काठमाडौं– प्रतिनिधि सभाको कार्यकाल केही महिना मात्र बाँकी रहँदा सत्ता गठबन्धनका तर्फबाट नेपाली कांग्रेसको उम्मेदवार हुँदै पुष्पा भुसाल उपसभामुख निर्वाचित भइन्।
असार ३१ गते उनी उपसभामुखमा निर्वाचित भएकी थिइन्। करिब ४ महिनापछि उनी निर्वतमान उपसभामुख हुँदै निर्वाचनको मैदानमा छिन्। उनी अर्घखाँचीमा माओवादी केन्द्र हुँदै हाल नेकपा एमालेका सचिव टोपबहादुर रायमाझीसँग आमुन्ने–सामुन्ने भएकी छिन्।
रायमाझी उक्त क्षेत्रमा तेस्रोपटक जित हात पार्दै आफ्नो प्रभाव कायम राख्ने पक्षमा छन् भने भुसाल नयाँ क्षेत्रमा जित हात पार्ने दाउमा छिन्।
एमालेको राम्रो संगठन भएको क्षेत्र हो यो। साथै रायमाझी पार्टीको केन्द्रीय पदाधिकारीसमेत भएकाले उनी आफ्नो क्षेत्रमा प्रभाव बढाउने दाबी गर्दै आएका छन्। सत्ता गठबन्धनको साथमा निर्वाचनको मैदानमा रहेकी भुसाल पनि रायमाझीलाई हराएर प्रत्यक्षरुपमा निर्वाचित हुने रणनीतिमा छिन्।
अंक गणितमा हेर्दा भने दुवै उम्मेदवारको टक्कर हुने देखिन्छ। २०७४ सालको निर्वाचनमा रायमाझीले जितेका थिए। तत्कालीन समयमा एमाले र माओवादी केन्द्र वाम गठबन्धन बनाएर चुनावी मैदानमा थिए। तत्कालीन अवस्थामा माओवादीमा सक्रिय रायमाझीले ५० हजार ८६७ मत प्राप्त गरेका थिए।
रायमाझीसँग प्रतिस्पर्धा गरेका कांग्रेसका डा रामबहादुर विसीले ३२ हजार ५४४ मत पाएका थिए। रायमाझी र विसीको मतान्तर १८ हजार २ सय ९३ थियो। तर, यस पटक माओवादी केन्द्र रायमाझीको विपक्षमा रहेको छ।
त्यस्तै नेकपा एमाले विभाजन हुँदै एकीकृत समाजवादीको रुपमा रहेको छ। माओवादी र एकीकृत समाजवादीले भुसाललाई सहयोग गरेका छन्।
दुई हाइप्रोफाइलको टक्कर
एउटा मात्र निर्वाचन क्षेत्र रहेको उक्त जिल्लामा हाइप्रोफाइल टक्कर हो। रायमाझी एमालेका सचिव हुन् भने भुसाल पनि पार्टीभित्र प्रभावशाली नेतृ हुन्। संसदीय दलको सचेतक हुँदै उपसभामुखसमेत बनेकी उनी केन्द्रीय सदस्य हुन्।
अघिल्लोपटक समानुपातिकबाट सांसद भएकी भुसाललाई यसपटक जित हात पार्दै आफ्नो प्रभाव विस्तार गर्नुपर्ने भएकाले चुनावी मैदानमा खटिएकी छन्। रायमाझी पनि माओवादी केन्द्रबाट नेकपा विभाजन हुँदा एमालेमै बसेकाले उनका लागि पनि जित महत्वपूर्ण छ।
स्थानीय तहको मतभारमा सत्ता गठबन्धन भारी
स्थानीय तहमा अर्घाखाँचीका ६ पालिकामध्ये एमाले ३, कांग्रेस २ र राष्ट्रिय जनमोर्चा एउटामा विजयी भएका छन्। वडाध्यक्षहरूको मतका आधारमा सत्ता गठबन्धनभित्र ५२ हजार ७ सय ५५ मत देखिन्छ।
