काठमाडौं- विदेशी वस्तु तथा सेवा आयात गर्दा नेपाली बैंकबाटै भुक्तानी गर्न सकिने भएको छ। नेपाल राष्ट्र बैंकले चालु आर्थिक वर्ष २०७७/७८ को मौद्रिक नीतिको पहिलो त्रैमासिक समीक्षामा अनलाइनमार्फत् विदेशी वस्तु तथा सेवा खरिद गर्दा नेपाली बैंकबाटै भुक्तानी गर्न सकिने व्यवस्था गर्न लागेको हो।
यो व्यवस्थापछि फेसबुक, ट्विटर तथा युट्युबमा गरिने विज्ञापनको भुक्तानी पनि नेपाली बैंकका खाताबाट गर्न सकिनेछ। राष्ट्र बैंकले अनलाइनमार्फत् विदेशी सेवा आयातवापत विदेशी मुद्राको सटही सुविधा उपलब्ध गराउनेसम्बन्धी व्यवस्था गर्न लागेको हो।
यही व्यवस्था कार्यान्वयन गर्ने क्रममा राष्ट्र बैंकले 'अनलाइनमार्फत् विदेशी सेवा आयातबापत विदेशी मुद्राको सटही सुविधा उपलब्ध गराउनेसम्बन्धी व्यवस्था' को मस्यौदासमेत तयार पारेको छ।
हाल अनलाइनमार्फत् विदेशबाट सामान आयात गर्दा २ हजार अमेरिकी डलरसम्म भुक्तानी गर्न पाइन्छ। बैंक तथा वित्तीय संस्थाबाट जारी भएका डेबिट र क्रेडिट कार्ड लिएकाहरूले नेपालमै बसी नेपालमै उपभोग गर्ने उद्देश्यले २ हजार अमेरीकी डलरसम्म विदेशमा भुक्तानी गर्न सक्छन्।
पछिल्लो समय फेसबुकलगायतका सामाजिक सञ्जालमा विज्ञापन गर्ने प्रचलन बढ्दै गएको र सोको भुक्तानी विदेशी मुद्रामा गर्नुपर्ने बाध्यात्मक अवस्था देखिएकाले यस्तो कानुन बनाउनु परेको राष्ट्र बैंकले जनाएकाे छ।
त्यस्तै अन्तर्राष्ट्रिय स्तरका तालिम तथा ज्ञान प्राप्त गर्न सूचना प्रविधिसँग सम्बन्धित प्रोडक्ट डेभलपमेन्टका लागि चाहिने कुनै सफ्टवेयर सेवा खरिद गर्न डोमेन रजिस्ट्रेसन तथा वेब होस्टिङ गर्नेलगायतका सेवा किन्नसमेत विदेशी मुद्रा भुक्तानी गर्नुपर्ने अवस्था छ। नेपाली बैंकखाताबाट सोको भुक्तानी सहज बनाउनका लागि कानुनी रूपमा नै व्यवस्था गर्न लागिएको हो।
अनलाइनमार्फत् सेवा आयातलाई वैधता दिँदा विद्युतीय कारोबारले थप प्रोत्साहन पाउने र डिजिटल इकोनोमीमा अभ्यस्त हुनसमेत नागरिकलाई सहयोग पुग्ने राष्ट्र बैंकले जनाएको छ।
राष्ट्र बैंकले अनलाइनमार्फत् विदेशबाट सेवा आयात बापतको भुक्तानी गर्ने प्रयोजनका लागि विभिन्न सर्तहरु तोकेको छ। त्यसका आधारमा वाणिज्य बैंकहरुले अधिकतम ५ सय वा सो बराबरको परिवर्त्य विदेशी मुद्राको प्रिपेड कार्ड जारी गर्न सक्ने छन्। उक्त कार्ड लिन चाहने व्यक्ति, फर्म, कम्पनी वा संस्थाको बैंक खातामा रहेको नेपाली रुपैयाँलाई सटही गरी त्यस्तो कार्ड जारी गर्न सकिनेछ। कार्ड जारी गर्दा सम्बन्धित प्रयोगकर्ताको केवाइसी विवरण अध्यावधिक भएको हुनुपर्नेछ र सम्बन्धित प्रयोगकर्ताको स्थायी लेखा नम्बर लिनु पर्नेछ।
