• गृहपृष्ठ
  • मुख्य समाचार
  • नेपाल लाइभ

    • राजनीति
    • निर्वाचन विशेष
    • अनुसन्धान
    • प्रवास
    • विचार
    • फिचर
    • समाचार
    • ब्लग
    • समाज
    • अन्तर्वार्ता
    • सुरक्षा/अपराध
    • साहित्य डबली
    • विश्व
    • कोरोना अपडेट
    • नेपाल लाइभ विशेष
    • जीवनशैली
    • भिडियो

    बिजनेस लाइभ

    • अर्थ समाचार
    • बैंक/बिमा/सेयर
    • पर्यटन-उड्डयन
    • अटो
    • पूर्वाधार
    • श्रम-रोजगार
    • कृषि
    • कर्पोरेट
    • सूचना-प्रविधि
    • बिजनेस लाइभ भिडियो
    • बिजनेस टिप्स
    • अन्तर्वार्ता - विचार

    इन्टरटेनमेन्ट लाइभ

    • समाचार
    • सिनेमा
    • अन्तर्वार्ता
    • रंगमञ्च
    • फिल्म समीक्षा
    • गसिप
    • संगीत
    • विचार-विश्लेषण
    • इन्टरटेनमेन्ट लाइभ भिडियो
    • सञ्जाल
    • फेसन
    • मोडल

    स्पोर्टस लाइभ

    • फिचर
    • फुटबल
    • क्रिकेट
    • अन्य
    • लेख-विश्लेषण
    • अन्तर्वार्ता
हाम्रो बारेमा
  • हाम्रो बारेमा
मंगलबार, असार २४, २०८२ Tue, Jul 8, 2025
  • गृहपृष्ठ गृहपृष्ठ
  • राजनीति
  • निर्वाचन विशेष
  • अनुसन्धान
  • बिजनेस लाइभ
  • इन्टरटेन्मेन्ट लाइभ
  • स्पोर्टस लाइभ
  • प्रवास
  • भिडियो

बिजनेस लाइभ

  • अर्थ समाचार
  • बैंक/बिमा/सेयर
  • पर्यटन-उड्डयन
  • अटो
  • पूर्वाधार
  • श्रम-रोजगार
  • कृषि
  • कर्पोरेट
  • सूचना-प्रविधि
  • अन्य
    • बिजनेस लाइभ भिडियो
    • बिजनेस टिप्स
    • अन्तर्वार्ता - विचार

इन्टरटेन्मेन्ट लाइभ

  • समाचार
  • सिनेमा
  • अन्तर्वार्ता
  • रंगमञ्च
  • फिल्म समीक्षा
  • गसिप
  • संगीत
  • विचार-विश्लेषण
  • इन्टरटेनमेन्ट लाइभ भिडियो
  • अन्य
    • सञ्जाल
    • फेसन
    • मोडल

स्पोर्टस लाइभ

  • मुख्य समाचार
  • फिचर
  • फुटबल
  • क्रिकेट
  • अन्य
  • लेख-विश्लेषण
  • अन्तर्वार्ता
निर्वाचन विशेष
नयाँ सांसद छिरिङ ल्हामु: मुगाली समुदायकै पहिलो सांसद
64x64
धनु विश्वकर्मा बुधबार, पुस ६, २०७९  १५:५१
1140x725

काठमाडौं– मुगाली समुदायबाट पहिलोपटक सांसद बन्न सफल भएकी छिन्, छिरिङ ल्हामु लामा (मुगाली)। उनलाई नेकपा माओवादी केन्द्रले जुम्लाबाट समानुपातिकतर्फ सांसद चुनेको हो।

भर्खरै सम्पन्न प्रतिनिधि सभा निर्वाचनमा माओवादीले समानुपातिकतर्फ प्राप्त गरेको १४ सिटमध्येबाट उनलाई जनजाति र पिछडिएको कोटाबाट सांसद बनाएको छ। उनी मुगली समुदायबाट उपल्लो निकायमा पुग्ने पहिलो व्यक्ति समेत बनेकी छिन्।

