काठमाडौं- कृषि सामग्री कम्पनी लिमिटेडले युरिया मल खरिद गर्नका लागि दुईवटा नेपाली कम्पनी शैलुङ कन्स्ट्रक्सन र होनिको मल्टिपलसँग भएको सम्झौता रद्द गरेको १ हप्तापछि शैलुङ कन्स्ट्रक्सनले मल ल्याउन ढिला हुनुको १ दर्जन कारण सहित विज्ञप्ति जारी गर्दै स्पष्टीकरण दिएको छ।
समयमा मल नपाएर मारमा परेका र कोभिड-१९ महामारीका कारण विभिन्न समस्यामा परेका किसानलाई २ लाखदेखि ४० लाख रुपैयाँसम्मको राहत प्याकेज आफ्नो सामाजिक उत्तरदायित्व (सिएसआर)अन्तर्गत ल्याउने योजना रहेको पनि शैलुङले जनाएको छ।
‘हामी सामाजिक उत्तरदायित्वको मोडालिटीबारे छलफल गर्दैछौं। यसको प्रपोजल पनि तयार हुने क्रममा छ,’ शैलुङले जारी गरेको विज्ञप्तिमा भनिएको छ।
गत बैसाख १२ गते (२४ अप्रिल २०२०) मा कृषि सामग्री कम्पनी लिमिटेडले शैलुङ इन्टरप्राइजेजसँग २५ हजार मेट्रिक टन युरिया मल आयातका लागि ठेक्का सम्झौता गरेको थियो।
सम्झौताअनुसार समयमा मल नआएपछि सरकारले भदौ २२ गते उक्त सम्झौता तोड्ने, ४ लाख ८० हजार अमेरिकी डलर बराबरको जमानत जफत गर्ने र कम्पनीलाई कालोसूचीमा राख्न सार्वजनिक खरिद अनुगमन कार्यालयलाई सिफारिस गर्ने निर्णय गरेको थियो।
समयमा मल ल्याउन नसक्नुमा शैलुङले खुलाएका कारण
१. यसभन्दा पहिला विदेशी सप्लायरले मात्र सामान आपूर्ति गरिरहेकोले टेन्डर डकुमेन्ट तथा सम्झौता पनि सो बमोजिम नै बनाएको जुन नेपाली सप्लायर र नेपाली परिस्थितिअनुसार सुहाउँदो नभएको।
२. कृषि सामग्री कम्पनी लिमिटेडले प्रतितपत्रको ९० प्रतिशत रकम कलकत्ता बन्दरगाहमा सामान आइसकेपछि भुक्तानी गर्ने र बाँकी १० प्रतिशत रकम सामान कृषि सामग्री कम्पनी लिमिटेडको गोदाममा पुर्याएपछि भुक्तानी गर्ने भनि प्रतितपत्र (एलसी) खोलिएकोमा पछि प्रतितपत्रको शतप्रतिशत रकम नै सामान कृषि सामग्री कम्पनी लिमिटेडको गोदाममा पुर्याएपछि मात्र भुक्तानी गर्ने भन्ने प्रावधान थप गरिएको कारण। साथैै प्रतितपत्र पनि सो बमोजम नै पटक पटक शंसोधन गरिरहनु परेको।
३. थप प्रावधानको कारण नेपाली बैंक र सप्लायर कम्पनीहरुसँग पहिला गरिसकेको सहमति बमोजिम सप्लायर कम्पनीले सामान सप्लाई गर्न नसक्ने जानकारी दिए पछि पुनर्सम्झौता (रिनेगोरिएट) गर्नु पर्ने भएकोले।
४. थप गरिएको प्रावधानका कारण ठूलो धनराशी आवश्यक पर्ने र सो रकमको लागी टर्म लोन बुक गर्नको लागी आवश्यक धितो व्यवस्थापन गर्नका लागि मालपोत कार्यालय बन्द भएको अवस्था थियो। ठुलो धनराशीको ऋण भएकोले पास गर्नको लागी बैंकको संचालक समितिको पटक–पटक बैठक वस्नुपर्ने आदि जस्ता प्राविधिक कठिनाइ भएको।
५. शुरुमा रसियन सप्लायर र उत्पादनकर्ताको नाममा प्रतितपत्र खोलेकामा कोभिड १९ को कारणले रसियाको पोर्ट तथा अन्य संस्था बन्द भइ सामान लोड हुन नसकेकोले सप्लायर र उत्पादनकर्ता नै परिवर्तन गर्नु परेको।
६. दोस्रो प्रतितपत्र ओमानको सप्लायर र उत्पादनकर्ताको नाममा खोलेका साथै भेसल नोमिनेसन भैसकेको बोरा बनाइसकेकाबाट छपाइ भैसकेको। उक्त नमुना आइपुग्न १६ दिन लाग्ने जनाएको साथै बोराको फोटो तथा डिएचएल को प्रतिलिपी प्रमाण स्वरुप पठाइसकेको तथा सम्पुर्ण प्रकृया सकिएतापनि कोभिड-१९ को कारणले भेसल लोड हुन नसकेको ।
७. सामुद्रिक आँधीका कारण हल्दीया बन्दरगाहमा क्षति भएको र सो मर्मतको लागी अक्टोबरसम्म लाग्ने ब्यहोरा कलकत्ता बन्दरगाहले सप्लायर, लोजेस्टीक सर्भिस, ट्रान्सपोर्टर लाइ जानकारी गराएको साथै ३० सेप्टेम्वर २०२० भन्दा पछि मात्र जहाज पठाउनु भन्ने सन्देश पठाएको।
८. हल्दीया बन्दरगाहको भौतिक क्षतिको प्रमाणीकरणको लागि सर्भेक्षणको गर्न विश्वभर मान्यता प्राप्त एसजीएस कम्पनी बाट हालसालै गरिएको सर्भेक्षणले पनि मर्मत सम्भार नगरी वन्दरगाहमा कार्गो सुरक्षित राख्न नमिल्ने व्यहोरा २ सेप्टेक्बर २०२० को प्रतिवेदन तथा क्षतिको विवरणमा प्रष्ट पारेको छ।
९. हल्दीया बन्दरगाहको सेप्टेम्बर २०२० को अन्त्यमा मात्र कार्गो पठाउन मिल्ने भन्ने इमेल पश्चात ओमान पोर्टमा लोड हुुनको लागी गइसकेको जहाजमा सामान लोड हुन नसकेको तथा नोमिनेसन भैसकेको जहाज फिर्ता गर्नु परेकोले क्षतिपर्ति तिर्नु परेको।
१०. पुनः अर्काे भेसल नोमिनेसन गरी जानकारी गराएको ।
११. सम्पूर्ण व्यहोरा जानकारी गराइसकेपछि पनि भेसल नोमिनेसन तथा भेसलको नाम नपठाएकोले ठेक्का तोडिएको भनि २०७७।०५।२१ गते पत्रिकालाई जानकारी गरेको तथा २२ गते मात्र कम्पनीलाई जानकारी गराएको।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।