काठमाडौं– नवनिर्वाचित सांसदहरुले बिहीबार सपथ ग्रहण गर्दैछन्। धेरै सांसदहरुले नेपाली भाषामा सपथ लिनेछन् भने झन्डै दुई दर्जन सांसदले मातृभाषा लगायतका अन्य भाषामा सपथ लिने गरी संसद् सचिवालयमा जानकारी गराइसकेका छन्।
नेपालीइतरको भाषामा सपथ लिने त्यस्तै एक सांसद हुन्, किरणकुमार साह। रौतहट- २ बाट निर्वाचित भएका उनले संस्कृत भाषामा सपथ लिँदैछन्। यो भाषा बोलिचालीमा खासै प्रयोग हुँदैन। हिन्दूशास्त्रका पुस्तकहरु बाहेक अन्य पुस्तकहरु पाउन पनि मुस्किल छ। यस्तो परिप्रेक्ष्यमा यही भाषामा सपथ लिने निर्णय गर्नुको कारण के हो? नेपाल लाइभका लागि किशोर दहालले साहसँग संक्षिप्त प्रतिक्रिया लिएका छन्।
संस्कृत भाषामा सपथ खाने निर्णय गर्नुभएछ। किन?
हाम्रो राष्ट्र पहिलेदेखि नै हिन्दू सनातन धर्म अनुसार चल्दै आएको हो। विश्वमा पनि एउटा हिन्दू राष्ट्र भनेर चिनिने गरेको थियो। अहिले भने संस्कृत भाषाको बिदाइ नै गर्न लागेका छन्। तर यो भाषा धेरै भाषाको जननी हो। त्यसैले यो भाषाले राष्ट्रिय एकतालाई जोड्ने र मजबुत बनाउन सक्छ। त्यसैले यो भाषा लोप नहोस्, बरु उजागर होस् भनेर मैले संस्कृत भाषामा सपथ लिने निर्णय गरेको हो।
अर्कोतिर, नेपालमा संस्कृत भाषा एकदमै आवश्यक छ। किनकि, यहाँ ९६ प्रतिशत हिन्दू धर्मावलम्बी छन्। त्यसैले सम्पूर्ण नेपालीको शिर ठाडो हुने गरी मैले संस्कृतमा सपथ खाने निर्णय लिएको हुँ।
तपाईं रौतहट- २ बाट निर्वाचित हुनुभएको हो। यसअघि त्यस क्षेत्रबाट मुस्लिम समुदायका मोहम्मद आफताब आलम निर्वाचित हुनुहुन्थ्यो। अब तपाईं हिन्दू समुदायको व्यक्ति निर्वाचित हुनुभयो। अब सो क्षेत्रमा हिन्दू सांसदको उदय भयो भन्ने सन्देश दिनलाई संस्कृत भाषामा सपथ लिने निर्णय गर्नुभएको हो कि?
त्यस्तो केही होइन। मेरो निर्णयलाई सबैले सकारात्मक रुपमा लिएका छन्। हाम्रा मुस्लिम साथीभाइहरुले, नेता तथा कार्यकर्ताहरुले सौहार्दपूर्ण तरिकाले सकारात्मक प्रतिक्रिया जनाउनुभएको छ। ऐतिहासिक निर्णय गरेको भनिराख्नुभएको छ। भाषाले हामीलाई केही फरक पर्दैन, सबै भाषाको सम्मान गर्नु कर्तव्य हो भनिराख्नुभएको छ। सामाजिक सञ्जालमा लेख्नुभएको छ।
तपाईंले संस्कृत भाषा अध्ययन गर्नुभएको हो? वा अन्य किसिमले संस्कृत भाषाको ज्ञान लिनुभएको हो? त्यस्तो केही पृष्ठभूमि छ?
