काठमाडौं– प्रमुख प्रतिपक्षी नेपाली कांग्रेसले सरकारले घोषणा गरेको ‘लकडाउन’ निर्णयलाई पालना गर्न अनुरोध गरेको छ।
लकडाउनको अवधिमा हुने या हुनसक्ने जटिलतालाई सहज बनाउन सरकारलाई कांग्रेसले दर्जन सुझावसमेत दिएको छ। आर्थिक विपन्नहरुका लागि राहत प्याकेज ल्याउन आग्रह गर्नुका साथै बेरोजगार र विद्यार्थीका लागि विशेष राहत योजना ल्याउन सरकारसँग माग गरेको छ। दैनिक उपभोग्य वस्तुको सर्वसुलभ व्यवस्था गर्नसमेत कांग्रेसले माग गरेको छ।
यी हुन् कांग्रेसका १२ सुझाव
१. लकडाउनको अवधि ७ दिनबाट लम्बिन पनि सक्छ, त्यस्तो स्थितिमा दिनभरि काम गरेर माम जुटाउने वर्गको चुल्हो यो लकडाउनले पुरै ‘लक’ गर्न सक्छ। अत सरकारले चुनौतीपूर्ण आर्थिक जीवन भोगिरहेका वर्गका लागि यथासिघ्र विशेष राहत प्याकेज निर्माण गरेर कार्यान्वयनको प्रक्रिया सुनिश्चित गर्न तत्काल ध्यान पुर्याउनुपर्छ।
२. लकडाउनको अवधि लम्बिए विद्यार्थी र बेरोजगारको घनत्व धेरै रहेको राजधानी लगायतका मुख्य सहरी क्षेत्रमा डेरा गरेर बसेका युवाहरुको स्थितिमा जटिलता उत्पन्न हुन जानेछ। सरकारको सम्बन्धित निकायले बेरोजगार र विद्यार्थीका लागि विशेष राहत योजना अविलम्ब निर्माण गरेर यस्तो स्थिति सामना गर्न सघाउ पुर्याउनुपर्छ।
३. जोखिमसँग जुध्न दैनिक रूपमा सही सूचना र तथ्यहरु सम्प्रेषण गर्ने कार्यमा सरकारले एकद्वार प्रणाली तत्काल निश्चित गर्नुपर्छ, जसले नागरिक पंक्तिमा निरन्तर ढाडसँगै उच्च मनोबलको साथ रहनेछ। समुदायले सतर्कता राख्दै साथ दिएर यो संघर्षलाई सफल बनाउनु छ ।
४. खाद्यान्न, पानी, अन्य रोगका औषधि एवं ग्यास, मट्टीतेल लगायतको अभाव असहजता हुनसक्ने स्थिति आउन नदिन संघीय सरकारले तीनै तहका सरकारबीच उचित समन्वय साथ सुलभ स्थिति बनाउन र नागरिकलाई निरन्तर आश्वस्त बनाउन जरुरी छ। जोखिममुक्त ढंगले क्रयविक्रय गर्ने भरपर्दो सुनिश्चितता मिलाउन अत्यावश्यक छ।
५. आजदेखि होम क्वारेन्टाइनमा बसेका जो कसैलाई पनि कोरोनासम्बन्धी निश्चित लक्षण देखिए सम्पर्क कहाँ गर्ने, तिनलाई अस्पताल कसरी, कहाँ पुर्याइने र उपचार प्रक्रियाको सहजता के हुनेजस्ता अन्यौल सरकारले सार्वजनिक सूचनामार्फत यथाशीघ्र चिर्न जरुरी छ।
६. आजको विश्वव्यापी महामारी संसारले स्वास्थकर्मीहरुको नेतृत्वमा लडिरहेको छ। अत स्वास्थ्यकर्मीहरुको मनोबल उच्च राख्न राज्य,राजनैतिक दल एवं सिंगो समाजको विशेष ध्यान र साथ पुग्न जरुरी छ । विश्व स्वास्थ संगठनले नेपाल जोखिममा रहेको सूचना दिएको महीना दिन पुगिसक्दा पनि पर्याप्त प्रबन्ध नगरिनु सरकारको गम्भीर लापरबाही हो। यथासिघ्र आयात गर्ने कार्यमा सरकारको गम्भीर भूमिका अपेक्षा गर्दछौं।
