काठमाडौं– भारतले प्याज प्रतिबन्ध लगाउने घोषणा गरेपछि नेपाली बजारमा यसको प्रभाव देखिएको छ। अघिल्लो सोमबार कालिमाटी तरकारी बजारमा प्याजको न्यूनतम मूल्य ९५ रुपैयाँदेखि अघिकतम एक सय रुपैयाँ रहेको थियो।
एक सातामै प्याजको होलसेलमै प्रतिकिलो ४५ रुपैयाँले बढेको छ। सोमबार कालीमाटी फलफूल तथा तरकारी बजार विकास समितिले दैनिक मूल्य सूचीमा प्याजको मूल्य प्रतिकिलो न्यूनतम १४० रुपैयाँदेखि अधिकतम १४२ रुपैयाँ तोकिएको छ।
यता खुद्रा बजारमा भने प्याजको मूल्य प्रतिकिलो १७० रुपैयाँभन्दा माथि पर्न थालेको छ। सो रकम तिर्न राजी भए पनि बजारमा प्याज पाउन मुश्किल परेको उपभोक्ताको गुनासो रहेको छ।
कालीमाटी फलफूल तथा तरकारी बजार विकास समितिका निर्देशक विनय श्रेष्ठले व्यापारीले बजारमा आलु प्याजको कारोबार ठप्प पारेर आयात नगर्दा प्याज सटेज भएको र त्यसैबेला भारतले प्याज निर्यात प्रतिबन्ध लगाउँदा प्याजको मूल्य वृद्धि भएको हुनसक्ने बताए।
व्यापारीहरुले गत मंसिर १९ गतेबाट २२ गतेसम्म प्याजको कारोबारै बन्द गरेर हड्तालको घोषणा गरेका थिए। हड्ताल गरेर प्याज आयात नगरेको बेलामा भारतले प्रतिबन्ध लगाएकाले आफूहरुलाई पछुतो भइरहेको आलुप्याज व्यवसायी संघका महासचिव प्रकाश गजुरेल बताउँछन्।
यस्तै अहिले भारतमै प्याजको मूल्य बढेर प्रकिलो १२५ रुपैयाँ पर्ने हुँदा नेपालमा पनि महँगो पर्न गएको गजुरेलको भनाइ छ।
गत शुक्रबार भारतको वैदेशिक व्यापार निर्देशनालयले राजपत्र प्रकाशित गर्दै डिसेम्बर अन्तिमसम्मका लागि प्याज निर्यातमा प्रतिबन्ध गरेको जानकारी दिइएको छ। जसअनुसार आउँदो २०८१ वैशाखसम्म भारतले प्रतिबन्ध गरेको छ।
यसअघि गत असोजमा पनि वैदेशिक व्यापार नीतिमा संशोधन गर्दै भारतले प्याजको निर्यातमा न्यूनतम निर्यात मूल्य प्रतिमेट्रिक टन ८०० डलर तोकेर कढाइ गरेको थियो।
भारतीय बजारमा प्याजको मूल्य वृद्धि भएको भन्दै स्थानीय बजारमा मूल्यवृद्धि रोक्न भारतले यस्तो निर्णय गरेको जनाइएको थियो। त्यतिबेला भारतले प्याज निर्यातमा न्यूनतम मूल्य तोकेएलगत्तै नेपालमा प्याजको उपभोक्ता मूल्यमा आकाशिएको थियो।
९९ प्रतिशत प्याजको बजार भारतीय प्याजले धान्दै आएको छ। अब भने नेपाली बजारमा प्याज अभाव झेल्नुपर्ने अवस्था आउने देखिएको गजुरेल बताउँछन्। ‘अहिले भारतले प्याज निर्यात प्रतिबन्ध गरेकाले नेपालमा प्याज आयात गर्न सकिएको छैन। नेपाल भारतको खुला सीमाना भएका कारण केही व्यवसायीले अवैध रुपमा भित्रिएका प्याज फाट्टा फुट्ट भित्र्याउने गरेका छन्। यसरी आयात भएको प्याजले उपभोक्ताको माग धान्न सक्दैन। लामो समयपछि सोमबार लकाएर ल्याइएको १७ टन प्याज कालीमाटी बजारमा आइपुगेको थियो। तर उत्तिखेरै सकियो,’ गजुरेलले भने।
यसअघि गत शनिबार सानो परिमाणमा प्याज आएको थियो। तर आइपुग्ने बित्तिकै सकिएको उनको भनाइ छ। भारतले प्रतिबन्ध लगाउनु अघि कालिमाटी तरकारी बजारमा मात्रै ७०/८० टन भारतीय प्याज आउने गरेको गजुरेल बताउँछन्।
उपत्यकामा ६० टन प्याजको माग
काठमाडौं उपत्यकाभित्र मात्रै दैनिक ६० टन प्याजको माग रहेको गजुरेल बताउँछन्। माग अनुसार प्याज आयात नहुँदा होटल व्यवसाय संकटमा पुग्ने उनको भनाइ छ।
‘होटलको लागि प्याज अत्यावश्यक वस्तु हो। प्याज अभावका कारण यो व्यवसायमा समस्या आउन सक्छ। कतिपय होटलले त वर्षभरीको अग्रिम भुक्तानी दिएर प्याज खरीद गर्न एग्रिमेन्ट गरेको हुन्छ। आयातै नहुँदा कसरी प्याज दिने त?’ गजुरेलले भने।
आइतबार नेपालको वाणिज्य विभागले प्याज आयात गर्नेबारे छलफल गरेको गजुरेलको भनाइ छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
_t8BeRbUgcf-1762069438.jpg)
