वाशिङ्टन- ट्रम्प प्रशासनले मंगलबार अमेरिकी अन्तर्राष्ट्रिय विकास एजेन्सी युएसएआइडीका कर्मचारीलाई वाशिङ्टन डीसीको मुख्यालयबाट दोस्रो दिनको लागि बाहिर राख्ने निर्णय गरेको छ र एजेन्सीलाई बन्द गर्ने कदम अघि बढाउँदैछ, जसको विरोधमा दुई डेमोक्र्याट सीनेटरहरू पनि उत्रिएका छन्। उनले केही प्रक्रियामा अवरोध सृनजना गर्ने प्रतिज्ञा गरेका छन्।
सोमबारको तालाबन्दीले एजेन्सीमा कोलाहल मचायो, जसले विश्वभर अरबौं डलरको मानवतावादी सहायता वितरण गर्छ, जब ट्रम्पले कार्यालयको पहिलो दिनमै अधिकांश अमेरिकी विदेशी सहायता रोक्ने आदेश दिएका थिए।
युएसएआइडीलाई बन्द गर्ने लक्ष्य एलन मस्कले राखेका छन्, जसलाई राष्ट्रपति ट्रम्पले संघीय सरकारको आकार घटाउनको लागि जिम्मेवारी दिएका छन्। ह्वाइट हाउसका एक वरिष्ठ अधिकारीले, नाम नखुलाउने शर्तमा भनेका छन् कि ट्रम्पले युएसएआइडी र राज्य विभागलाई एउटै बनाउने विचार गरिरहेका छन् र एजेन्सीको कार्यक्षमतामा सुधार ल्याउन एलनलाई जिम्मेवारी दिएका छन्।
'हामीसँग एलन मस्क नामक चौथो सरकारको शाखा छैन,' अमेरिकी प्रतिनिधि जेमी रास्किनले भवन बाहिर कुरा गर्दै भने।
सेनटर ब्रायन शात्ज र क्रिस भ्यान होलनले घोषणा गरे कि उनीहरूले ट्रम्पका राज्य विभागका नामांकित उम्मेदवारहरूको पुष्टि रोक्नेछन्। यसका लागि तिनीहरूले यस्तो नियमको प्रयोग गर्नेछन्, जसले रिपब्लिकन बहुमतले ती उम्मेदवारहरूको पुष्टि अघि बढाउन चाहन्छ उनीहरूलाई नामांकित उम्मेदवारहरूको पुष्टि रोक्न अनुमति दिन्छ।
'हामीसँग उम्मेदवारहरूको क्यालेन्डरको नियन्त्रण छ,' भ्यान होलनले भने, 'हामी जे पनि गर्न सक्छौं, हामी राज्य विभागका उम्मेदवारहरूको पुष्टिकरण अघि बढ्न नदिनका लागि सबै प्रयास गर्नेछौं जबसम्म यो गैरकानूनी कदम रोकिदैन।'
‘कानूनी विपरीत’
युएसएआइडीका सयौं कार्यक्रमहरूले अरबौं डलरको जीवन रक्षात्मक सहायता विश्वभर रोकिएको छ,जब ट्रम्पले २० जनवरीमा अधिकांश अमेरिकी विदेशी सहायता रोक्ने आदेश दिएका थिए र उनले भने कार्यक्रमहरु आफ्नो "अमेरिका पहिलो" नीतिसँग मेल खान्छ कि खाँदैन सुनिश्चित गर्न चाहन्छु।
यदि युएसएआइडीलाई राज्य विभाग अन्तर्गत राखिन्छ भने, यसले संयुक्त राज्य अमेरिकाबाट सहायता वितरणमा गम्भीर परिणाम ल्याउनेछ, जुन विश्वको सबैभन्दा ठूलो एकल दाता हो।
मस्कले युएसएआइडीको बारम्बार आलोचना गरेका छन्। यसलाई एक लेफ्टिस्ट एजेन्सी भनेर भनेका छन्, जुन व्हाइट हाउसप्रति जवाफदेही छैन। मस्कका आलोचकहरूको भनाइ छ कि उनका आरोप प्रायः प्रमाण बिनाका हुन्छन् र आफ्नो विचारहरु मात्र समावेश गरिन्छन्।
हालका घटनाक्रमहरूले ट्रम्पको एजेन्डा निर्धारण गर्न मस्कको शक्तिशाली भूमिकालाई थप स्पष्ट पारेको छ। गत हप्ता, मस्कको टोलीले सरकार दक्षता विभाग मार्फत वित्त मन्त्रालयका अति संवेदनशील भुक्तानी प्रणालीहरूमा पहुँच प्राप्त गरे। सथौ केही कर्मचारीहरूलाई आफ्नै एजेन्सीका कम्प्युटरहरूमा पहुँच बन्द गरे।
युएसएआइडीमा, दुई वरिष्ठ सुरक्षा कर्मचारीलाई अवकाशमा राखिएको छ जब उनीहरूले सरकार दक्षता विभागका कर्मचारीलाई वर्गीकृत कागजातहरू उपलब्ध गराउन अस्वीकार गरे।