त्यस्तो त छैन। विद्यालयमा कक्षा ७ सम्म संस्कृति पढेकै हो। पहिले विद्यालयमा पढाइ हुन्थ्यो। अहिलेचाहिँ हुँदैन। मैले संस्कृत भाषाका अरु केही किताब अलिअलि पढेको छु। तर नेपालमा संस्कृत भाषाको पढाइ होस्, लागू होस् र यो अगाडि बढोस् भन्ने मलाई लागेको छ।
अरु बेलामा पनि संस्कृत भाषा बोल्ने र लेख्ने गर्नुहुन्छ? कत्तिको गाह्रो वा सजिलो हुन्छ?
बोल्न लेख्न धेरै गाह्रो पनि हुँदैन, धेरै सजिलो पनि हुँदैन। ठीकैठीकै छ।
संस्कृत भाषा त झन्डैझन्डै लोप नै भइसकेको छ। तपाईं भने त्यही भाषामा सपथ लिँदै हुनुहुन्छ। यस भाषाका बारेमा तपाईंका योजना के छन्?
यो भाषालाई पुनर्जागरण गर्नुपर्छ। किनकि, संस्कृतसँग सबै भाषा जोडिएका छन्। ज्ञान विज्ञानका कुराहरु पनि जोडिएका छन्। आयुर्वेददेखि शास्त्रसम्म जोडिएका छन्। ती सबै संस्कृत भाषाबाटै विश्वभर फैलिएका हुन्। त्यसकारण संस्कृत भाषालाई जगेर्ना गर्दै अगाडि बढाउनुपर्छ। नत्र यो राष्ट्रको विकास र समृद्धि सम्भव छैन।
यहाँका शासकहरुले संस्कृत भाषा मात्रै होइन, देवनागरी लिपी नै मास्न खोजिरहेका छन्। इम्बोस्ड नम्बर प्लेटमा अंग्रेजी भाषा राख्ने निर्णय त्यसकै उदाहरण हो। नेपालको स्वभाविमान र पहिचानलाई मद्दत पुगोस् भनेर पनि मैले संस्कृतमा सपथ लिने निर्णय गरेको हो।
निर्वाचनको बेलामा संस्कृत भाषाका बारेमा केही प्रतिबद्धता पनि व्यक्त गर्नुभएको थियो?
संस्कृत भाषासँग सम्बन्धित कुनै प्रतिबद्धता व्यक्त गरेको त थिइनँ। तर मेरो मान्यता छ, नेपालमा संस्कृत शिक्षा लागू गर्नुपर्छ।
अब संसद्मा पनि पटकपटक बोल्नुपर्ने हुन्छ। त्यहाँ पनि संस्कृतमै बोल्ने प्रयास गर्नुहुन्छ?
आज त संस्कृतमै सपथ लिने भइहालेँ। पछिपछि संसद्मै बोल्दा पनि संस्कृतमा बोल्ने प्रयास गर्छु।
संस्कृत भाषा मूलतः हिन्दू धर्मसँग जोडिएको छ। यही भाषामा सपथ लिने भन्नुभएको छ। तपाईं हिन्दू राष्ट्रको माग पनि राख्नुहुन्छ?
जसले जे भने पनि पहिलेदेखि अहिलेसम्म हाम्रो देश हिन्दूराष्ट्र नै हो। बीचमा धर्म निरपेक्ष राष्ट्र बनाइएको छ। संविधानको धारा ४ (१) मा उल्लेख नै गरिएको छ, सनातनदेखि चलिआएको धर्म संस्कृतिको संरक्षण गरिनेछ। त्यसकारण नेपाल हिन्दू राष्ट्रमा कायमै छ। जबसम्म पशुपतिनाथ रहन्छ, तबसम्म नेपाल हिन्दू राष्ट्र नै रहन्छ भन्ने मेरो विश्वास छ।
तपाईंले संस्कृत भाषामा सपथ लिने निर्णय गरेपछि निर्वाचन क्षेत्रमा कस्तो प्रतिक्रिया पाउनुभएको छ?
नकारात्मक प्रतिक्रिया छैन। सबै भाषाका मानिसले सकारात्मक रुपमा लिएका छन्। किनभने, संस्कृत त सबै भाषाको जननी हो।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
-1764146706.png)
-1766648928.png)
