काठमाडौं- नरेश रोकायालाई लागेको थिएन, सेतीको खोँचबाट बाँचेर फर्किन्छु। शरीरभरि रड र खुकुरीको प्रहारले उनी अचेत थिए। श्वास रहुन्जेल झिनो त्यान्द्रोको पनि आस हुँदो रहेछ।
राति १० बजेको हुँदो हो।
सुनसान खोँचमा अर्धचेत अवस्थामा छट्पटाइरहेका नरेशले खल्तीमा मोबाइल भेटे। अनि झिकेर अचेतमै डायल गरे प्रहरीलाई।
घटना थियो, ४ पुस २०६६ साँझको।
पोखरा विश्वविद्यालयमा उनी एमाले निकट अखिल नेपाल राष्ट्रिय स्वतन्त्र विद्यार्थी युनियन (अनेरास्ववियु)मा आबद्ध थिए। तत्कालीन अखिल क्रान्तिकारीका विद्यार्थीहरूसँग वैचारिक मुडभेड भइरहन्थ्यो उनीहरूको। वैचारिक हिसाबमा नरेश सधैं खरो उत्रन्थे। एक/दुई पटकको विवादमा उनीमाथि भौतिक आक्रमणको धम्की आइरह्यो। धम्कीले उनी कहिल्यै डराएनन्।
एक दिन, कलेज बिदाको समय थियो। प्रायः साथीहरू घर गइसकेका थिए। कलेजको होस्टलमा नरेश बसिरहेका बेला करिब साढे ९ बजेतिर कसैले ढोका ढक्ढक्यायो।
सोचे– साथीले होला।
उनी ढोका खोलेर बाहिर निस्किएका मात्र थिए, शरीरमा अचानक रड बजारियो। असह्य पीडामा नरेश आक्रमणकारीको समूहलाई प्रतिकार गर्दै भाग्न खोजे। फेरि अर्को ठाउँमा चार/पाँच जनाको समूह बसिरहेको रहेछ। शरीरमा थप रड बजारिन थाल्यो। त्यहाँबाट पनि प्रतिकार गरेर उनी गेटबाहिर पुगे।
चौतर्फी घेरा हालेको समूह बाहिर पनि मौजुद रहेछ। रडसँगै खुकुरी प्रहार भयो। शिरदेखि पाइतालासम्म प्रहार भइरह्यो। त्यसपछि उनलाई सेतीको खोँचमा फालियो।
बाजुराको दहकोटबाट ०५६ सालबाट सुरु भएको थियो नरेशको विद्यार्थी राजनीति। सायद बेलैमा प्रहरी नपुगेको भए सेतीको खोँचमै अस्ताउन पनि सक्थ्यो।
पोखराका दुई अस्पतालले बाँच्दैन भनेर नरेशलाई काठमाडौं रिफर गरे।
घटनाको भोलिपल्ट उनलाई काठमाडौं ल्याइयो। टिचिङ हस्पिटल, मोडल हस्पिटल, नर्भिक हस्पिटलमा लामो समयको उपचारपछि नरेशले पुनर्जीवन पाए।
तीन महिना उनी ह्विलचियरमा रहे। त्यसपछि सहारा बन्यो वैशाखी।
यसरी ८ महिनाको उपचारपछि नरेश उभिएर हिँड्न सक्ने भए। ‘जब साथी अनि शुभचिन्तकहरू भेट्न आउँथे। साहस दिन्थे। आफूले संगठनको लागि ठिक गरेको रहेछु भनेर गर्व लाग्यो,’ उनी सम्झन्छन्।
मृत्यु शय्याबाट फर्कने बित्तिकै नरेश पोखरा फर्किए। अनि विद्यार्थी राजनीतिको मैदानमा होमिए।
अभिव्यक्तिकै कारण आफूमाथि भएको अत्याचार वरुद्ध नरेश लडिरहे। उनीमाथि आक्रमण गर्नेहरू कोही जेल परे, त कोही आज पनि खुलेआम हिँडिरहेका छन्।
नरेशको न्यायको लडाइँ त अझै सकिएको छैन।
उपचारमा १३ लाख खर्च भयो। चार लाख साथीभाइ, आफन्तबाट जुट्यो। बाँकी ९ लाख परिवारले खर्च गर्यो। तर त्यसरी आफ्नै कार्यकर्ताले भयावह घटना घटाइरहँदा माओवादीले कुनै सहानुभूति राखेन।
०००
नरेश अखिलको यात्रामा त्यसकारण पनि अनवरत छन्। विद्यार्थीको हित र स्वतन्त्रताका निम्ति उनी झन् बुलन्द आवाज उठाउने अभियानमा लागे। उनै नरेश अहिले अनेरास्ववियुको महासचिवको उम्मेदवार छन्। उनको प्रतिवद्धता छ, ‘जितेँ भने शिक्षामा आमुल परिवर्तन गर्ने। व्यावहारिक शिक्षाको वकालत गर्ने।’
स्कुल पढ्दै गर्दा पाठ्यपुस्तक पाउन गरेका संघर्ष उनको स्मरणमा ताजा छन्।
