कानुन व्यवसायीहरूको छाता संगठन नेपाल बार एसोसिएसनको २६औं नेतृत्वका लागि चैत १९ गते भएको निर्वाचनबाट सत्ता गठबन्धन दल समर्थित लोकतान्त्रिक प्रगतिशील गठनबन्धनले सबै पदमा जित हासिल गरेको छ। वरिष्ठ अधिवक्ता गोपालकृष्ण घिमिरे लोकप्रिय मतका साथ अध्यक्षमा निर्वाचित भएका छन्। घिमिरेसँग बार निर्वाचन, न्याय क्षेत्रका विवाद र न्याय प्रणालीमा सुधारलगायत विषयमा नेपाल लाइभका लागि दुर्गा दुलालले गरेको कुराकानी :
नेपाल बार एसोसिएसनको अध्यक्ष निर्वाचित हुनुभएको छ, तपाईंका प्राथमिकताका काम के–के हुन्छन्?
बार सधैँको प्रतिपक्ष हो। बारले सधैँ प्रश्न उठाउने हो। लोकतन्त्रविरुद्ध हामी कुनै सम्झौता गर्दैनौँ। मानव अधिकार, विधिको शासनजस्ता विषय बारले भुल्न मिल्दैन। ममाथि भरोसा गरेर नै अध्यक्षमा जिताउनु भएको हो। अब हामीले कार्ययोजना बनाएर काम गर्नुपर्ने छ। बारलाई पार्टीको भातृ संगठन बनाउन हुँदैन भन्नेमा म यसमा प्रष्ट छु। निर्वाचनमा पार्टीको चिह्नमा भोट हाल्ने विषय अलग हो, तर बारको नेतृत्वमा आएपछि त्यो विचारलाई बाहिर राखेर काम गर्नुपर्छ।
नेपालको संविधान कार्यान्वयनको अवस्था अझै बाँकी छ। अहिले संघियतामाथि प्रश्न उठेको छ। दुई तहका सरकार मजबुत छन्, तर प्रदेश सरकारको अस्तित्वमाथि प्रश्न खडा भएको छ। बार कानुन बुझेको निकाय भएकाले यो प्रश्नमा काम गर्नुपर्ने छ। त्यस्तै अदालतबाट हुने व्याख्यामा पनि बारको चासो रहन्छ। संविधानको सर्वोच्चता नै हाम्रो मुख्य उद्देश्य हो। बारले संविधान कार्यान्वयन राम्रोसँग हुनुपर्छ भनेर सधैँ बोल्ने गरेको छ। हामी न्यायपालिकाको पहरेदार पनि हौँ। अहिले न्याय पाउन मुस्लिक भएको कुरा बारम्बार उठ्छ। एक दिनमा कतिवटा मुद्दा फैसला भएका छन्, कति मुद्दा सुनुवाइ हुन सकेका छैनन्, मानिसहरु जेलमा बिनाकारण पनि बस्नुपरेको अवस्था छ, हामी सामाजिक अभियन्ता पनि भएकाले यी सबै विषयमा काम गर्नेछौँ।
अदालत अहिले विवादमा छ। न्यायालयको नेतृत्वमाथि प्रश्नहरू छन्। अदालतलाई स्वच्छ बनाएर लैजान बारले गर्ने काम के हुनसक्छन्? तपाईंका योजना के छन्?
हामी राष्ट्रलाई नै जवाफ दिनुपर्ने निकाय हौँ। हाम्रो न्यायालय अब सक्षम छ भनेर देखाउनु पर्नेछ। यहाँबाट प्राप्त हुने न्याय संसारमै अब्बल छ भनेर पुष्टि गर्नु पर्नेछ। यसका लागि सबैले अनुशासीत हुने हो। त्यहाँ कार्यरत कर्मचारी, न्यायाधीश र कानुन व्यवसायी सबै अनुशासनमा बस्नै पर्छ। अन्य कतिपय देशले प्रगति गरेको अदालत पारदर्शी र सक्षम भएर हो। अहिले न्यायाधीशमाथि मात्र होइन वकिलहरूमाथि पनि प्रश्न उठेको छ। न्यायाधीश हरिकृष्ण कार्की नेतृत्वमा बनेको समितिले दिएको प्रतिवेदनमा यो विषय उल्लेख छ। त्यसअघि पनि यस्ता समितिहरूले अदालत र कानुन व्यवसायीमाथि प्रश्न उठाएर प्रतिवेदन दिने गरेका थिए। अब प्रश्नको हल नगरी छाड्न सकिँदैन। विकृति छ भनेर पटकपटक भन्ने तर, त्यसको न्यूनीकरणमा ध्यान नदिने गर्न सकिँदैन। बार एसोसिएसन लोभ र मोह त्यागेर काम गर्ने ठाउँ हो।
कानुन व्यवसायीहरू बिचौलिया बन्ने गरेको आरोप पनि छ। केहीले त्यस्तो गरेका होलान्, तर ती केही व्यक्तिका लागि सबै कानुन व्यवसायीले यो लाञ्छना सहेर बस्ने कुरा हुँदैन। न्यायकर्मी सक्षम हुनुपर्छ। न्याय गर्न नसक्ने भनी हटाउन पर्ने अवस्था नआयोस्। हामी यसमा छलफल गरेर उचित कदम चाल्छौँ।
कुनै न्यायाधीशले गलत गर्दा राजीनामा दिएर उम्किएको देखियो। न्यायालय शुद्धीकरणका लागि यस्तो विकृतिविरुद्ध बार बोल्नुपर्ने होइन? न्यायालय सुधारको ठोस एजेन्डा खोई त?
