काठमाडौँ- गत आर्थिक वर्ष २०८०/०८१ मा ९१.२७ प्रतिशत आयात हुँदा निर्यातको हिस्सा ८.७३ प्रतिशत रहेको छ। यस्तै देशको व्यापार घाटा १४ खर्ब नाघेको छ। अघिल्लो आर्थिक वर्ष २०७९/०८०को यसै अवधिमा ९१.१२ प्रतिशत आयात हुँदा ८.८८ प्रतिशत निर्यात भएको थियो।
यस्तै गत आर्थिक वर्ष २०८०/०८१ मा १७ खर्ब ४५ अर्ब ३६ करोड रुपैयाँ बराबरको कूल वैदेशिक व्यापार भएको छ। अघिल्लो आर्थिक वर्ष २०८९/०८० को यसै अवधिमा १७ खर्ब ६८ अर्ब ८७ करोड रुपैयाँ बराबरको कूल व्यापार भएको थियो।
अघिल्लो आर्थिक वर्षको तथ्यांक अनुसार गत आर्थिक वर्षमा देशको कूल व्यापार १.३३ प्रतिशतले गिरावट आएको छ।
गत आर्थिक वर्ष २०८०/०८१ मा १५ खर्ब ९३ अर्ब रुपैयाँ बराबरको वस्तु आयात भएको थियो भने अघिल्लो वर्ष १६ खर्ब ११ अर्ब ३७ करोड रुपैयाँ बराबरको वस्तु आयात भएको विभागको तथ्यांकमा उल्लेख छ। जसअनुसार आयातमा अघिल्लो वर्षको तुलनामा आयातमा पनि १.१६ प्रतिशतले कमी आएको छ।
यस्तै गत वर्ष १ खर्ब ५२ अर्ब रुपैयाँ बराबरको वस्तु निर्यात भएको छ। अघिल्लो वर्ष यसै अवधिमा १ खर्ब ५७ अर्ब रुपैयाँ बराबरको वस्तु निर्यात भएको थियो। जसअनुसार अघिल्लो वर्षको तुलनामा यस वर्ष ३.०३ प्रतिशतले निर्यामा गिरावट आएको विभागको तथ्यांकमा उल्लेख छ।
जसअनुसार देशको समग्र व्यापारघाटा १४ खर्ब ४४ अर्ब रुपैयाँ नाघेको छ। अघिल्लो वर्ष यस्तो व्यापार घाटा १४ खर्ब ५४ अर्ब रुपैयाँ रहेको थियो। अघिल्लो वर्षको तुलनामा गत वर्षमा देशको व्यापार घाटामा ०.९६ प्रतिशतले कमी देखिएको छ।
यस्तै देशमा समग्र व्यापार घटेसँगै आयातआयातमा आएको गिरावटका कारण सरकारले भन्सारबाट उठाउने राजस्व समेत कम भएको छ। यस वर्ष भन्सार विभागले लक्ष्यको ६७ प्रतिशतमात्र राजस्व उठाएको छ। गत वर्ष भन्सार विभागलाई ६ खर्ब २७ अर्ब रुपैयाँको लक्ष्य रहेको थियो। तर, प्राप्ति भने ४ खर्ब २० अर्ब रुपैयाँ मात्र रहेको विभागले जनाएको छ।
पेट्रोलियम पदार्थ आयात गर्दा बाहिरियो ३ खर्ब बढी
गत आर्थिक वर्षमा पेट्रोलियम पदार्थ आयातमा मात्र ३ खर्ब ३७ अर्ब ३४ करोड रुपैयाँ बाहिरिएको छ। यस्तै १ खर्ब २५ अर्ब रुपैयाँ बराबर फलाम तथा स्टिल आयात भएको छ। यस अवधिमा २८ अर्ब बराबरको तरकारी आयात भएको देखिन्छ। ८५ अर्ब ७४ करोड बराबर सवारीसाधनका पार्टपुर्ज आयात भएको छ।
यस्तै १ खर्ब ४७ अर्ब रुपैयाँ बराबरको फलम तथा फलामजन्य वस्तु, १ खर्ब बढिका इलेक्टिकल मेशिनहरु आयात भएको छ। १ खर्बको बोइलिङ मेशिन, ४८ अर्ब रुपैयाँ बराबरको प्रशोधित तथा पाम ते वा घ्यू, ४५ अर्ब रुपैयाँ बढिको मोति, २७ अर्ब रुपैयाँ बढिका अप्टिकल, फोटोग्राफिक मेशिन आयात भएको छ।
१९ अर्बको धागो निर्यात
यस्तै वर्षभरीमा १९ अर्ब रुपैयाँ बराबरको धागो, १३ अर्ब ४४ करोड रुपैयाँ बराबरको चियाकफी निर्यात भएको छ। ११ अर्ब रुपैयाँ बराबरको गलैँचा, ७ अर्ब ५२ करोड रुपैया बराबरको तेलजन्य वस्तु, ८ अर्ब रुपैयाँ बराबरको प्लाइउड, १७ अर्ब रुपैयाँ बराबरको फलाम तथा फलमका सामग्री निर्यात भएको छ।
भारतसँगको व्यापारघाटा ९ खर्ब हाराहारी
नेपालले एक वर्षमा १ सय ७० भन्दा धेरै देशसँग व्यापार गरेको छ। यसमध्ये सबैभन्दा धेरै व्यापार भारतसँग छ। भारतबाट नेपालमा ९ खर्ब ९६ अर्ब रुपैयाँ बराबर वस्तु आयात भएको छ। नेपालबाट भारततर्फ १ खर्ब ३ अर्ब बराबरको वस्तु निर्यात भएको छ। जसअनुसार भारतसँग ८ खर्ब ९३ अर्ब ५० करोड बढि घाटामा रहेको छ।
चीनबाट नेपालमा २ खर्ब ९८ अर्ब रुपैयाँ बराबर वस्तु आयात भएको छ । नेपालबाट भने मात्र २ अर्ब ५८ करोड बराबर वस्तु निर्यात भएको देखिन्छ। जसअनुसार चीनसँग २ खर्ब ९६ लाख रुपैयाँ बढिले घाटामा रहेको पाइएको छ।
तेस्रो ठूलो व्यापार साझेदार देश युनाइटेड अरब इमिेरेट्स (यूएई) रहेको छ। यूएईबाट २० अर्ब रुपैयाँ बराबर सामान आयात भएको छ। नेपालबाट भने २ अर्ब ५७ करोड रुपैयाँको निर्यात भएको छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।