'युएसएआइडी सँग अहिले भइरहेको कुरा कानूनी विपरीत छ,' शाट्जले भने, 'यो सिधै कानून विपरीत छ, र यो अमेरिकामा र विदेशमा अमेरिकनहरूको लागि खतरनाक छ।'
केही युएसएआइडी कर्मचारीहरूले विरोध गर्दै साइनबोर्ड उठाएका थिए, जसमा एउटा साइनले लेखेको थियो: 'युएसएआइडीले जीवन बचाउँछ।'
डेमोक्र्याटहरूले तर्क गरेका छन् कि युएसएआइडीको स्वतन्त्रता हटाउनको लागि कांग्रेसको कार्य गर्नु आवश्यक छ। ट्रम्पले सोमबार रिपोर्टर्सलाई भने कि 'मलाई लाग्दैन यो आवश्यक छ।'
'म युएसएआइडीको अवधारणालाई मन पराउँछु, तर उनीहरू कट्टर पागल साबित भए,' ट्रम्पले भने।
रुबियो बने युएसएआइडीका कार्यकारी प्रमुख
अमेरिकी विदेशमन्त्री मार्को रुबियोले सान साल्भाडोरमा पत्रकारहरूलाई बताए कि उनी अहिले युएसएआइडीको प्रमुख हुन्। उनले एजेन्सीलाई 'पूरै गैर-जवाफदेही' भएको आरोप लगाउँदै त्यहाँका कर्मचारीहरू कार्यक्रम सम्बन्धी 'साधारण प्रश्नहरूको उत्तर दिन अनिच्छुक' रहेको दाबी गरे।
यदि तपाईं संसारभरका विभिन्न मिसन र दूतावासहरूमा जानुहुन्छ भने, धेरै अवस्थामा युएसएआइडी त्यस्ता कार्यक्रमहरूमा संलग्न देखिन्छ, जसले हाम्रो राष्ट्रिय रणनीतिसँग मेल नखाने गतिविधिहरू सञ्चालन गरिरहेका हुन्छन्। यस्तो अवस्था जारी रहन सक्दैन," रुबियोले भने।
उनले एक पत्रमार्फत कांग्रेसलाई एजेन्सीको पुनर्संरचनाबारे जानकारी गराउँदै केही भागहरू राज्य विभागमा गाभिन सक्ने र बाँकी भाग खारेज हुन सक्ने बताए।
डेमोक्र्याट सिनेटर जीन शाहिनले रुबियोको सूचना 'कानूनी रूपमा पूर्णरूपमा अपर्याप्त' रहेको बताउँदै प्रशासनले कुनै पूर्वजानकारी बिना कांग्रेसलाई सूचित नगरी चालेको कठोर र तत्कालीन कदमको कुनै उचित कारण नभएको टिप्पणी गरिन्।
आर्थिक वर्ष २०२३ मा, संयुक्त राज्य अमेरिकाले युएसएआइडी मार्फत आंशिक रूपमा डलर ७२ अर्ब बराबरको सहायता वितरण गर्यो, जसमा द्वन्द्व प्रभावित क्षेत्रका महिलाहरूको स्वास्थ्य, सफा खानेपानीको पहुँच, एचआईभी/एड्स उपचार, ऊर्जा सुरक्षासँगै भ्रष्टाचार विरोधी कार्यक्रमहरू समावेश थिए। सन् २०२४ मा संयुक्त राष्ट्रसंघले ट्र्याक गरेको कुल मानवीय सहायताको ४२% अमेरिका एक्लैले प्रदान गरेको थियो।
तर, यसको कुल बजेटको १% भन्दा कम मात्र हो।
राज्य विभागले ट्रम्पको आदेशपछि आपतकालीन खाद्य सहायता बाहेक विश्वव्यापी रूपमा कार्य रोक्ने निर्देशन जारी गरेको छ। विशेषज्ञहरूले यो कदमले मानिसहरूको ज्यान जोखिममा पार्ने चेतावनी दिएका छन्।
त्यसपछि, युएसएआइडीका दर्जनौं कर्मचारीहरूलाई अवकाशमा राखिएको छ। यस मामिलासँग परिचित तीन स्रोतहरूले बताए अनुसार, युएसएआइडीका व्यक्तिगत सेवा ठेकेदारहरू, जसले एजेन्सीको मानवीय कार्यालयमा अधिकांश काम गर्छन्, उनीहरूलाई पनि सरकारी खाताबाट बाहिर राखिएको छ।
पि.एस.सी बिना, युएसएआइडीमा अब कार्यात्मक रूपमा मानवीय सहायता विभाग छैन। यदि ती सहायता कार्यान्वयन गर्ने कोही छैन भने, राज्य सचिव रुबियोकाबाट आपतकालीन खाद्य र अन्य अत्यावश्यक सहायता को लागि दिइएका छुटहरू केवल एक मजाक मात्र हुन्," एक युएसएआइडी अधिकारीले भने।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।