त्यस्तै एमालेको ४८ हजार २६० मत देखिन्छ। उक्त जिल्लामा नेपाली कांग्रेसको ३७ हजार २५, माओवादी केन्द्रको ७ हजार ७ सय ९०, राष्ट्रिय जनमोर्चाको ४ हजार २०४ र एकीकृत समाजवादीको ३ हजार ७३६ मत देखिन्छ।
अर्घाखाँचीमा एमाले वडाध्यक्षहरूले पाएको मतमा कांग्रेस र माओवादी केन्द्रभन्दा बढी भए पनि राष्ट्रिय जनमोर्चा र एकीकृत समाजवादीको मत समेटिँदा एमालेभन्दा गठबन्धन अगाडि हुने देखिन्छ। भुसाललाई यो मत एकीकृत गराएर राख्नुपर्ने चुनौती रहेको छ भने रायमाझीलाई गठबन्धनको भोट आफूतिर तान्नुपर्ने बाध्यता छ ।
अनुभवी प्रतिस्पर्धी
दुवै उम्मेदवार संसदीय राजनीति र निर्वाचनमा अनुभवी छन्। भुसाल २०६४ सालको संविधानसभा निर्वाचनमा अर्घाखाँची २ बाट विजयी भएकी थिइन्। २०७० मा अर्घाखाँची २ बाट उनी पराजित भइन्। एमाले उम्मेदवार डा. दुमन थापासँग पराजित भएकी थिइन्। त्यसपछि भएको २०७४ सालको निर्वाचनमा भुसाल चुनावी मैदानमा आइनन्। उनी समानुपातिक सुचीमा रहदै सांसद भएर कांग्रेस संसदीय दलको सचेतक र पछि उपसभामुखसमेत बनिन्।
रायमाझी भने २०६४ सालदेखि लगातार निर्वाचित हुँदै आएका छन्। २०६४ र ०७० मा माओवादी केन्द्रबाट अर्घाखाँची १ मा जितेका थिए। वाम गठबन्धनबाट एमाले र जनमोर्चाको साथ लिएर निर्वाचित भएका थिए रायमाझी। नेकपा विभाजन हुँदा माओवादी केन्द्र त्यागेर नेकपा एमाले रोजेका रायमाझी उपप्रधान, भौतिक योजना तथा निर्माण, स्थानीय विकास र ऊर्जा मन्त्रीसमेत भएका थिए।
दुवै उम्मेदवारले चुनावी प्रचारका दौरानमा एक टेलिभिजनसँगको कुराकानीमा यस क्षेत्रको विकासका लागि आफ्नो उम्मेदवारी भएको दाबी गरेका छन्। रायमाझीले अर्घखाँचीमा सबैको घरमा विजुली पु¥याउने लक्ष्य लिएर आफूले ऊर्जामन्त्री हुँदा काम गरेको र पुरानो संरचना भएका कारण सबै स्थानमा पु¥याउन नसकिएकाले अव ती क्षेत्रमा काम गर्ने आश्वासन दिएका छन्।
यस्तै सबै क्षेत्रमा खानेपानी पुर्याउने गरी काम भइरहेको र एक घर एक धारा बनाउने अभियान आफू निर्वाचित भएपछि अघि बढाउने बताएका छन्।
यता नेपाली कांग्रेसकी उम्मेदवार भुसालले आफू पहिलोपटक निर्वाचित हुँदा संविधान लेखनमा सक्रिय भूमिका खेलेको र आफ्नो पार्टी विभिन्न समयमा सहभागी हुन नसकेकाले काम गर्न नसकेको बताएकी छन्। जिल्लाको विकासका लागि आफू सधैं लागिपरेको दाबी गरेकी छन्। निर्वाचित भएपछि काम गर्नका लागि आफूसँग धेरै योजना रहेको भुसालको भनाइ छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।