काठमाडौं- विश्व सम्पदा सूचीमा सूचीकृत बौद्धनाथ क्षेत्रको धार्मिक, सांस्कृतिक र पर्यटकीय महत्व बुझाउने उद्देश्यले आधा घण्टा लामो वृत्तचित्र निर्माण गरिएको छ।
बौद्धनाथ क्षेत्र विकास समितिले निर्माण गरेको वृत्तचित्रमा बौद्ध चैत्यको महत्व, ऐतिहासिक, सांस्कृतिक, धार्मिक र पुरातात्विक तथ्यको जानकारी दिइएको छ। वृत्तचित्रमा बौद्ध क्षेत्रका गुम्बालगायत ऐतिहासिक महत्वका स्थलको परिचय गराइएको समितिका अध्यक्ष चन्द्रमान लामाले जानकारी दिए।
वृत्तचित्र नेपाली र अङ्ग्रेजी दुवै भाषामा तयार पारिएको छ। वृत्तचित्रले बौद्ध क्षेत्रको पर्यटन प्रवर्द्धनमा सहयोग पुग्ने समितिले जनाएको छ। नेपाल आउने सबैजसो पर्यटकलाई बौद्ध क्षेत्र घुमाउने गरी जानकारी दिन वृत्तचित्र सफल रहेको अध्यक्ष लामाले बताए।
बौद्ध चैत्यमा अग्नि नियन्त्रक यन्त्र
समितिले बौद्ध चैत्य क्षेत्रमा हुनसक्ने आगलागीलाई तत्काल नियन्त्रण गर्ने उद्देश्यले ४९ लाख रूपैयाँको लागतमा अग्नि नियन्त्रक यन्त्र जडान गरेको छ। यन्त्र सञ्चालनका लागि ‘थ्री फेज’ को विद्युत् आवश्यक पर्ने भएकाले नेपाल विद्युत् प्राधिकरणमा मागको निवेदन गरिएको छ।
साउनदेखि नै यन्त्र सञ्चालनमा आउनेगरी ‘थ्री फेज’ लाइन बाहेकको काम सम्पन्न भएको समितिका प्राविधिक रमेश धिमालले बताए। एक सातामा प्राधिकरणले लाइन जोड्ने प्रतिबद्धता जनाएको छ। यन्त्रबाट पानी फाल्न २२ हजार ५०० लिटरको पानी ट्याङ्की निर्माण गरिएको छ। समितिले अग्नि नियन्त्रक यन्त्रको परीक्षण पनि सफलतापूर्वक सम्पन्न गरेको छ।
समितिले बनाएको रिजर्भ ट्याङ्कीको पानी सकिएमा दमकलबाट हालेर आगलागी नियन्त्रण गर्न सकिने जनाइएको छ। आकस्मिक रुपमा आगलागी भएर विश्व सम्पदा सूचीमा सूचीकृत पुरातात्विक महत्वको बौद्ध क्षेत्रमा क्षति हुनसक्ने सम्भावनालाई न्यून गर्न यन्त्र जडान गरिएको हो। यन्त्रले आगलागीलाई नियन्त्रणका लागि प्राथमिक काम गर्नेछ। त्यसबेलासम्म दमकल पनि आइपुग्ने भएकाले तत्कालै आगलागीलाई नियन्त्रणमा लिन सकिने समितिको विश्वास छ।
चार महिनादेखि पर्यटक शून्य
चैत लागेदेखि नै पर्यटक सङ्ख्या घटेको बौद्ध क्षेत्रमा कोरोना भाइरसको सङ्क्रमणबाट बच्न चैत ११ गतेदेखि जारी गरिएको लकडाउनपछि शून्यमा झरेको छ। पर्यटक नआउने भएपछि बौद्ध क्षेत्र छिर्नेलाई टिकट काट्न राखिएका चारवटै काउन्टर चार महिनादेखि बन्द रहेका समितिका सदस्य मजेन्द्र सिंहले बताए।
बौद्ध क्षेत्रमा आन्तरिक पर्यटकलाई प्रवेश निःशुल्क छ। दक्षिण एशियाली क्षेत्रीय सहयोग सङ्गठन (सार्क) राष्ट्रका पर्यटकलाई प्रति व्यक्ति १०० र सार्क बाहिरका पर्यटकलाई प्रतिव्यक्ति ४०० शुल्क लिइन्थ्यो। लकडाउनका कारण समितिलाई हालसम्म करोडौं घाटा लागेको जनाइएको छ। बौद्ध क्षेत्रमा दैनिक सयौंको सङ्ख्यामा पर्यटक आउँथे।
बौद्ध चैत्य वरपर पसल, रेस्टुरेन्टलगायत व्यवसाय सञ्चालन गर्नेलाई असार १७ गतेदेखि खुला गर्न दिइएको अध्यक्ष लामाले सुनाए। बिहान ८ः०० बजेदेखि बेलुकी ८ः०० बजेसम्म बौद्ध क्षेत्रका व्यवसाय सञ्चालन गर्न सकिने जनाइएको छ।
बौद्ध चैत्यको माथि जान भने हाललाई निषेध गरिएको छ। पूजा आजा एवं प्रार्थनाका लागि पनि आम मानिसलाई स्वीकृति दिइएको छैन। चिनियाँ लामाबाट हुने नित्य पूजा आराधना भने जारी रहेको जनाइएको छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।