काठमाडौं- गायक बच्चु कैलाश रेडियो नेपालमा गीत रेकर्ड गर्न रातको समयमा पुगेछन्। राति जानुको कारण थियो- सुनसान हुँदा गीत रेकर्ड गर्न सजिलो हुन्छ।
त्यतिबेला एकै बसाइमा बाजागाजासहित गीत रेकर्ड गर्नुपर्थ्यो। गीत सकिनै मात्र लागेको थियो, रेडियो नेपालको बाहिरपट्टि कुकुर रोएको आवाज स्टुडियोसम्म आइपुग्यो। त्यो आवाजले सकिन लागेको रेकर्डिङ पूरा नभई स्थगित भयो।
रेडियोनेपालकालीन समयमा गीत रेकर्डिङका चुनौतीबारे बच्चु कैलाशको किस्सा जोड्दै गीतकार एसपी कोइराला सम्झिरहेका थिए। काठमाडौंमा आयोजित 'कलिङ साहित्य महोत्सव'को 'गीतको कला' नामक सेसनमा उनलाई सहजकर्ता उमा सुवेदीले सोधिन्, 'रेडियो नेपालकालीनदेखिनै गीत लेखिरहनुभएको छ। त्यो बेलादेखि आएको परिवर्तनलाई कसरी नियाल्नुहुन्छ?'
गीतकार कोइरालाले उतिबेला रेकर्डिङको बेला खेप्नुपरेका समस्याबारे सुनाए, 'एउटा गीत रेकर्ड हुँदै रहेछ।आधातिर पुगेपछि बाँसुरी बजाउनेलाई खोकी लागेछ। त्यो रेकर्डनै दोहोर्याएर गर्नुपरेछ।'
तर अहिले गीत संगीतको क्षेत्रमा प्रविधिले निकै बदलाब ल्याएको उनले बताए। त्यतिबेला गीत लेखनलाई साहित्यको विधामा स्वीकार नगर्दाको अवस्थाबारे पनि उनले सम्झिए। 'अहिले गीत उद्योगको रुपमा आएको छ। धेरै गीतकार आउनुभएको छ। गीतकार संगठित छन्,' गीतकार कोइरालाले भने।
यद्यपि गीतकारको लगानीको प्रतिफल भने सुरक्षित नभएको उनी बताउँछन्।
अन्तर्क्रियामा अर्का २ जना लोकप्रिय गीतकार पनि सहभागी थिए- हर्क साउद र उन्नति बोहोरा सिला।
उन्नतीले जनयुद्धकालमा लेखेको 'फर्की आऊ शान्ति तिमी' गीतको प्रसंग सम्झिइन्। 'त्यतिबेला देशको शान्ति सुरक्षा खलबलिएको बेला यो गीत लेखें। त्यसपछि धरतिको सन्देश लेखें। राष्ट्रियताको गीतले शान्तिको आह्वान गरेको थियो,' उनले भनिन्।
गीत लेख्न गहिरो चिन्तन र साधना चाहिने उन्नतिको अनुभवले भन्छ। तर तिनै गीतकार भने सधैं गुमनाम हुने उनको बझाइ थियो।
पछिल्लो समयका लोकप्रिय गीतकार हर्क साउदसँग गीत लेख्दाको फरक अनुभव छन्। विसं २०७२को भूकम्पअघि उनले लेखेको गीत 'सुन साइँली' निकै चर्चा बटुलेको थियो। तर उनलाई त्यो गीत लेख्न जम्मा २० मिनेट लागेको थियो।
त्यसयता 'सुन साइँली', 'तीनपाते', 'फूलथुंगे रानी' लगायत हरेक गीत लोकप्रिय छन् हर्कका। पछिल्ला गीतहरू उनले कसरी लेखे त? 'गीत लेख्नुअघि पहिला हामी भिडिओ बनाउँछौं। भिडिओ अनुसार गीत लेख्छौँ। एउटा गीतका लागि ६ महिनाभन्दा बढी गृहकार्य हुन्छ,' उनी भन्छन्।
फेस्टिभल आइतबारसम्म जारी रहनेछ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।