किताब लिनका लागि ८२ किलोमिटरको पैदल यात्रा गरेर साँफेबगर पुग्नुपर्थ्यो। गाउँमा जडिबुटीका भारी बोकेर उनीहरू साँफेबगर पुग्थे। किताब किनेर छैटौं दिनमा घर पुग्दा बिछट्टै खुसी हुन्थे। ‘भारी बोक्दा थाकेको ज्यानमा नयाँ किताबले अर्कै खालको ऊर्जा फैलाउँथ्यो,’ उनी भन्छन्।
उनी चाहन्छन्, ‘दुर्गम ठाउँमा अब विद्यार्थीले स्कुल र किताबको अभावमा पढ्न नपाउने दिनको अन्त्य होस्।’
०००
नरेश अखिलमा आबद्ध हुनुमा पारिवारिक पृष्ठभूमि थियो। तर वास्तवमै कम्युनिष्ट बन्छु भनेर भित्रैबाट प्रण गरेको क्षण उनी सम्झिरहन्छन्।
उनी २०५९ सालमा अखिलको जिल्ला कमिटी सदस्य थिए। त्यसपछि धनगढी झरे सिएमए पढ्न। सिएमए पढेका दिनताका उनले एक दिन चे ग्वेभाराको किताब हात पारे।
पुस्तकमा उल्लेख एउटा घटनाले उनलाई बदलिदियो।
किताबमा मेडिकल डाक्टर पढेका चे ग्वेभारा मेक्सिकोमा एक शिविरमा बिरामी जाँच्दाको प्रसंग थियो। बिरामी जाँच्ने क्रममा एक जना वृद्धा आइपुगिछन्। जाँच गरेर चेले औषधि लेखेर दिए। बिरामी आमाले भनिछन्, ‘औषधि खाऊ जसले पनि भन्छ। मेरो औषधि खाने हैसियत भएको भए क्याम्पमा आइरहनु पर्दैनथ्यो। मलाई औषधि बिना निको बनाऊ।’
उनी भन्छन्, ‘चे ग्वेभाराको त्यो जीवनीको एक हिस्सा पढेपछि मान्छेको सबैभन्दा ठूलो रोग विभेदको रोग भन्ने पत्ता लगाएँ। मलाई लाग्यो, वर्ग विभेदको अन्त्य गर्नुपर्छ। यसका लागि कम्युनिष्ट बन्नुपर्छ। त्यस दिनदेखि खाँट्टी कम्युनिष्ट बन्ने प्रयत्न गरेँ।’
नरेशलाई परिवारले त भन्थे- डाक्टर बन्। त्यो नभए चिकित्सा क्षेत्रका अन्य विषय पढे पनि हुन्छ।
तर, उनी बिरामीको हैन समाजको उपचार गर्न चाहन्थे।
त्यसपछि उनी पियन क्याम्पसमा स्नातकमा भर्ना भए। भर्ना भएको दोस्रो वर्ष स्ववियु सदस्य भए।
२०६७ मा अखिलको केन्द्रीय सदस्य भए। २०७२ मा सचिवालय सदस्य भए। सुनिता बराल अध्यक्ष हुँदा उनी उपमहासचिव थिए। अबको कार्यकालका लागि उनी महासचिवको उम्मेदवार छन्।
‘त्यो दावी किन गर्नुभयो त?’
प्रश्नमा उनी आफ्ना योगदान सम्झन्छन्। सन् २०१५ मा नेपालको लिपुलेक नाकाबाट भारत र चीनबीच व्यापारिक साझेदारी भयो। त्यसको विरुद्धमा आफू सडक आन्दोलनमा ओर्लिएको नरेशले सम्झिए। वैशाख १२ को भूकम्पले गोरखामा धेरै क्षति गरेको थियो। उद्धारका लागि गोरखा पुगेर खटिएको क्षण सम्झिए। कोभिडकालमा विद्यार्थीहरूलाई राहत र रासनमा सहयोग गरेको सम्झिए। बाजुरामा फुटबल खेलाडी जम्मा पारेर सी डिभिजन खेलाउन आफूले गरेको पहल सम्झिए।
उनी नेतृत्वमा रहेर यसअघि गर्न नसकेका थुप्रै काम गर्ने हुटहुटी भएको बताउँछन्।
सार्वजनिक शिक्षाको गुणस्तरको महाअभियान, नीति निर्माणको तहमा हस्तक्षेप, टियुको एक-एक वटा आंगिक र प्राविधिक क्याम्पस बनाउन गर्ने पहल लगायतका एजेण्डा छन् उनका।
‘एक वर्षकी मेरी छोरी छिन्, छोरी स्कुल जाने भएपछि सरकारी स्कुलमा पढाउनेछु। अखिलका साथीहरूले नै यो अभियानमा साथ दिनुपर्छ,’ उनी भन्छन्।
विदेशी शिक्षाको नाममा अर्बौं डलर बाहिर गइरहेको छ। त्यसलाई रोक्न आफूहरूको संघर्ष रहने उनी बताउँछन्।
नरेश दृढ सुनिन्छन्, ‘नेपालको पैसा अब विदेश नजाओस्।’
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
