुरा निर्माण गर्न प्रतिबन्ध लगाउने नीतिबारे छलफल भइरहेको छ।
'चीनको राजनीतिक पार्टीले स्वतन्त्रतापूर्वक इन्टरनेटको उपयोग गर्न पाउनुपर्ने नागरिकको अधिकारमा बारम्बार अकुंश लगाइरहेको छ,' आलोचकहरु भन्छन्।
नयाँ ग्रुप च्याट नीति मानिसहरुमाथि राजनीतिक निगरानी राख्ने प्रयत्न भएको कतिपयको टिप्पणी छ। 'मिडिया र सञ्चारकर्मीको निगरानी गरेजस्तै सरकारले अब प्रत्येक नागरिक राज्य विरुद्ध छ कि छैन भन्ने अनुगमन गर्न थालेको छ,' हङकङ विश्वविद्यालयका प्राध्पापक डेभिड बनद्रुस्की भन्छन्।
सामाजिक सञ्जालमा राज्यका नीतिविरुद्ध लेख्न चीनमा बर्जित छ। धार्मिक आन्दोलन, सरकार विरुद्धको प्रदर्शन र तिब्बतको स्वतन्त्रता प्रवर्द्धन गर्ने कुरा लेख्न चीनमा प्रतिबन्धित छ। गत जुलाईमा सान्दोङले चिनियाँ राष्ट्रपतिलाई व्यंग्य गरेबापत दुई वर्ष काराबास जानुपर्यो।
'चीनको नीति हास्यास्पद छ, ग्लोबल कनेक्टिभिटीको कुरा गर्छ तर इन्टरनेटमा सेन्सरसिप भने बढाउँदै लगेको छ,' महाधिवेशनको कार्यकारी समितिका एक सदस्यले भने।
कतिपय आलोचकहरुले भने सीले अबको ५ वर्ष शासन गर्ने उद्देश्य लिएकाले इन्टरनेटप्रति विगतको जस्तो कठोर हुने सम्भावना नरहेको पनि बताएका छन्। सेन्सरसिप ट्रयाकर 'ग्रेट फायर डट ओआरजी'का संस्थापक स्मिथ चीनमा इन्टरनेटमाथि सेन्सरसिप अझ कडा हुने बताउँछन्। चीनमा सेन्सरसिप अझ बढ्नेछ उनीहरुले ह्वाट्स एप र वुभर बाहेक अन्यको पहुँचमा जनतालाई जान नदिन ग्रेट फायर वाललाई अझ मजबुद पार्दै जानेछन्,' स्मिथले भने।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।