‘मुगाली समुदायको इतिहासमा पहिलोपटक सांसद बन्न पाउँदा गौरव महसुस भएको छ,’ ३० वर्षीया छिरिङले भनिन्।

०००

मुगुको सदरमुकाम गमगढीको उत्तर-पूर्वमा पर्ने सबैभन्दा ठूलो स्थानीय तह हो, मुगूम कार्मारोङ गाउँपालिका। पूर्वमा डोल्पाको से-फोक्सुन्डो गाउँपालिका र उत्तरमा चीनको स्वशासित क्षेत्र तिब्बतसँग जोडिएको यो पालिकामा मुगाल (मुगुम) समुदायको बसोबास रहेको छ।

आदिवासी जनजाति उत्थान राष्ट्रिय प्रतिष्ठान ऐन २०५८ ले मुगाली समुदायलाई आदिवासी जनजाति भनेर परिभाषित गरेको छ। 

मुगाली समुदायको उद्गमथलो मुगुको मुगुम भन्ने ठाउँ हो। बौद्ध धर्मलाई अनुशरण गर्दै आएका यहाँका मुगालीको पेसा भने भेडा पालन र जडीबुटी व्यवसाय नै हो।

छिरिङको परिवारको पनि जडिबुटी व्यवसाय र भेडापालन पेसा थियो। पहिला-पहिला यहाँका बासिन्दा भोटको नुनको व्यवसाय गर्थे। राडीपाखी बुन्थे। हिमालको दाल पहाडतिर चामलसँग साट्न आउँथे।

यातायातको पहुँच बढ्न थाल्यो। उनीहरुको पेसा विस्तारै विस्थापित हुन पुग्यो। जसका कारण छिरिङको परिवार भारत भासियो। उसो त उच्च हिमालमा बस्ने जनजातिहरु अहिले पनि मौसम अनुसार बसोबास गर्छन्। गर्मीमा लेक उक्लिन्छन् भने हिउँदमा बेसी झर्छन्। कोही नुन, तेल र लत्ताकपडाका लागि भारतसम्म जान्छन्।

०००

छिरिङको परिवार भारत बसेको १२ वर्ष भएको थियो। २०४८ सालमा भारतको हिमाञ्चल प्रदेशको मनाली भन्ने ठाउँमा जन्म भएको हो उनको। बाल्यकाल भारतमै बित्यो। प्रारम्भिक शिक्षा पनि भारतमा सुरु गरिन्। परिवारमा एक दाइ र एक भाइ छन्। 

पाँच कक्षासम्म मनालीमा अध्ययन गरिन्। पछि उनको परिवार जुम्ला फर्कियो। पुर्ख्यौली घर भने मुगु हो। बुबाको पुस्ता बेसी झर्ने सिलसिलामा जुम्ला आयो। पछि जुम्ला बजारमा नै स्थायी बसोबास भयो। 

छिरिङले जुम्ला बजारमा रहेको चन्दननाथ हाइस्कुलमा १२ कक्षासम्म अध्ययन गरिन्। बुबाको निधन भयो। आमाले हुकाइन्, बढाइन्। पारिवारिक बोझ थपिन थाल्यो। घरको कामसँगसँगै पढाइलाई पनि निरन्तरता दिइन्। उनका श्रीमान् दावा तामाङ पनि मुगाली समुदायका हुन्। अहिले भने अमेरिकामा छन्। अहिले उनको बसोवास काठमाडौंको बौद्धमा छ।

छिरिङ राजनीतिभन्दा पहिला सामाजिक कार्यमा संलग्न थिइन्। एनआईसी लाईफ ईन्सुरेन्समा जागिरे पनि भइन्। जुम्लामा रहेर सामाजिक कार्य काम गर्दै आएकी थिइन्। 

