काठमाडौं- उपभोक्ता ठगिएपछि जाने र टेक्ने ठाउँ कहि नभएको उपभोक्ता अधिकार अनुसन्धान मञ्चका अध्यक्ष माधव तिमल्सिनाले बताएका छन्।
नेपाल लाइभसँगको विशेष कुराकानीमा अध्यक्ष तिमल्सिनाले मूल्य तिरेअनुसारको गुणस्तर, परिमाण र शुद्धता प्राप्त गर्ने उपभोक्ताको नैसर्गिक अधिकारमाथिको कुठराघातमा सरकारी संयन्त्र नै लागी परेको बताए।
‘सरकारको संयन्त्र जता हेर्यो त्यस्तै छ। मैले मूल्य तिरे अनुसारको गुणस्तर प्राप्त गर्ने, परिमाण प्राप्त गर्ने, शुद्धता प्राप्त गर्ने नैसर्गिक अधिकारमाथि कसैले कुठराघात गर्नु हुँदैन,' उनले भने, 'मैले मूल्य अनुसारको सेवा, गुणस्तर पाउँनुपर्ने अधिकारमाथि चौतर्फि प्रहार भइरहेको छ। प्रहार भइरहेको अधिकार जोगाउन राज्यले अभिभावकत्व लिनुपर्थ्यो। तर, अहिले तीन करोड नेपाली उपभोक्ता अभिभावक विहीन अवस्थामा छौं।’
बजारमा जेजस्तो वस्तु पठाए पनि उपभोक्ता त्यही खान बाध्य भएको र जस्तो सेवा प्रवाह गरे पनि त्यही लिन सेवाग्राही बाध्य भएको उनको भनाइ थियो। उनले उपभोक्ता मूल्य, गुणस्तर र नापतौलमा ठगिदैं आएको तर, मूल्यको नियमन, विश्लेषण र निर्धारण गर्ने राज्यको संयन्त्रले काम नगरेको बताए।
उपभोक्ता हित कायम गर्न भएका दर्जनौं कानुन कानुनहरुलाई मात्रै सरकारले पालना गरिदिने हो भने उपभोक्ता ठगिनबाट जोगिने उनको भनाइ छ। बजारमा विधिको शासन र कानुनी राज्यको अनुभूति गराउन सरकारले गर्नुपर्ने काम नगर्दा बजारमा लुटतन्त्र मच्चिएको तिमल्सिनाको अनुभव छ।
‘हामी अधिकारकर्मी, सञ्चार माध्यमका साथीहरु विगतमा बजार अनुगमन गर्दा जो सहभागी भयौं, किनारामा साक्षी बसेको जस्तो मात्र भयो। विगतमा देखिएका ठूला कैफियत एक दुई वर्ष पछि अनुगमनमा जादाँ त्यही कैफियत फेला परेको छ,’ उनी भन्छन्, ‘त्यसमा संलग्न दोषीलाई प्रचलित कानुनअनुसार कारबाही गरेको भए यो कुरा अन्त्य हुँदै जाने थियो। त्यतिबेला पनि नछोड भन्दा कसैको दबाबमा, प्रभावमा छोडियो। कसैलाई मुद्दा दर्ता गरिएन । कानुनी कारबाही गरिएन । यी सबै विषयमा राज्य संयन्त्र दोषी नभएको भए आज हामीले निरिहता देखाउँनु पर्ने थिएन।’
तिमल्सिनाले विभिन्न स्वदेशी उत्पादनलाई प्रश्रय दिने नाममा सरकारले बिचौलियालाई प्रश्रय दिएको आरोप समेत लगाए। राज्य जिम्मेवार, व्यवसायी इमान्दार र उपभोक्ता जागरुक नभएसम्म उपभोक्ता ठगिनेक्रम नरोकिने उनको निष्कर्ष छ।
नेपाल लाइभकी पुष्पा केसीले उनीसँग गरेको कुराकानीको विस्तृत अंश भिडियोमा
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।
