• गृहपृष्ठ
  • मुख्य समाचार
  • नेपाल लाइभ

    • राजनीति
    • निर्वाचन विशेष
    • अनुसन्धान
    • प्रवास
    • विचार
    • फिचर
    • समाचार
    • ब्लग
    • समाज
    • अन्तर्वार्ता
    • सुरक्षा/अपराध
    • साहित्य डबली
    • विश्व
    • कोरोना अपडेट
    • नेपाल लाइभ विशेष
    • जीवनशैली
    • भिडियो

    बिजनेस लाइभ

    • अर्थ समाचार
    • बैंक/बिमा/सेयर
    • पर्यटन-उड्डयन
    • अटो
    • पूर्वाधार
    • श्रम-रोजगार
    • कृषि
    • कर्पोरेट
    • सूचना-प्रविधि
    • बिजनेस लाइभ भिडियो
    • बिजनेस टिप्स
    • अन्तर्वार्ता - विचार

    इन्टरटेनमेन्ट लाइभ

    • समाचार
    • सिनेमा
    • अन्तर्वार्ता
    • रंगमञ्च
    • फिल्म समीक्षा
    • गसिप
    • संगीत
    • विचार-विश्लेषण
    • इन्टरटेनमेन्ट लाइभ भिडियो
    • सञ्जाल
    • फेसन
    • मोडल

    स्पोर्टस लाइभ

    • फिचर
    • फुटबल
    • क्रिकेट
    • अन्य
    • लेख-विश्लेषण
    • अन्तर्वार्ता
हाम्रो बारेमा
  • हाम्रो बारेमा
आइतबार, असार २२, २०८२ Sun, Jul 6, 2025
  • गृहपृष्ठ गृहपृष्ठ
  • राजनीति
  • निर्वाचन विशेष
  • अनुसन्धान
  • बिजनेस लाइभ
  • इन्टरटेन्मेन्ट लाइभ
  • स्पोर्टस लाइभ
  • प्रवास
  • भिडियो

बिजनेस लाइभ

  • अर्थ समाचार
  • बैंक/बिमा/सेयर
  • पर्यटन-उड्डयन
  • अटो
  • पूर्वाधार
  • श्रम-रोजगार
  • कृषि
  • कर्पोरेट
  • सूचना-प्रविधि
  • अन्य
    • बिजनेस लाइभ भिडियो
    • बिजनेस टिप्स
    • अन्तर्वार्ता - विचार

इन्टरटेन्मेन्ट लाइभ

  • समाचार
  • सिनेमा
  • अन्तर्वार्ता
  • रंगमञ्च
  • फिल्म समीक्षा
  • गसिप
  • संगीत
  • विचार-विश्लेषण
  • इन्टरटेनमेन्ट लाइभ भिडियो
  • अन्य
    • सञ्जाल
    • फेसन
    • मोडल

स्पोर्टस लाइभ

  • मुख्य समाचार
  • फिचर
  • फुटबल
  • क्रिकेट
  • अन्य
  • लेख-विश्लेषण
  • अन्तर्वार्ता
राजनीति
संवैधानिक इजलासमा प्रधानन्यायाधीशको हाँसोठट्टा, खरो प्रश्न 
64x64
लिलु डुम्रे आइतबार, माघ ४, २०७७  १९:३३
1140x725

काठमाडौं- प्रतिनिधि विघटनविरुद्ध दर्ता भएका १३ वटा रिट निवेदनमाथि आइतबारबाट सर्वोच्च अदालतको संवैधानिक इजलासमा अन्तिम सुनुवाई सुरु भएको छ। यसअघिको बहस मूलतः संवैधानिक इजलास वा बृहत् पूर्ण इजलास कसले सुनुवाई गर्ने भन्नेमा केन्द्रित थियो। 

