काठमाडौँ- चिनी खपत बढी हुने चाडबाडको समयमा पनि उपभोक्ताले सहुलियत दरको चिनी नपाउने भएका छन। निजी क्षेत्रले चिनीको बजारमा एकाधिकार (मोनोपोली) जमाई प्रतिकिलो ८५ देखि १ सय रुपैयाँसम्ममा बेचिरहेका बेला बजार नियन्त्रण र सरकारी तवरबाट मूल्यवृद्धि रोक्न हस्तक्षेपसमेत हुने अपेक्षासहित ५० प्रतिशत भन्सार छुटमा ल्याउन लागिएको चिनी भने चाडबाड अगाडि उपभोक्ताले नपाउने निश्चितप्रायः भएको हो।
गत साउन १२ गते बसेको मन्त्रिपरिषद बैठकले सरकारी स्वामित्वका दुई कम्पनी साल्ट ट्रेडिङ र खाद्य व्यवस्था तथा व्यापार कम्पनी लिमिटेडलाई ५० प्रतिशत भन्सार छुटमा ३० हजार मेट्रिक टन चिनी खरिदको अनुमति दिएको थियो। साल्ट ट्रेडिङले २० हजार मेट्रिक टन र खाद्य व्यवस्था तथा व्यापार कम्पनीले १० हजार मेट्रिक टन चिनी खरिदको जिम्मा पाएका थिए। तर यी दुवै कम्पनीले अहिलेसम्म पनि चिनी खरिद गरी बजारमा बिक्री वितरण शुरु गरेका छैनन्।
साल्ट ट्रेडिङ कर्पोरेसनले खरिद गर्न लागेको चिनी अहिले कलकत्तामा उत्पादन शुरु हुने क्रममा छ। साल्ट ट्रेडिङका सूचना अधिकारी कुमार राजभण्डारीका अनुसार उक्त चिनी नेपाल आउने समय भन्न सकिन्न।
‘दसैँअगाडि नै ल्याउछौं भन्ने हाम्रो तयारी हो। अहिले हामीसँग मौज्दात रहेको चिनी बेचिरहेका छौं,’ उनले भने, 'त्यहाँ ठूलो क्षमताका कारखाना छन्। प्रशोधन हुन धेरै समय लाग्दैन। दसैँअघि आईपुग्ने भन्नेमा हामी आशावादी छौं।’
विदेशबाट कच्चा चिनी पदार्थका रुपमा आएर कलकत्तामा प्रशोधन र प्याकेजिङ भई चिनी नेपाल आउने गर्छ। अहिले उत्पादनकै क्रममा रहेको चिनी असोज पहिलो हप्तादेखि नै शुरु हुने दशैताका बजारमा आइपुग्नेमा शंका छ। अहिले साल्ट ट्रेडिङसँग केही चिनी मौज्दात रहेको र उक्त चिनी निजी क्षेत्रले बेच्ने चिनीका तुलनामा बजारमा १५ देखि २० रुपैयाँ सस्तोमा पाइरहेको राजभण्डारीको दाबी छ।
त्यस्तै खाद्य व्यवस्था तथा व्यापार कम्पनीले किन्ने १० हजार मेट्रिक टन चिनीको भने ठेक्का सम्झौता नै सकिएको छैन। कम्पनीले गत सेप्टेम्बर १ तारिखमा ४५ दिने बोलपत्र आह्वान गरेको थियो। उक्त बोलपत्रको म्याद अक्टोबर १५ (असोज १९ गते) सम्म छ। यसरी हेर्दा खाद्य व्यवस्था कम्पनीले ल्याउने भन्सार छुटको चिनी भने तिहारसम्ममा पनि आईपुग्ने अवस्था देखिँदैन।
विशेषगरी चाडबाडको समयमा उपभोक्तालाई सस्तो मूल्यमा चिनी उपलब्ध गराउन सरकारले ५० प्रतिशत भन्सार छुट दिने र मूल्यमा सहुलियत गराउने उद्देश्य लिएको भएपनि खरिद गर्ने कम्पनीले समयमा प्रक्रिया नटुंग्याउँदा यस्तो अवस्था आएको हो।
साल्ट ट्रेडिङले गत फागुनमै चिनीको मौज्दात सकिन लागेको भन्दै थप खरिदका लागि उद्योग, वाणिज्य तथा आपूर्ति मन्त्रालयलाई जानकारी गराएको थियो। भन्सार सहुलियतमा चिनी खरिदका लागि उद्योग मन्त्रालयले गत बैसाखमा अर्थ मन्त्रालयलाई स्वीकृतिका लागि पत्र पठाएको थियो। अर्थको स्वीकृतिपछि गत साउनमा मात्र मन्त्रिपरिषदले ५० प्रतिशत भन्सार छुटको निर्णय गरेको हो।
मौज्दात चिनी सकिँदै गएपछि पछिल्लो समय बजारमा चिनीको अस्वभाविक मूल्य वृद्धि देखिएको छ। पछिल्लो ४ महिनायता चिनीको मूल्य प्रतिकिलो ८० रुपैयाँबाट बढेर ९५ देखि १ सय रुपैयाँसम्म पुगेको छ। साल्ट ट्रेडिङले भने अहिले प्रतिकिलो ५ रुपैयाँ अनुदानसहित ७८ रुपैयाँमा बेचिरहेको जानकारी दिएको छ।
खाद्य व्यवस्था तथा व्यापार कम्पनी लिमिटेडले पहिलोपटक चिनी खरिद गर्न लागेको भने यो पहिलोपटक हो। यसअघि चामल, गहुँ, दाल, गेडागुडी जस्ता खाद्यान्न सामाग्रीको खरिद बिक्री गर्दै आएको पूर्ण सरकारी स्वामित्वको यो कम्पनीले दसैँतिहार लगायत चाडबाडको समयलाई लक्षित गर्दै चिनी खरिद गर्न लागेको हो।
चाडबाडका बेला चिनीको बजार माग बढी हुने भएका कारण माग अनुसार आपूर्तिको सन्तुलन मिलाउनका लागि पनि सरकारले भन्सार छुटमा चिनी खरिदका लागि निर्णय गरेको थियो।
यही असोज १५ गतेबाट यी दूई कम्पनीले चाडबाडलक्षित सहुलियत पसल संचालन गरेका भएपनि त्यस्ता सहुलियत पसलमा उपभोक्ताले सरकारले भन्सार छुटमा किनेको सस्तो चिनी पाउने छैनन्।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
-1750327258.png)
-1749826086.png)