तपाईंले भनेको कुरा ठीक हो। एउटा व्यक्तिले गल्ती गर्छ, तर दोष समग्र न्यायलय र कानुन व्यवसायीले भोग्नु परिरहेको छ। गल्ती गर्ने व्यक्ति राजिनामा दिएर वा अलग भएर उन्मुक्ति पाउँदै आएको छ। अब बारले न्यायिक नेतृत्वसँग यो विषय उठाउँछ। अब यस्तो हुन नदिन पहल गर्छौँ। कसैले गल्ती गरे त्यसलाई कारबाही हुनुपर्छ। उन्मुक्तिका लागि नभइ कारबाहीका लागि छानबिन हुनुपर्छ। भ्रष्टाचार निवारण ऐन न्यायाधीशलाई लाग्दैन भनेर उन्मुक्ति पाइन्छ र? पाइँदैन। गलतलाई गलत भन्न सक्नुपर्छ। हामी न्यायमुर्तिको सम्मान गर्छौँ, तर गलत हो भने गलतकै रूपमा कारबाही हुनुपर्छ। अदालतमा व्यापार गर्न होइन, न्याय दिन जाने हो। कोही न्यायाधीशले व्यापारी जस्तो पैसा कमाएर बैंक ब्यालेन्स गर्छु भनेर सोच्न पाउँदैन। कानुन व्यवसायीले पैसा कमाउन सक्छन्, त्यो पनि कर तिरेर कमाउनुपर्छ। त्यसबाहेक कानुन व्यवसायमा भइरहेको आकर्षण घट्न नदिने र कानुन व्यवसायीहरूको गिर्दो छविलाई उठाउनुपर्ने चुनौती छ। यी सबै काम गर्न आस र त्रास नभएको व्यक्ति हुनुपर्छ। म ढुक्कका साथ भन्छु म आस र त्रास नभएको व्यक्ति हुँ।
बारले न्यायालयमा चलिरहेको आन्दोलन कसरी अघि बढाउँछ?
बारले चलाएको आन्दोलन अब सुधारका लागि अघि बढ्छ। यसका लागि बारका देशभरका इकाइहरुको सम्मेलन हुन्छ। उक्त सम्मेलनमा अध्यक्ष र सचिव हुने छन्। उनीहरु आफ्नो क्षेत्रका साथीहरूसँग छलफल गरेर एजेण्डासहित आउनेछन्। यसबाट बारले आन्दोलनको नयाँ स्वरूप निर्धारण गर्न र सामूहिकतामा बल पुग्नेछ। यो आन्दोलनले न्यायालयभित्र रहेका सबै विकृत र विसंगतिहरूको सुधारका लागि पहल गर्नेछ। भ्रष्टाचाररहित न्यायालय बनाउन लाग्नेछौँ।
प्रधानन्यायाधीश चोलेन्द्रशमशेर राणाविरुद्ध महाअभियोग संसदमा विचाराधीन छ। यसलाई किनारा लगाउन बारको केही भूमिका हुन्छ?
सार्वभौम संसदमा विचाराधीन विषयमा हामीले धेरै चर्चा गरिराख्न उपयुक्त हुँदैन। हामीलाई लागेको त्यो विषय टुङ्ग्याउन संसद नै सक्षम छ। यो महाभियोग प्रस्ताव पारित हुन्छ भन्ने मलाई लागेको छ। यति विवादित भएपछि फेरि चोलेन्द्रशमशेर राणा सर्वोच्च फर्किन्छन् भनेर कल्पना गरेका छैनौँ। न्यायालयलाई काम नगर्ने मानिसको खाँचो छैन। उहाँ काम गर्ने मानिस हैन भन्ने कुरा पुष्टि भइसकेको छ। उहाँकै कारण न्यायालयमा भाडभैलो भयो। हाम्रो मुख्य आन्दोलन विकृति, बिचौलिया र भ्रष्टाचारविरुद्ध हो। मेरो कार्यसमितिले यस विषयमा छलफल गर्छ। मैले अघि नै भनेँ, देशभरका बारका युनिटको छलफलपछि हामी अझ सशक्त आन्दोलन गर्छौँ, त्यो अहिलेको भन्दा पनि दबाबमूलक हुन्छ। न्यायालयको स्वच्छताको विषय अब उठ्न नसक्ने गरी बारले काम गर्छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।
-1735735584.png)
![सय दिने प्रगति विवरण सार्वजनिक गर्दै प्रधानमन्त्री केपी ओली [प्रत्यक्ष प्रसारण]](https://nepallive.net/uploads/posts/500X300/kllllllllll-1729675876.jpg)
![Nepal Live Samachar नेपाल लाइभ समाचार, भदौ १९ [भिडियाे]](https://nepallive.net/uploads/posts/500X300/samachar++-1725458095.jpg)
![प्रधानमन्त्रीसँग प्रश्नोत्तर [प्रत्यक्ष प्रशारण]](https://nepallive.net/uploads/posts/500X300/PMM-(1)-1718866650.jpg)
![भारत भ्रमणबारे प्रतिनिधि सभा बैठकमा जवाफ दिँदै प्रधानमन्त्री प्रचण्ड [प्रत्यक्ष प्रशारण]](https://nepallive.net/uploads/posts/500X300/prachanda-sansad-1710309847.jpg)
![Nepal Live Samachar नेपाल लाइभ समाचार, जेठ ३० [भिडियाे]](https://nepallive.net/uploads/posts/500X300/samachar++-copy.jpg-30-1718203418.jpg)