आइतबार मूल विषयमा प्रवेश गरेको इजलासमा प्रधानन्यायाधीश चोलेन्द्र शमेशर राणा ‘खुला मुड’मा देखिएका थिए। बिहान करिब १२ बजेदेखि सुरु भएको बहस चार बजे टुङ्गिदासम्म अधिकांश समय उनले कानुन व्यवसायीमाथि प्रश्न सोधेका थिए। कहिले हाँसो ठट्टा गर्दै त कहिले गम्भीर रूपमा उनले संवैधानिक कानूनका जानकारहरूसँग प्रश्न राखेका थिए। अधिकांश समय इजलासको नेतृत्व उनैले गरेका थिए। न्यायाधीश सपना प्रधान मल्लको प्रशंसा भइरहँदा पनि उनले संविधानमा भएको व्यवस्थाबारे प्रष्ट हुने प्रश्न सोधेका थिए। 

रिटको पक्षमा बहस गर्ने वरिष्ठ अधिवक्ता र अधिवक्ताहरुलाई उनले सवाल गर्दा संविधानले गरेका कल्पनासम्ममा वहस भएको थियो। निवेदक सन्तोष भण्डारीबाट सुरु भएको बहस नेपाल बार एसोसिएसनका पूर्व महासचिव सुनीलकुमार पोखरेलमा आएर टुङ्गिएको थियो।

संवैधानिक कानुनविज्ञ, अधिवक्ता भीमार्जुन आचार्य र सुनील पोखरलेले बहस गरिरहँदा राणाले बीचबीचमा धेरै प्रतिप्रश्न गरेका थिए। भण्डारीपछि बद्री भट्टले बहस गरेका थिए। उनीलगत्तै आचार्यले बहस गरे। आइतबार लामो समयसम्म बहस गरेका आचार्यले संविधानको व्याख्या गरेका थिए। आचार्यले ५ प्रश्नमा बहस गरेका थिए।

प्रतिनिधि सभा विघटनविरुद्धको बहसमा २०४७ सालको संविधानको धारा ५३ को उपधारा ४ को प्रसंग सर्वाधिक उठेको थियो। प्रधानमन्त्रीको सिफारिसमा राजाले संसद भंग गर्ने प्रावधान उक्त धारामा थियो। विद्यमान संविधानमा प्रधानमन्त्रीलाई प्रतिनिधि सभा भंग गर्ने अधिकार नै नरहेको अधिकांश वकिलहरूको दाबी थियो। 

अधिवक्ता आचार्यले संविधानको धारा ७६ को कुनै पनि उपधाराले प्रधानमन्त्रीलाई संसद भंग गर्ने अधिकार नदिएको प्रष्ट्याएका थिए। प्रतिनिधि सभा विघटन गरेपनि त्यो अधिकार संसदलाई मात्रै भएको उनले इजलासमा सुनाए। बहुमतको संसदीय दलको नेता, दलको संयुक्त सरकार, एकल व्यक्तिले विश्वासको मत प्राप्त गर्ने अवस्था नरहे मात्रै संविधानको धारा ७६ को ‘७’ आकर्षित हुने आचार्यको तर्क थियो।

कहिले हाँसो ठट्टा गर्दै त कहिले गम्भीर रूपमा उनले संवैधानिक कानूनका जानकारहरूसँग प्रश्न राखेका थिए। अधिकांश समय इजलासको नेतृत्व उनैले गरेका थिए।

उनले २०४७ को संविधानमा प्रधानमन्त्रीले प्रतिनिधि सभा विघटन गर्ने स्पष्ट आधार देखाएको उल्लेख गर्दै गर्दा प्रधानन्यायाधीशले प्रतिप्रश्न गरेका थिए । २०४७ को संविधानको धारा ५३ ‘४’लाई समेत फरक/फरक समयमा फरक/फरक व्याख्या गरेकोप्रति राणाले प्रश्न गरेका थिए। प्रधानन्यायाधीशले ‘प्रधानमन्त्री बहुमतको भएकाले अर्को सरकार बन्ने विकल्प नभएको अवस्थामा विघटन गर्न मिल्छ कि मिल्दैन?’ भनेर प्रश्न सोधे। 

