काठमाडौं– विदेशमा महिनौंदेखि अप्ठ्योमा परेका नेपालीहरूको उद्धारमा थप अन्यौल देखिएको छ। शुक्रबार युएई र म्यानमारबाट नेपालीलाई सम्बन्धित देशले नै काठमाडौंसम्म ल्याइदिए पनि समस्यामा परेका बाँकी देशका नेपालीहरू कहिले फर्काउने भन्ने टुंगो सरकारले लगाउन सकेको छैन।
विदेशमा अप्ठ्यारो स्थितिमा रहेकाहरूलाई प्राथमिकताका आधारमा उद्धार गर्ने उल्लेख गरे पनि शुक्रबार श्रम गन्तव्य मुलुक संयुक्त अरब इमिरेट्स (युएई)बाट पैसा हुनेहरूले प्राथमिकता पाएका छन्।
दूतावासले गर्भवती महिला, कोरोना बाहेक अन्य कारण जटिल अवस्थामा पुगेका बिरामी, जेष्ठ नागरिक तथा बालबालिका, रोजगारी गुमाएका कारण खान बस्न समेत समस्या परेका, आफन्त गुमाएर काजकिरियाका लागि फर्कनुपर्नेलगायतका व्यक्ति फर्काउने गरी सूची बनाए पनि सूचीभन्दा फरक व्यक्तिहरू स्वदेश फर्किएका हुन्।
नेपाल सरकार, युएई सरकार र दूतावासबीच आपसी समन्वय हुन नसक्दा एयर अरेबियाले विभिन्न सेक्युरिटी कम्पनी तथा आफैं भाडा तिरेर फर्कन सक्ने १६८ यात्रु लिएर फर्किएको थियो।
उक्त एयरले सेक्युरिटी कम्पनीमा काम गर्ने १ सय ४६ र अन्य ११ जना गरी सुरुमा १ सय ५७ यात्रु जम्मा पारेको थियो। पुनः भाडा तिर्न तयार हुने थप यात्रु पाएपछि १ सय ६८ यात्रु लिएर उक्त जहाजले उडान भरेको थियो।
त्यस्तै शुक्रबार नै नेपालमा आफ्ना ४१ जना नागरिक लिन आएको म्यानमार एयरफोर्सको विमानले २६ जना नेपाली पनि ल्याइदियो। त्यसयता बाँकी समस्यामा परेकाहरूलाई कसरी फर्काउने भन्ने विषयमा अझै सरकार अलमलमा परिरहेको छ। स्वदेश फर्कने दिन गन्दै बसेका जटिल अवस्थाका व्यक्तिहरूको दिनचर्या आशैआशमा टरिरहेको छ।
कुवेतको सेल्टरमा नेपालीको नाराबाजी
आममाफी पाएको झण्डै २ महिना हुन लाग्दा समेत स्वदेश फर्कन नपाएपछि कुवेतको सेल्टरमा रहेका नेपालीहरूले नाराबाजी गरेका छन्।
समस्यामा परेका उनीहरूलाई कुवेत सरकारले दुई महिनादेखि पालेर राखेको तर आफ्नै सरकारले बेवास्ता गरेको भन्दै नाराबाजी गरेका हुन्। अवैध रुपमा बस्दै आएका आप्रवासीहरूलाई कुवेत सरकारले आममाफी दिएको थियो। आममाफी पाएकाहरूलाई विमान चार्टर गरेर सम्बन्धित मुलुकमा कुवेत सरकार आफैंले पुर्याइदिने व्यवस्था गरेको छ।
भारत, बंगलादेश, फिलिपिन्सलगायतका मुलुकले आफ्ना आममाफी पाएका नागरिकहरूलाई स्वदेश लगिसकेका छन्। तर नेपाल सरकारले आममाफी पाएकाहरूलाई समेत स्वदेश फर्कन अनुमति दिएको छैन।
आममाफी पाएर सेल्टरमा बस्दै आएका २८ सय नेपालीहरू रहेको कुवेतका लागि नेपाली राजदूत दुर्गाप्रसाद भण्डारी बताउँछन्।
कुवेतबाट पहिलो प्राथमिकतामा आममाफी पाएकाहरूलाई फर्काइने कार्यक्रम रहेको छ। तर सरकारले उनीहरूलाई स्वदेश फर्काउन अनुमति दिएको छैन।