मुगाल समुदायबाट राजनीतिमा कोही थिएन। जुम्लामा छिरिङ परिचित थिइन्। विभिन्न कार्यक्रममा सहभागी हुन्थिन्। राजनीतिमा आउन सबैले आग्रह गरे। उनी माओवादीमा आवद्ध भइन्। महिला अझ मुगाली समुदायको व्यक्ति भएकोले राजनीति गरेर अगाडि बढ्न सजिलो भयो।

‘राजनीति पनि सेवा नै हो,’ उनी भन्छिन्, ‘समाजिक हितका काम गर्न राजनीति एउटा अवसर भएकोले यता आएको हुँ।’ उनी माओवादी महिला संगठनको प्रदेश सदस्यका साथै चन्दननाथ नगरपालिकाको सहइन्चार्ज पनि हुन्। 

जुम्लामा पार्टीबाट जनजाति समुदायको राजनीति गर्ने महिला थिएनन्। केन्द्रमा महिला जनजाति चाहिएको थियो। जिल्लाले उनलाई सजिलै समानुपातिकमा सिफारिस गर्‍यो। अन्ततः पार्टी नेतृत्वले मुगाली समुदायलाई संसद्‌मा पुर्‍याएको उनी बताउँछिन्।

दुई पुस्तादेखि मुगाली समुदाय जुम्लामा बस्दै आएका छन्। जहिले पनि दलहरुले उत्पीडित समुदायलाई भोट बैंक मात्र बनाउँदै आएको उनको गुनासो थियो। यो व्यवस्था एकल जाति, वर्ग र लिङ्गले मात्र उपयोग गरेकोमा चित्त बुझेको थिएन। 'यो पटक भने पार्टी पंक्तिले मुगालीलाई सांसद बनाएको छ,’ उनी भन्छिन्।

पहिलो पटक मुगाली समुदायबाट संसदमा प्रतिनिधित्व गर्न पाउँदा उत्साहितसँगै चुनौती पनि थपिएको उनी बताउँछिन्। उनी संसदमा नयाँ अनुहार हुन्। कतिपय संसदीय व्यवस्थासँग अभ्यस्त छैनन्। तर पनि चुनौतीलाई चिर्दै संसदमा बलियो उपस्थिति जनाउने उनको भनाइ छ।

जुम्ला जिल्लाका साझा समस्याका रुपमा रहेका स्वास्थ्य, शिक्षा र गरिबीलाई प्राथमिकता दिने उनले बताएकी छन्। आफ्नो समुदायको पेसा भेडापालन हो। यो पेसालाई थप व्यावसायीकरण गर्न पहल गर्ने बताउँदै छिरिङ भन्छिन्, ‘पुर्ख्यौली पेसा ओझेल पर्दैछन्। नागरिकले आर्थिक उपार्जनका लागि वैदेशिक रोजगारी मात्र देख्न थाले। त्यसैले पुर्ख्यौली पेसालाई पनि महत्व दिनेछु।'

प्रकाशित मिति: बुधबार, पुस ६, २०७९  १५:५१
  • #नयाँ सांसद
  • #प्रतिनिधि सभा निर्वाचन २०७९