राणाको प्रश्नमाथि जवाफ दिदै आचार्यले यो कल्पनातिर अदालत जान नपर्ने भनेका थिए। २०५१ साल र २०५२ सालमा संसद भंग गर्दाको तत्कालीन परिवेश फरक रहेको आचार्यले प्रष्टाए। २०५२ सालमा तत्कालीन प्रधानमन्त्री मनमोहन अधिकारीले संसद भंग गर्दा अविश्वासको प्रस्ताव दर्ता भईसकेको यथार्थ सुनाए। संसदमा अविश्वासको प्रस्ताव दर्ता भइसकेपछि सरकार बन्ने विकल्प रहेकाले संसदले सदन बचाएको नजिर आचार्यले सुनाए।

प्रतिनिधि सभामा विकल्पका चार चरण रहँदारहँदै संसद भंग गर्ने सिफारिस गरिएकाले असंवैधानिक रहेको उनको निष्कर्ष थियो। धारा ७६ को उपधारा १० अनुसार संसदप्रति उत्तरदायी हुनैपर्ने मन्त्रिपरिषदले संसद भंग गर्नु बदननियतपूर्ण रहेको उनले बताए। 

प्रतिनिधि सभा विघटनको कारणमा प्रधानमन्त्रीले अन्य विकल्प नभएको पत्र सर्वोच्चमा पठाएका थिए। आचार्य बोल्दै गर्दा न्यायाधीश सपना मल्ल प्रधानले सोही प्रसंग उठाइन्। उनले आचार्यसँग प्रश्न राखिन्, ‘प्रधानमन्त्रीले सरकार बन्ने विकल्प नभएर भंग गर्नुपरेको भन्नुभएको छ नि?’ सरकार बन्न सक्ने/नसक्ने निक्र्योल गर्ने क्षेत्राधिकार संसदको रहेकाले संसदको अधिकारलाई प्रधानमन्त्रीले हस्तक्षेप गर्न नपाउने आचार्यको तर्क थियो। संसद बसेको भए विकल्पका ढोका रहेको उल्लेख गर्दै आचार्यले सबै सम्भावनालाई प्रधानमन्त्रीले कुल्चेको टिप्पणी गरे। 

आचार्य बोल्दै गर्दा प्रधानन्यायाधीशले फेरि प्रश्न गरे, ‘मानौं संसद चलिरहेको थियो। अविश्वासको प्रस्ताव पनि दर्ता भएको थिएन। पार्टी भित्र विवाद पनि थिएन। त्यसबेला संसद भंगको सिफारिस गरेको भए के हुने थियो?’ राणाको प्रश्नमा आचार्यले जवाफ दिए, ‘संसदमा संविधानको धारा ७६ को उपधारा ७ अघि पूरा गर्नुपर्ने विकल्प कायम रहुन्जेल संसद विघटन हुनै सक्दैन।’ 

प्रतिनिधि सभा विघटनविरुद्धको रिटमा बहस गर्नका लागि १४६ जना वकील तयार भएका छन्।  तीमध्ये ८० जना बरिष्ठ अधिवक्ता छन्। सरकारको पक्षबाट बहस गर्न ३८ जनाले नाम टिपाएका छन्। रिट निवेदक देव गुरुङको पक्षबाट बहस गर्ने वकिलहरुको संख्या सर्वाधिक छ। गुरुङको तर्फबाट बहस गर्न ४९ जना वकिल तयार भएका छन्। 

बहसका विषय : एमसीसीदेखि बेसारपानीसम्म 
पहिलो दिन (आइतबार) चार जना अधिवक्ताहरुले रिट निवेदकको पक्षबाट बहस गरेका थिए। निवेदक भण्डारी, भट्ट, आचार्य र पोखरेलले आ–आफ्ना तर्क इजलासमा राखे। यीमध्ये करिब ३ घन्टा आचार्य एक्लैले वहस गरेका थिए। उनीपछि पोखरेलले वहस गरेका थिए। आचार्यले संविधानको व्याख्या गरेपछि पोखरेलले बाहिरको अभ्यासदेखि पार्टीको आन्तरिक विवादसम्मले संसद विघटन हुन सक्छ कि सक्दैन भनेर बहस गरेका थिए।