७. परीक्षण कीट अभाव हुनसक्ने स्थिति आउन नदिन आपतकालीन ढंगले जोहो गर्न अपिल गर्दै जिल्लाहरुबाट परीक्षणका लागि नमूना केन्द्रमै पठाउनुपर्ने अवस्था अन्त्य गर्न र कम्तीमा ७ प्रदेशको ७ ठाउँमा वैकल्पिक प्रयोगशाला प्रबन्ध गरेर परीक्षण सहज बनाउन सरकारसँग आग्रह गर्दछौं।
८. लकडाउनले सबैथरि व्यवसायलाई गम्भीर असर पुग्ने स्थिति दृस्टिगत गरेर सरकारले व्यावसायीको बैंकिङ ब्याज घटाउने र किस्ता तिर्ने समयावधि लम्ब्याउन समन्वयको भूमिका यथासिघ्र निर्वाह गर्नुपर्दछ।
९. बेरोजगारीको पीडा अलग छँदै थियो, मौजुदा प्रतिकूल स्थितिमा विविध क्षेत्रमा रोजगारीमा रहेकाहरुको पनि काम बन्द हुँदा रोजगारदातासँग नविन प्रकृतिको द्वन्द्व सृजना हुँदै गएको छ। यस्तो स्थितिको निकासमा सरकारको अभिभावकीय भूमिकामार्फत् व्यक्ति र प्रतिस्ठान दुवैको हितमा समाधान तय गर्न जरुरी छ।
१०. कोभिड प्रतिकूलताका कारण साप्ताहिक पत्रिकाहरु सामूहिक सूचनाका साथ तत्कालका लागि प्रकाशन स्थगनमा गएका छन्। अन्य प्रकाशनमा पनि यस्तै स्थिति उत्पन्न हुन सक्छ। अतः नागरिकलाई सुसूचित गर्ने राज्यको चौथो अंग सञ्चारमाध्यम एवं पत्रकारलाई विविध ढंगले प्रोत्साहित, सुरक्षित र संरक्षण गर्ने कर्तव्य यस्तो बेलामा राज्यले निभाउनु पर्ने आवश्यकता औंल्याउँदछौं।
११. प्रदेश ५ को बाँकेमा एक क्वारेन्टाइनबाट हतास मनस्थितिमा नागरिक बाहिरएको र राज्यले स्नेहपूर्वक नियन्त्रणमा राख्न नसकेको घटनाबाट शिक्षा लिंदै लकडाउनको अवधि एवं सम्भावित अन्य क्वारेन्टाइन र आइसोलेसनमा त्यस्तो लापरबाहीको स्थिति बन्न नदिन विशेष सावधानीको अपिल गर्दछौं।
१२. एकातर्फ हामी पुरै देश लकडाउनमा गएको छ भने अर्कातर्फ लाखौं नेपाली विदेशी भूमिमा लक्ड स्थितिमा छन्, तिनको अभिभावक मुलत मातृभूमि नेपाल नै हो सरकारले विविध माध्यमबाट प्रवासी नेपालीको सहजताका लागि भुमिका निर्वाह गर्न जरुरी छ।
सरकारलाई यी सबै आग्रह लकडाउनपूर्व नै हामीले आन्तरिक संवादमार्फत गरिसकेका छौं। यस्तो बेला सरकारलाई सघाउनु हामी सबैको कर्तव्य हो। तर सरकारलाई घच्घच्याउने दायित्व पनि हामी सबैको हो।
यो दायित्व हामी निरन्तर निभाउनेछौं।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।