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।

प्रतिक्रिया दिनुहोस्
64x64
धनु विश्वकर्मा
लेखकबाट थप
तिज : सतिप्रथाको एक अवशेष!
बीपीको रोजाइ लिलाबाबु, सुवर्णको हिमालय शमशेर!
अनलाइन सपिङका नाममा ठगी:  देखाउने एउटा, बिक्री अर्कै
सम्बन्धित सामग्री
पत्रकार महासङ्घको निर्वाचन आज आज बिहान ९ः०० देखि अपराह्न ४ः०० बजेसम्म मतदान हुने केन्द्रीय निर्वाचन समितिले जनाएको छ। शुक्रबार, मंसिर २८, २०८१
दोलखाको गौरीशंकर गाउँपालिका उपाध्यक्षमा एमालेकी उमा शेर्पा विजयी माओवादीकी निमलेकी शेर्पाले २ हजार ५९९ मत ल्याउँदा कांग्रेसकी पासाङदिकी शेर्पाले १७६५ मत ल्याएकी छन् । मंगलबार, मंसिर १८, २०८१
सर्केगाडको उपाध्यक्षमा माओवादीकी तिमल्सिना निर्वाचित उनी १ हजार ६३६ मतसहित निर्वाचित भएकी हुन् । उनका निकटतम प्रतिद्वन्द्वी नेपाली काङ्ग्रेसकी सविता बुढाले १ हजार ५९३ मत पाइन् । मंगलबार, मंसिर १८, २०८१
ताजा समाचारसबै
बाढीको वितण्डापछि रसुवा जाँदै प्रधानमन्त्री ओली मंगलबार, असार २४, २०८२
सडकमा डाक्टर, बिरामी अस्पतालमा अलपत्र (फोटोफिचर) मंगलबार, असार २४, २०८२
शाहीको प्रश्न : जीबी राई कहाँ छन् ? गृहमन्त्री कुन दुलोमा लुकेर बस्नु भएको छ ? मंगलबार, असार २४, २०८२
रसुवा बाढी अपडेट: ५० जनाको उद्धार मंगलबार, असार २४, २०८२
रास्वपाले बहिस्कार गर्‍यो प्रतिनिधिसभा बैठक मंगलबार, असार २४, २०८२
सबै हेर्नुहोस
भिडियो ग्यालरीसबै
नेपाल लाइभ समाचार, असार 23 #live
नेपाल लाइभ समाचार, असार 23 #live सोमबार, असार २३, २०८२
नेपालमा जन्मिएर मात्र नेपाली हुँदैनौं, नेपाल नै हामीभित्र हुनुपर्छ: पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाह (भिडियो)
नेपालमा जन्मिएर मात्र नेपाली हुँदैनौं, नेपाल नै हामीभित्र हुनुपर्छ: पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाह (भिडियो) सोमबार, असार २३, २०८२
नेपाली महिला फुटबल टोली स्वदेश फिर्ता(भिडियो)
नेपाली महिला फुटबल टोली स्वदेश फिर्ता(भिडियो) सोमबार, असार २३, २०८२
नेपालको सक्रिय उपस्थीतिले अन्तराष्ट्रिय मञ्चमा नेपालको छवि उच्च भएको छ : प्रधानमन्त्री ओली (भिडियो)
नेपालको सक्रिय उपस्थीतिले अन्तराष्ट्रिय मञ्चमा नेपालको छवि उच्च भएको छ : प्रधानमन्त्री ओली (भिडियो) सोमबार, असार २३, २०८२
देशभरका अस्पतालमा आकस्मिकबाहेकका सेवा ठप्प(भिडियो)
देशभरका अस्पतालमा आकस्मिकबाहेकका सेवा ठप्प(भिडियो) सोमबार, असार २३, २०८२
सबै हेर्नुहोस
ट्रेण्डिङ
जसपाका फरार नेता भन्छन्– मधेश एक दिन नेपालबाट अलग हुनेछ सोमबार, असार २३, २०८२
यी हुन् ‘कुलिङ पिरियड’ बबण्डरको छानबिन गर्ने समितिका सदस्यहरू सोमबार, असार २३, २०८२
१५ लाख धेरौटी तिर्न नसकेपछि युनुस अन्सारी कारागार चलान सोमबार, असार २३, २०८२