प्रतिनिधि सभामा कोरोनाको समयमा बेसारपानी खान पर्ने सुझाव दिँदा ताली बजाएर प्रधानमन्त्रीलाई सर्मथन गरेको सम्झाउँदै उनको फ्यानहरू रहेको स्थानले कसरी असहयोग गर्न सक्छ भनी पोखरेलले प्रश्न गरेका थिए।

पोखरेलले नेकपाभित्रको आन्तरिक विवादको निशाना संविधान र प्रतिनिधि सभा हुन नसक्ने तर्क अघि सारे। संविधानमा जानी वुझि प्रधानमन्त्रीले प्रतिनिधि सभा विघटन गर्न नसक्ने व्यवस्था राखेको उनको तर्क थियो। उनले आफ्नै पार्टीका नेताहरु पुष्पकमल दाहाल र माधवकुमार नेपालको रिसले प्रधानमन्त्रीले प्रतिनिधि सभा विघटन गरेकोले यसमा कुनै आधार नभएको जिकीर गरे। उनले प्रधानमन्त्रीले आफूलाई सहयोग नभएकाले विघटन गरें भनि पेश गरेको लिखित जवाफमा अदालत सन्तुष्ट हुन नसक्ने तर्क अघि सारे।

प्रतिनिधि सभामा कोरोनाको समयमा बेसारपानी खान पर्ने सुझाव दिँदा ताली बजाएर प्रधानमन्त्रीलाई सर्मथन गरेको सम्झाउँदै उनको फ्यानहरू रहेको स्थानले कसरी असहयोग गर्न सक्छ भनी पोखरेलले प्रश्न गरेका थिए। प्रतिनिधि सभा बाधक नभएको, तर ओलीले गैरसंवैधानिक कामलाई मान्यता दिलाउन मात्र यस्तो तर्क अघि सारेको उनले दाबी गरे। 

पोखरेलले इजलासमा एमसीसी र पूर्व प्रधानन्यायाधीशहरुको संविधान बचाउनका लागि गरिएको अपिलसम्म सुनाएका थिए। पूर्वप्रधानन्यायाधीशहरुको प्रसंग आउँदा राणाले ‘अदालतमा आएका कुराहरुमात्र आफूहरुलाई थाहा हुने, अन्य कुरा नदेख्ने’ बताए। त्यस्तै, उनले संविधान निर्माणको समयमा भएका छलफल र त्यसले दिएको निष्कर्षका आधारमा संविधान बचाउने गरी अदालतबाट न्याय हुने आश रहेको भन्दै आफ्नो बहस टुङ्गयाए।