‘आममाफी पाएर सेल्टरमा रहेकालाई जतिसक्दो छिटो स्वदेश फर्काउन पहल गरिरहेका छौं’ राजदूत भण्डारी भन्छन्।
युएईस्थित दूतावासमा अप्ठ्यारोमा परेकाको आक्रोश
लामो समयदेखि अप्ठ्यारोमा रहेकाहरू स्वदेश फर्कन नपाएपछि आक्रोश पोख्न दूतावास पुगेका छन्। करिब ५० जनाको संख्यामा दूतावासमा जम्मा भएर उनीहरूले आक्रोश पोखेका थिए। तत्काल स्वदेश फर्कन पाउनुपर्ने माग राखेर दूतावासमा पुगेका उनीहरूलाई स्थानीय प्रहरीले तितरबितर बनाएको थियो।
सरकारको आवश्यक निर्देशन नहुँदा दूतावास अलमलमा
सरकारले नेपालीहरूलाई कहिले स्वदेश फर्काउने, कसरी फर्काउने भनेर दूतावासलाई आवश्यक निर्देशन नदिँदा दूतावास नै अलमलमा परेको साउदीका लागि नेपाली राजदूत महेन्द्रप्रसाद सिंह राजपुत बताउँछन्।
साउदीमा लामो समयदेखि समस्यामा रहेका नेपालीहरूलाई वैदेशिक रोजगार बोर्ड, गैह्रआवासीय नेपाली संघ तथा विभिन्न दातृ संस्थाहरूमार्फत सहयोग प्राप्त भएको तर यो सहयोगले मात्रै लामो समयसम्म नेपालीहरू होल्ड गर्न नसकिने उनको भनाइ छ।
‘सरकारले विदेशबाट समस्यामा रहेकाहरूलाई कसरी फर्काउने भन्ने स्पष्ट निर्देशन छैन’ उनी भन्छन्, ‘अप्ठ्यारोमा परेकाहरूलाई फर्काउने मितिभन्दा ७ दिन अगाडी नै हामीलाई जानकारी हुनुपर्छ।’
साउदीबाट नेपाल फर्कन १० हजारभन्दा बढीले आवेदन दिएका छन्। दूतावास पनि समस्यामा परेकालाई स्वदेश फर्काउन तयारी अवस्थामा छ । तर उनीहरूलाई स्वदेश फर्काउन सरकारबाट निर्देशन प्राप्त नहुँदा समस्या देखिएको छ।
समस्यामा परेकाहरूलाई स्वदेश फर्काउन मोडालिटी तयार गरेर सरकारले आवश्यक निर्देशन दिए दूतावासले फर्काउन सुरु गर्ने मलेसियाका लागि नेपाली राजदूत उदयराज पाण्डे बताउँछन्।
तर चार्टर फ्लाइटबाट भाडा महंगो पर्ने हुँदा सरकारले नियमित व्यवसायिक फ्लाइट खुल्ला गर्दा सहज हुने उनको भनाइ छ। कतार, युएईलगायत अन्य मुलुकका दूतावासहरू पनि समस्यामा परेका श्रमिकहरू स्वदेश फर्काउन सरकारको निर्देशन पर्खिरहेका छन्।
मलेसिया र खाडीलगायत मुलुकबाट मात्रै ४० हजारभन्दा बढी नेपालीहरूले स्वदेश फर्कन आवेदन दिएका छन्।
प्राथमिकताका आधारमा उद्धार सुरु भइसकेको छ : मन्त्री यादव
श्रम, रोजगार तथा सामाजिक सुरक्षा मन्त्री रामेश्वर राय यादवले प्राथमिकताका आधारमा नेपाली श्रमिकहरूको उद्धार कार्य सुरु भइसकेको बताएका छन्। सोमबार विनियोजन विधेयक शीर्षकमाथिको छलफलमा उठेका प्रश्नको जवाफ दिँदै समस्यामा परेका नेपालीहरूलाई स्वदेश फर्काउन सुरु गरिएको बताएका हुन्।
‘कोभिड १९ का कारण विदेशमा समस्यामा परेका श्रमिकहरूको उद्धार कार्य सुरु गरिसकिएको छ,’ मन्त्री यादवले भने।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
-1749200817.png)
