काठमाडौं– त्रिभुवन विश्वविद्यालयका शैक्षिक तथा व्यवस्थापकीय बेथितिलाई लिएर देशका ठूला पार्टी निकट विद्यार्थी संगठनहरु आन्दोलित छन्। उनीहरुले विभिन्न माग राख्दै दबाब सिर्जना गरिरहेका छन्।
एकीकृत समाजवादी निकट अनेरास्ववियुले केही दिनदेखि थालेको आमरण अनशन सोमबार तोडेको छ। अन्य दुई दल सत्तारुढ नेपाली कांग्रेस समर्थित नेविसंघ र प्रमुख प्रतिपक्ष नेकपा एमालेको विद्यार्थी संगठन अनेरास्ववियुको खबरदारी जारी छ।
के छन् विद्यार्थीका माग?
एमाले निकट अखिल नेपाल राष्ट्रिय विद्यार्थी युनियन (अनेरास्ववियु)ले सोमबार १० बुँदे माग राखेर प्रेस विज्ञप्ति जारी गरेको छ। अनेरास्ववियुले सार्वजनिक शिक्षालाई खुइल्याएर निजीकरणलाई पोस्न थालेको भन्दै त्रिवि बचाउन जरुरी रहेको जनाएको छ।
विश्वविद्यालयलाई अनन्तकालीन तालाबन्दीको दुष्चक्रमा फसाउने र अन्ततः सार्वजनिक विश्वविद्यालयलाई विघटन गरी निजी क्षेत्रलाई फाइदा पुर्याउन खोजिएको भन्दै प्रतिवाद गर्ने अनेरास्ववियुले जनाएको छ। 'प्रश्नपत्र निर्माणमा देखिएको विकृति र लापरबाहीलाई रोक्न विज्ञलाई जवाफदेही बनाउने गरी प्रणालीगत सुधार गर्नुपर्ने, अनुशासन भङ्ग गर्ने परीक्षाकेन्द्र, मिलेमतो गर्ने शिक्षक, कर्मचारीहरूको अध्ययन गरी प्रतिवेदन तयार गरी सार्वजनिक गर्नुपर्ने त्रि.वि.ले निर्धारण गरेका परीक्षा केन्द्रहरू सम्भव भएसम्म विद्यार्थीलाई पायक पर्ने र एउटै सवारी साधनको प्रयोगबाट पुग्न सकिने स्थानमा निर्धारण गर्नुपर्ने' माग अनेरास्ववियुले राखेको छ। त्रिविका सेवा झन्झटिलो भएको भन्दै चुस्त, दुरुस्त बनाइनु पर्ने मागसमेत राखेको छ।
'परीक्षा दिएर १२० दिन पूरा भईसक्दासमेत नतिजा सार्वजनिक हुन नसकेका सबै तहका परीक्षाको परीक्षाफल ४५ दिनभित्र प्रकाशित गर्न र सबै तहका सबै परीक्षाको परीक्षाफल बढीमा तीन महिनाभित्र प्रकाशित गर्न माग गर्दछौं,' अनेरास्ववियुको विज्ञप्तिमा उल्लेख छ।
त्रिविले प्राविधिक र व्यवस्थापकीय जिम्मेवारीलाई समय सापेक्ष बनाएर अन्यलाई सिकाउनुपर्नेमा आफैं पुरानै तरिकाले चलेको भन्दै अनेरास्ववियुसँगै नेविसंघ र एकीकृत समाजवादी निकट अनेरास्ववियुले समेत विरोध जनाएका छन्। परीक्षा नियन्त्रण कार्यालयमा समेत पुरानै कार्यशैलीका कारण विद्यार्थीहरुलाई लाइन लगाउँदा समस्या भएको उनीहरुको भनाइ छ। यो सेवा पनि अनलाइन हुनुपर्ने विद्यार्थी संगठनहरुले माग छ। २४सै घण्टा विद्यार्थीका गुनासा र समस्या सुन्न र सम्बोधन गर्न १५ दिनभित्र हटलाइनको व्यवस्था गर्न पनि उनीहरुले माग गरेका छन्।
यसैगरी नेवि संघले पनि त्रिविको बेथितिविरुद्ध ध्यानाकर्षण पत्र बुझाएको छ। त्रिवि सेवा आयोग एउटा अमुक पार्टीको भर्ति केन्द्र नबनाउन भन्दै नेवि संघले ध्यानाकर्षण गरेको हो। नेविसंघ त्रिवि सचिव योगेन्द्र रावलले हस्ताक्षर गरेको पत्रमा आयोगका समग्र काम कार्बाहीमाथि प्रश्न उठेको भन्दै आयोगबाट हाल भइरहेका परीक्षा, अन्तवार्ता र नतिजा प्रकाशनका विषयमा आवश्यक छानबिन गर्न मागसमेत गरिएको छ। गत आइतबार सचिव रावलले आयोगलाई ध्यानाकर्षण पत्र बुझाउँदै आफ्ना माग पूरा नभए आन्दोलन गर्ने चेतावनीसमेत दिए।