प्रकाशित मिति: आइतबार, माघ ४, २०७७  १९:३३

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।

प्रतिक्रिया दिनुहोस्
64x64
लिलु डुम्रे
नेपाल लाइभका वरिष्ठ संवाददाता डुम्रे समसामयिक र राजनीतिक बिटमा रिपोर्टिङ गर्छन्।
लेखकबाट थप
यस्तो छ एमसीसी अनुमोदनका लागि मन्त्रिपरिषद्ले पारित गरेको १२ बुँदे व्याख्यात्मक घोषणा [पूर्णपाठ]
एमसीसी अनुमोदन गर्दाको हिस्सेदार एमालेलाई पनि बनाउने प्रयत्नमा देउवा
२०७४ मा सर्वाधिक विवादित भरतपुर महानगरको नेतृत्वमा गठबन्धनबाट ‘कांग्रेसकै दाबी’
सम्बन्धित सामग्री
प्रदेशमन्त्रीलाई बर्खास्त गरेपछि सरकारबाट बाहिरिने नाउपाको निर्णय शनिबार बसेको पार्टीको संसदीय दलको बैठकले सरकारबाट बाहिरिने निर्णय गरेको अध्यक्ष रन्जिता श्रेष्ठले बताइन् । शनिबार, असार २१, २०८२
अन्तिम समयमा त्रिविको सभा स्थगित, प्रधानमन्त्रीले समय दिएनन् प्रधानमन्त्री ओलीले यसअघि नै २२ गते सभाका लागि समय दिएका थिए। तर, अन्तिम समयमा आएर प्रधानमन्त्रीको व्यस्तताको कारण देखाउँदै सभा स्थग... शनिबार, असार २१, २०८२
कुलिङ पिरियड प्रकरणमा छानबिन गर्न ७ सदस्यीय विशेष संसदीय समिति गठन गर्ने निर्णय शनिबार सिंहदरबारमा सभामखु देवराज घिमिरे र विभिन्न दलका नेताहरुको बैठकले विशेष संसदीय समिति गठन गर्ने निर्णय गरेको सभामुख घिमिरेका प्... शनिबार, असार २१, २०८२
ताजा समाचारसबै
एसियन कप पुग्ने नेपालको सपना अधुरै, पेनाल्टीमा उच्वेकिस्तानसँग पराजित शनिबार, असार २१, २०८२
पहिलो हाफ सकिँदा नेपाल ३–१ ले पछि, उच्वेकिस्तान १० खेलाडीमा सिमित शनिबार, असार २१, २०८२
झापामा अटो र मोटरसाइकल ठोक्किँदा एकको मृत्यु, दुई जना घाइते शनिबार, असार २१, २०८२
उज्वेकिस्तानविरुद्दको खेलमा नेपालको प्लेइङ ११ मा एक परिवर्तन, प्रीतिको ठाउँमा पूजा शनिबार, असार २१, २०८२
प्रदेशमन्त्रीलाई बर्खास्त गरेपछि सरकारबाट बाहिरिने नाउपाको निर्णय शनिबार, असार २१, २०८२
सबै हेर्नुहोस
भिडियो ग्यालरीसबै
सुशासनका लागि प्राधिकरण टुक्रयाउन खोजेको हाे : मन्त्री पाण्डे (भिडियो)
सुशासनका लागि प्राधिकरण टुक्रयाउन खोजेको हाे : मन्त्री पाण्डे (भिडियो) शुक्रबार, असार २०, २०८२
असार २१ गते अन्तर्राष्ट्रिय सहकारी दिवस मनाउने(भिडियो)
असार २१ गते अन्तर्राष्ट्रिय सहकारी दिवस मनाउने(भिडियो) शुक्रबार, असार २०, २०८२
नागरिकता ऐनलाई आवश्यक सुधार गरेर पारित गर्न सकिन्छ (भिडियो)
नागरिकता ऐनलाई आवश्यक सुधार गरेर पारित गर्न सकिन्छ (भिडियो) शुक्रबार, असार २०, २०८२
दुर्गानारायण ढकाल द्वारा लिखित कृति समाजवादी दर्शनको रूपरेखा लोकर्पण
दुर्गानारायण ढकाल द्वारा लिखित कृति समाजवादी दर्शनको रूपरेखा लोकर्पण बिहीबार, असार १९, २०८२
उपचारअघि डाक्टरले आफू जोगिने उपाय खोज्नुपर्ने अवस्था आयो : डा लोचन कार्की (अन्तर्वार्ता)
उपचारअघि डाक्टरले आफू जोगिने उपाय खोज्नुपर्ने अवस्था आयो : डा लोचन कार्की (अन्तर्वार्ता) बिहीबार, असार १९, २०८२
सबै हेर्नुहोस
ट्रेण्डिङ
उज्वेकिस्तानविरुद्दको खेलमा नेपालको प्लेइङ ११ मा एक परिवर्तन, प्रीतिको ठाउँमा पूजा शनिबार, असार २१, २०८२
