कम खर्चले निक्षेप बढ्यो, व्यापारीले एलसी खोल्दा ऋणमा दबाब

अर्थ समाचार

अरुण सापकोटा मंगलबार, पुस १४, २०७७ ११:३०

काठमाडौं- सर्वसाधारणले खर्च कटौती गरेर बचत बढाउँदा बैंकमा निक्षेप बढ्न थालेको छ। कोभिड-१९ का कारण सर्वसाधारणले खर्च कटौती गरिरहेका छन् भने अर्कोतर्फ वैदेशिक रोजगारीमा गएका नेपाली तथा विदेश पढ्न गएका विद्यार्थीले पठाउने रेमिट्यान्स बढ्दा बैंकहरूको निक्षेप बढिरहेको हो।

पुस ३ देखि १० गतेसम्मको एक हप्ता अवधिमा मात्रै बैंकहरूमा १२ अर्ब रूपैयाँले निक्षेप बढेको छ। यसका साथै सार्वजनिक संस्थाले बैंकहरूमा जम्मा गर्ने निक्षेप पनि बढिरहेको छ। यसले गर्दा बैंकहरूमा तरलता थुप्रिरहेको बैंकर बताउँछन्।

बैंकमा पैसा जम्मा गर्नेले पनि निरन्तररूपमा ब्याज पाइरहेका छन्। निक्षेपको ब्याजले पनि बैंकमा निक्षेप थुप्रिरहेको छ। सरकारका कतिपय आयोजनाहरू निरन्तररूपमा सञ्चालन भइरहेका छन्। जसले बजारमा पैसा ल्याउन सहयोग पुर्‍याउँछ।

पछिल्ला दुई सातामा मात्रै बैंकहरूमा ३५ अर्ब रूपैयाँले निक्षेप बढेको छ। बजारमा निरन्तर निक्षेप थुप्रिन थालेपछि तरलता बढ्दै गएको प्रभु बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत अशोक शेरचनले बताए। यससँगै राष्ट्र बैंकले गत साता ५० अर्ब रूपैयाँ बजारबाट रिभर्स रिपोमार्फत् तानेको छ।

तरलता थुप्रिँदै गर्दा बैंकहरूले साधारण निक्षेप तथा मुद्दती निक्षेपको ब्याजदर लगातार घटाइरहेका छन्। ब्याजदर मुद्रास्फीतिभन्दा कम छ। नेपाल राष्ट्र बैंकका अनुसार अहिले मुद्रास्फीति ४.०५ प्रतिशत रहेको छ। तर बैंकहरूको औसत ब्याजदर ४ प्रतिशतभन्दा कम छ। कतिपय बैंकले कल डिपोजिटको ब्याजदर २ प्रतिशतमा झारिसकेका छन् भने मुद्दती निक्षेपको ब्याजदर ६ प्रतिशतमा झार्न थालेका हुन्।

बैंकमा निक्षेप बढेसँगै कर्जा विस्तार पनि भइरहेको छ। पछिल्लो समय निक्षेपको अनुपातमा कर्जा विस्तार पनि भइरहेको छ। तर गत चैतदेखि साउनसम्म सरकारले कोभिड-१९ नियन्त्रण तथा रोकथाम गर्ने क्रममा लकडाउन गर्दा कर्जा विस्तार रोकिएको थियो।

कतिपय ऋणीले आफ्नो बचत प्रयोग गरेर कर्जा भुक्तानी गर्दा वाणिज्य बैंकको कर्जा विस्तार ऋणात्मक देखिएको थियो। लकडाउनको अवधिमा कर्जा विस्तार रोकिएको तर निक्षेप भने बढिरहेकाले त्यस असर अहिलेसम्म देखापरेको सानिमा बैंकका प्रमुख कार्यकारी अधिकृत भुवन दाहालले बताए। लकडाउन अवधिमा बचतमा रहेको निक्षेपले गर्दा तरलता बढी देखिएको उनको तर्क छ।

पछिल्लो समय विदेशी सामान आयात गर्नेले एलसी खोल्दा कर्जा विस्तार देखिएको शेरचनले जानकारी दिए। भारत तथा अन्य देशबाट चामल, रड, तेल, खाद्यान्न, कपडा, इलेक्ट्रोनिक्स सामान आयात गर्नका लागि एलसी खोल्न थालेकाले कर्जा विस्तार देखिएको उनले बताए।

पछिल्लो एक सातामा मात्रै १७ अर्बले कर्जा विस्तार भएको छ। ट्रेडिङबाहेक अन्य क्षेत्रमा भने कर्जाको माग नरहेको बैंकरहरू बताउँछन्। पुस १० गतेसम्ममा वाणिज्य बैंकहरूले ३१ खर्ब ४० अर्ब रूपैयाँले कर्जा विस्तार गरेका छन्।

महिना	वाणिज्य बैंक (रु.अर्बमा)
महिना	मिति	निक्षेप	कर्जा लगानी
मंसिर २०७७	05/08/2077	3656	3050
	12/08/2077	3066	3066
	19/08/2077	3685	3084
	26/08/2077	3694	3101
पुस२०७७	03/09/2077	64718	3123
पुस२०७७	10/09/2077	3729	3140

स्रोतः नेपाल बैंकर्स संघ

अझै केही समय तरलता उच्च रहने
केही समयदेखि निक्षेपको तुलनामा कर्जा विस्तार भए पनि त्यस्तो कर्जा व्यापारीले सामान आयात गर्नका लागि मात्रै लगेका छन्। नयाँ व्यवसाय गर्न, होटल, पर्यटन, कृषि लगायतका क्षेत्रमा कर्जाको माग छैन।

केही आवासीय घर कर्जा र गाडि कर्जाबाहेक अन्य क्षेत्रमा कर्जाको माग छैन। अर्कोतर्फ सरकारले गरेको खर्च बजारमै आउँछन्। सरकारले खर्च गर्न थाल्यो भने बजारमा थप पैसा भित्रिन्छ। यसले तरलता थप बढ्ने बैंकरहरू बताउँछन्।

अझै केही समय तरलता उच्च रहन सक्ने भन्दै बैंकहरूले निक्षेपको ब्याजदर अस्वाभाविकरूपमा घटाउन थालेका हुन्। निक्षेपको ब्याजदर घट्न थालेसँगै आधार ब्याजदर पनि चार वर्षयताकै न्यून छ।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।