वाणिज्य बैंकहरुले त्यस्ता कार्डमा उक्त दिनको विनिमय दरका हिसाबले ग्राहकको अनुरोधमा बढीमा अमेरिकी डलर ५ सय वा सो बराबरको अन्य परिवर्त्य विदेशी मुद्रा जम्मा गर्न सक्नेछन्। विदेशी मुद्रा जम्मा गर्दा उक्त रकममा विदेशबाट सेवा खरिद गर्दा नियमानुसार लाग्ने कर अग्रिम रुपमा कट्टा गरी जम्मा गर्नु पर्नेछ।
प्रयोगकर्ताले एक वर्षमा एकै वा पटक-पटक गरी बढीमा अमेरिकी डलर ५०० वा सो बराबरको अन्य परिवर्त्य विदेशी मुद्रासम्म उपभोग गर्न पाउनेछन्।
प्रयोगकर्ताले नेपालको प्रचलित कानूनबाट प्रतिबन्ध नलगाइएका विदेशी सेवा नेपालमा बसी अनलाइनमार्फत् विदेशबाट आयात गर्न सक्नेछन्। अघिल्लो पटकसम्म अमेरिकी डलर ५०० वा सो बराबरको परिवर्त्य विदेशी मुद्राभन्दा कम सटही गरेको भए वाणिज्य बैंकहरुले जुनसुकै बेला वार्षिक ५०० डलरको सीमा ननाघ्ने गरी बाँकी रकम कार्डमा जम्मा गर्न सक्नेछन्।
जम्मा गरिएको रकम उपभोग गरी प्रयोगकर्ताले कम्तिमा पनि सोको दोब्बर विदेशी मुद्रा आय आर्जन गरेको प्रमाणित कागजात पेस गरेमा वाणिज्य बैंकबाट आवश्यकता र औचित्यका आधारमा उक्त कार्डमा थप रकम जम्मा गर्न सटही सुविधा उपलब्ध गराउन सकिनेछ।
प्रिपेड कार्डको सुविधा लिन आउने ग्राहकले अन्य बैंकबाट यस्तो सुविधा नलिएको स्वघोषणा अनिवार्य रुपमा लिनुपर्नेछ। प्रिपेड कार्डमा विदेशी मुद्रा जम्मा गर्दा अन्य व्यक्तिको नाममा र अन्य कसैको कार्डमा विदेशी मुद्रा जम्मा गर्न पाइनेछैन। ग्राहकले एकभन्दा बढी बैंकबाट यस्तो सुविधाको दोहोरो उपयोग गरेको पाइएमा त्यस्ता ग्राहकलाई विदेशी विनिमय (नियमित गर्ने) ऐन बमोजिम कारबाही हुने जनाइएकाे छ।
यस्तो कारोबार गर्दा सम्पत्ति शुद्धीकरण निवारण ऐन, २०६४ लगायतका प्रचलित कानून, नियम, निर्देशनको पूर्णतया पालना गर्नु पर्नेसमेत राष्ट्र बैंकले व्यवस्था गर्न लागेको छ। यसरी जारी गरिएको कार्डसम्बन्धी विवरण र सो कार्डबाट खर्च भएको विवरण सम्बन्धित वाणिज्य बैंकले ताेकिएकाे ढाँचामा मासिक रुपमा प्रत्येक महिना समाप्त भएको सात दिनभित्र राष्ट्र बैंकमा पेस गर्नु पर्नेसमेत बताइएको छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।