सर्लाहीका एसपीलाई गाली गरेपछि जसपा नेता यादवविरुद्ध पक्राउ पुर्जी जारी शुक्रबार, असार २०, २०८२
सिंगापुरलाई हराउँदै नेपालले जित्यो यु–१६ इस्ट जोन कपको उपाधि शनिबार, असार २१, २०८२
युनुस अन्सारीविरुद्ध सम्पत्ति शुद्धीकरण मुद्दा, ९ करोड बिगो दाबी शुक्रबार, असार २०, २०८२
भारतबाट नेपाल आउँदा ५ हजार डलरबराबर रकम ल्याउन पाइने शुक्रबार, असार २०, २०८२
सबै हेर्नुहोस
अन्तर्वार्ता
ब्रेन ट्युमर आकस्मिक रुपमा देखिने होइन, लक्षणलाई सामान्य रुपमा लिँदा गम्भीर हुन्छः डा राजीव झा, न्युरोसर्जन लक्ष्मी चौलागाईं
महाशिवरात्रिमा भगवान पशुपतिनाथको सहजै दर्शनको व्यवस्था गरिएको छ - डा. मिलनकुमार थापा नेपाल लाइभ
जलवायु परिवर्तनले जुम्लामा समेत डेंगु देखिन थालिसकेको छ : मेयर राजुसिंह कठायत  नेपाल लाइभ
सबै हेर्नुहोस
विचारसबै
विश्व सेतो दुबी दिवस : रोग छालाको, प्रश्न चेतनाको नेपाल लाइभ
प्रिय दाई गुटबन्दीको अन्त्य गरी लोकप्रिय पार्टी बनाउन योगदान दिनुहोस् ! ई. विश्वराज काफ्ले
खोपको महत्व र बालबालिकाको स्वास्थ्य सुरक्षामा हाम्रो भूमिका नेपाल लाइभ
ब्रेन ट्युमर आकस्मिक रुपमा देखिने होइन, लक्षणलाई सामान्य रुपमा लिँदा गम्भीर हुन्छः डा राजीव झा, न्युरोसर्जन लक्ष्मी चौलागाईं
सबै हेर्नुहोस
ब्लग
बैंकिङ्ग व्यवसायलाई उद्यमशीलताको भर मंगलबार, वैशाख २, २०८२
हितेन्द्र र कुलमानको रिट हेर्न नमिल्नेमा आइतबार, चैत १७, २०८१
चौरासी वर्षका क्यान्सरविजेताको जीवन वृत्तान्त ‘कालसँग कुस्ती’ सार्वजनिक आइतबार, फागुन १८, २०८१
सबै हेर्नुहोस
लोकप्रिय
पूर्वमन्त्री मोहन बस्नेतलाई २५ लाख धरौटीमा छाड्न अदालतको आदेश आइतबार, असार १५, २०८२
लगातार बढ्दै सेयर बजार ,परिसूचक २८ अङ्कले बढ्दा ७ अर्बको कारोबार मंगलबार, असार १७, २०८२
यू-१६ इस्ट जोन कप : नेपालले उपाधीका लागि सिंगापुरसँग भिड्ने बिहीबार, असार १९, २०८२
विद्या भण्डारीले पूर्वराष्ट्रपति हैसियतको सुविधा फिर्ता गर्ने सोमबार, असार १६, २०८२
अध्यादेशमार्फत नियुक्त ५२ जनाकै पद जोगियो,  बहुमतले नियुक्ति सदर (पूर्णपाठ) बिहीबार, असार १९, २०८२
सबै हेर्नुहोस
Nepal Live
Nepal Live

सम्पर्क ठेगाना

Nepal Live Publication Pvt. Ltd.,
Anamnagar, Kathmandu, Nepal

DEPARTMENT OF INFORMATION
AND BROADCASTING
Regd Number :

1568/ 076-077
अध्यक्ष : अनिल न्यौपाने

टेलिफोन

News Section: +977-1-5705056
Account : +977-1-5705056
Sales & Marketing: 9841877998 (विज्ञापनका लागि मात्र)
Telephone Number: 01-5907131

ईमेल

[email protected]
[email protected]

मेनु

  • गृहपृष्ठ
  • मुख्य समाचार
  • बिजनेस लाइभ
  • ईन्टरटेनमेन्ट लाइभ
  • स्पोर्टस लाइभ
  • महाधिवेशन विशेष
  • अभिलेख
  • कोरोना अपडेट
  • स्थानीय निर्वाचन
  • प्रतिनिधि सभाकाे निर्वाचन
  • युनिकोड
Nepal Live

सूचना विभाग दर्ता नं.

१५६९/०७६-७७

ईमेल

[email protected]
© 2025 Nepal Live. All rights reserved. Site by: SoftNEP
सर्च गर्नुहोस्