सचिव रावल भन्छन्, ‘त्रिवि सेवा आयोगका हालसालै र विगतमा भएका शिक्षक कर्मचारीको समग्र मूल्यांकन र नतिजाको आवश्यक छानबिन नगरी मूल्याङ्कन, छनौट र सिफारिसलाई निरन्तरता दिने दुष्प्रयास भए नेवि संघले आन्दोलनको आँधीबेहरी सृजना गर्छ र त्यसबाट उत्पन्न परिस्थितिको जिम्मेवारी त्रिवि सेवा आयोग स्वयंले लिनुपर्छ।'
त्यस्तै, एकीकृत समाजवादी विद्यार्थी संगठन अनेरास्ववियुले थालेको आमरण अनशन सहमतिपश्चात तोडेको छ। विभिन्न ११ बुँदे मागहरु राख्दै एक सातासम्म आन्दोलन गरेको अनेरास्ववीयुका अध्यक्ष सुदेश पराजुलीसहित विद्यार्थी नेताहरुले आमरण अनशनमा तोडेका हुन्। त्रिविसँगको वार्तापछि आफ्ना मागहरु सम्बोधन हुने लिखित सहमति भएर अनशन तोडेको अनेरास्वीयु वार्ता समितिका सदस्य शोभा बमले जानकारी दिइन्।
वार्ता समितिमा त्रिविका तर्फबाट विद्यार्थी कल्याणका प्रमुख पशुपति अधिकारीसहित विष्णुप्रसाद वाग्ले, हिक्कमतबहादुर राय सहभागी थिए। अनेरास्ववियुका तर्फबाट महेश श्रेष्ठ, दिनेश लो र शोभा बम थिए।
सहमितअनुसार अब एमफिल र पीएचडीको शुल्क समायोजनका लागि त्रिविले १५ दिनभित्र कार्यदल गठन गरेर पुस मसान्तभित्र काम टुंग्याउने छ। त्यसैगरी, स्ववियुको निर्वाचन सन्दर्भमा विद्याथीं संगठनसँग भाद्र मसान्तभित्र छलफल गर्दै निर्वाचनका लागि सरकारसँग समन्वय गर्ने, मानविकी तथा समाजशास्त्र तथा व्यवस्थापन संकायलगायतका परीक्षाको कमजोरी हटाएर परीक्षा प्रणाली मर्यादीत बनाउन त्रिवि कार्यकारी परिषद्द्वारा गठित छानबिन समितिको प्रतिवेदन कार्यान्वयन गर्नेलगायत ११ बुँदे सहमति भएको बमले जानकारी दिइन्।
शैक्षिक सवालमा उठाएका आफ्ना मागहरु पूरा नभए पुनः आन्दोलन गर्ने समेत अनेरास्ववीयुले चेतावनी दिएको छ।
माग उस्तै, तर आन्दोलन फरक-फरक
देशका ठूला पार्टीनिकट विद्यार्थी संगठनका माग हेर्दा समान देखिन्छन्। सबैले त्रिविको शैक्षिक तथा व्यवस्थापकीय सुधारका साथै पारदर्शिताको माग गरेका छन्।
तर, एक ठाउँ उभिएर सामूहिक दबाब सिर्जना गर्न भने उनीहरु तयार देखिदैनन्। अहिले एकीकृत समाजवादीनिकट विद्यार्थी संगठनले सहमति गरेर आन्दोलन स्थगित गरेको छ। नेविसंघ र अनेरास्ववियु अझै माग तथा ध्यानाकर्षण पत्र बुझाएर आन्दोनको तयारीमा छन्।
सबै विद्यार्थी संगठनको ध्येय त्रिविलाई बेथितीको चंगुलबाट उम्काउनु रहेको संगठनका नेताहरु बताउँछन्। यस्ता सार्वजनिक सरोकारको शैक्षिक मुद्दामा संगठनहरु एकसाथ उभिएको भने देखिँदैन। त्रिवि नेविसंघ सचिव रावल शैक्षिक मुद्धाको सवालमा सम्पूर्ण विद्याथीं संगठनहरुलाई एक ठाउँमा आउन अपील गरेको बताउँछन्।
आफूहरु चाहिँ जुनसुकै विद्यार्थीहरुले शैक्षिक सवालमा आवाज उठाए पनि उनीहरुको अभियानमा सहभागी भइरहेको रावल बताउँछन्। एकिकृत समाजवादी निकट विद्यार्थी संगठनले शैक्षिक सुधारको लागि माग गर्दै आन्दोलन गर्दा नेवि संघले पनि प्रतिबद्धता जनाएको उनको भनाइ छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
-1749200817.png)
