काठमाडौं- अहिलेको राजनीतिक अन्योलतालाई आधार मानेर 'पेनिक सेल' गर्न नहुने विश्लेषकहरुले आफ्नो धारण व्यक्त गरेका छन्। केपी शर्मा ओलीको सिफारिसमा राष्ट्रपति विद्यादेवी भण्डारीले संसद विघटन गरेपछि ९७ अंकको गिरावट भएको थियो। लगानीकर्ताले अहिलेको राजनीतिक घटनाक्रमलाई हेर्दै आँत्तिएर सेयर बिक्री गर्दा आइतबार ९७ अंकको र सोमबारको प्रि-ओपनिङ सेसनमा १६ अंकको गिरावट भएको थियो।
सोमबार बजार खुलेको केही समयमै ६० अंकभन्दा धेरैले गिरावट आए पनि कारोबार सुरु भएको २ घण्टामै ६२ अंकको बाउन्स ब्याकसहित ४२ अंकको सुधार भयो। सोमबारको तीव्र उतारचढावपछि नेप्से सूचक ३०.३३ अंकको सुधार भएको छ। नेप्से सूचक १.५७ प्रतिशतले बढेर १९६५.९६ अंकमा रोकिएको छ।
लगानीकर्तामा बढिरहेको अन्यौलताका कारण दोस्रो बजारमा तीव्र उछाल आइरहेको छ। अहिलेको गिरावट अल्पकालीन गिरावटमात्रै भएकाले ठूला लगानीकर्ताले सेयर किनिरहेको बजार विश्लेषक निरञ्जन टिवरेवालाले बताए।
त्यस्तै अर्का बजार विश्लेषक अम्बिका प्रसाद पौडेलका अनुसार सबै मानिसको बुझाइ एकनास नहुने भएकाले आइतबार नेप्से सूचक ९७ अंकले तल झर्दा पनि ८ अर्बभन्दा माथिको कारोबार भएको हो। उनले भने‚ 'अहिलेको राजनीतिक परिवर्तनले केही दिन प्रभाव पार्ला तर छिट्टै पुँजी बजार आफ्नै लयमा फर्किनेछ।'
अधिकांश लगानीकर्ताहरु हिजोको गिरावटलाई क्षणिक 'पेनिक सेल'को संज्ञा दिइरहेका छन्। अहिलेको अन्योलता कम हुने बित्तिकै बजार सुधार हुन सक्ने अर्का बजार विश्लेषक प्रकाश तिवारी बताउछन्। यदि अहिलेको राजनीतिक घटना क्रमले चुनावको माहोल बनायो भने छिट्टै दोस्रो बजारले अर्को अधिकतम बिन्दुको नयाँ रेकर्ड बनाउने तिवारीको विश्लेषण छ।
अहिलेको बाम गठबन्धन हुँदा पनि दोस्रो बजारमा लगातार गिरावट आएको थियो। बाम गठबन्धनसँगै देशमा कम्युनिस्टहरूले चुनाव जित्ने बजार सुधार हुन नसक्ने विश्लेषण गरिएको थियो। बाम गठबन्धनसँगै चुनाव पनि उनिहरुकै पोल्टामा पर्यो। बाम गठबन्धनको सरकार बनेर दुई वर्षसम्म सरकार चलाउदासम्ममा दोस्रो बजारमा ७८० अंकको गिरावट भयो। तर अहिलेको गठबन्धनमा दरार र तत्कालीन अर्थमन्त्री डा युवराज खतिवडाको बहिर्गमनपछि दोस्रो बजार लगातार बढिरहेको छ। यसैक्रममा दुई साताअघि दोस्रो बजारले नयाँ रेकर्डसमेत बनायो।
अहिलेको घटना क्रमले विस्तारै डेमोक्र्याटहरुको पुरनागमन हुने भएकाले बजार पुनः सुधारको लयमा जाने टिवरेवालको तर्क छ। कतिपयले अवस्था खत्तम भयो भन्दै बाहिरिनु ठिक ठान्छन् त कतिपयले मौका यही हो भनेर किन्न थाल्ने भएकाले कारोबार रकम भने बढेको हो।
दोस्रो बजारलाई प्रत्यक्ष रुपमा असर गर्ने कुराहरुमा केही नभएसम्म बजार बढिरहने पौडेल बताउछन्। उनले भने‚ 'राजनीतिक हलचलले गर्दा लगानीकर्तामा अन्यौलता पैदा गरेको मात्रै हो तर आर्थिक सूचकाङ्कमा कुनै पनि परिवर्तन भएको छैन। त्यसैले गर्दा लगानीकर्ताले अहिले केही समय धैर्यता कायम राख्नुपर्छ।' यो असर क्षणिक भएकाले दीर्घकालीन असर नगर्ने विश्लेषकहरु बताउँछन्।
अहिलेको गिरावटलाई धेरै जसो विश्लेषकहरुले अल्पकालीन भनेका छन्। जस्तोसुकै अवस्थामा पनि अर्थतन्त्र आफ्नो हिसाबले चलिहाल्छ तर यस अवधिमा नयाँ लगानीमात्रै नआउने हो। विश्वकै अर्थतन्त्रमा रिसेसन आयो भने मात्रै प्रभाव पार्ने हो। यस्तो अवस्था बाहेक अर्थतन्त्र भने निरन्तर चलिरहने टिवरेवाल बताउँछन्।
यस अवधिमा जलविद्युत कम्पनीको निर्माण कार्य रोकिँदैन। उनिहरुको उत्पादनमा कुनै पनि असर पर्दैन। राजनीतिक परिवर्तन हुने बित्तिकै अर्थतन्त्र नै परिवर्तन हुने होइन। सरकारमा परिवर्तन भए पनि ब्युरोक्र्याटले काम गरिरहेको हुन्छ। राजनीतिक परिवर्तन भए पनि पोलिसी अहिले पनि रहिरहेको छ।
गएका दिनमा बजार धेरै नै सुधार हुँदा पनि बैंकको सेयर मूल्य खासै बढेको थिएन। त्यसैले गर्दा अहिले घटेको समयमा बैंकको सेयर उठाउनु सबैभन्दा बुद्धिमानी हुने टिवरेवाल बताउँछन्। अहिलेको राजनितिक परिवर्तनले बैंक बन्द हुँदैन, हाइड्रोपावरले उत्पादन बन्द गर्दैनन्, नियमित रुपमा हुने विकास निर्माणको काम रोकिँदैन, व्यापार व्यवसाय बन्द हुँदैन। त्यसैले गर्दा यो अल्पकालीन गिरावट भएको टिवरेवालको तर्क छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।