रसुवामा बाढी‍ : १८ जना सम्पर्कविहीन, ९ जनाको उद्धार मंगलबार, असार २४, २०८२
हिमताल फुटेर रसुवामा बाढी आएको आशंका मंगलबार, असार २४, २०८२
सबै हेर्नुहोस
अन्तर्वार्ता
ब्रेन ट्युमर आकस्मिक रुपमा देखिने होइन, लक्षणलाई सामान्य रुपमा लिँदा गम्भीर हुन्छः डा राजीव झा, न्युरोसर्जन लक्ष्मी चौलागाईं
महाशिवरात्रिमा भगवान पशुपतिनाथको सहजै दर्शनको व्यवस्था गरिएको छ - डा. मिलनकुमार थापा नेपाल लाइभ
जलवायु परिवर्तनले जुम्लामा समेत डेंगु देखिन थालिसकेको छ : मेयर राजुसिंह कठायत  नेपाल लाइभ
सबै हेर्नुहोस
विचारसबै
विश्व सेतो दुबी दिवस : रोग छालाको, प्रश्न चेतनाको नेपाल लाइभ
प्रिय दाई गुटबन्दीको अन्त्य गरी लोकप्रिय पार्टी बनाउन योगदान दिनुहोस् ! ई. विश्वराज काफ्ले
खोपको महत्व र बालबालिकाको स्वास्थ्य सुरक्षामा हाम्रो भूमिका नेपाल लाइभ
ब्रेन ट्युमर आकस्मिक रुपमा देखिने होइन, लक्षणलाई सामान्य रुपमा लिँदा गम्भीर हुन्छः डा राजीव झा, न्युरोसर्जन लक्ष्मी चौलागाईं
सबै हेर्नुहोस
ब्लग
बैंकिङ्ग व्यवसायलाई उद्यमशीलताको भर मंगलबार, वैशाख २, २०८२
हितेन्द्र र कुलमानको रिट हेर्न नमिल्नेमा आइतबार, चैत १७, २०८१
चौरासी वर्षका क्यान्सरविजेताको जीवन वृत्तान्त ‘कालसँग कुस्ती’ सार्वजनिक आइतबार, फागुन १८, २०८१
सबै हेर्नुहोस
लोकप्रिय
लगातार बढ्दै सेयर बजार ,परिसूचक २८ अङ्कले बढ्दा ७ अर्बको कारोबार मंगलबार, असार १७, २०८२
यू-१६ इस्ट जोन कप : नेपालले उपाधीका लागि सिंगापुरसँग भिड्ने बिहीबार, असार १९, २०८२
अध्यादेशमार्फत नियुक्त ५२ जनाकै पद जोगियो,  बहुमतले नियुक्ति सदर (पूर्णपाठ) बिहीबार, असार १९, २०८२
उडानमै यात्रीको आइफोन चोरी भएपछि 'फ्लाइट क्रु'का सबै जना निलम्बित मंगलबार, असार १७, २०८२
समिति सभापति र सचिवले राजीनामा नगरेसम्म समिति बैठक चल्दैन : सापकोटा मंगलबार, असार १७, २०८२
सबै हेर्नुहोस
Nepal Live
Nepal Live

सम्पर्क ठेगाना

Nepal Live Publication Pvt. Ltd.,
Anamnagar, Kathmandu, Nepal

DEPARTMENT OF INFORMATION
AND BROADCASTING
Regd Number :

1568/ 076-077
अध्यक्ष : अनिल न्यौपाने

टेलिफोन

News Section: +977-1-5705056
Account : +977-1-5705056
Sales & Marketing: 9841877998 (विज्ञापनका लागि मात्र)
Telephone Number: 01-5907131

ईमेल

[email protected]
[email protected]

मेनु

  • गृहपृष्ठ
  • मुख्य समाचार
  • बिजनेस लाइभ
  • ईन्टरटेनमेन्ट लाइभ
  • स्पोर्टस लाइभ
  • महाधिवेशन विशेष
  • अभिलेख
  • कोरोना अपडेट
  • स्थानीय निर्वाचन
  • प्रतिनिधि सभाकाे निर्वाचन
  • युनिकोड
Nepal Live

सूचना विभाग दर्ता नं.

१५६९/०७६-७७

ईमेल

[email protected]
© 2025 Nepal Live. All rights reserved. Site by: SoftNEP
सर्च गर्नुहोस्