धनगढी–सुदूरपश्चिम प्रदेशमा बर्सेनी विपदबाट करौडौं रुपैयाँ बराबरको क्षति हुने गरेको छ। प्रदेशको तराई क्षेत्रमा बाढी तथा डुबान र पहाडी क्षेत्रमा पहिरो, बाढीका साथै प्रदेशका नौ वटै जिल्लामा चट्याङ, हावाहुरी, आगलागीलगायतका विपद र वन्यजन्तु आक्रमणबाट ठूलो मानवीय क्षति तथा अन्नबालीको नोक्सानी हुँदै आएको छ।
राष्ट्रिय आपतकालीन कार्यसञ्चालन केन्द्रका अनुसार सुदूरपश्चिम प्रदेशमा अघिल्लो आर्थिक वर्ष २०७५/०७६ मा छ करोड ३४ लाख ५५ हजार तीन सय आठ रुपैयाँ बराबरको धनमाल क्षति पुगेको छ। केन्द्रका अनुसार सुदूरपश्चिम प्रदेशमा सो वर्ष दुई सय छ वटा विपदका घटनामा ३२ जनाको मृत्यु हुनुका साथै दुई सय ६५ जना घाइते भएका थिए। विपदबाट नौ हजार आठ सय ७० घरपरिवार प्रभावित भएका थिए भने ७२ घर पूर्ण रुपमा र एक सय ३२ आशिंक रुपमा घरमा क्षतिग्रस्त भएका थिए।
चालू आर्थिक वर्ष २०७६/०७७ को असार ४ गतेसम्ममा सुदूरपश्चिम प्रदेशमा चट्याङ, आगलागी, बाढी, पहिरो, हावाहुरीबाट तीन करोड ८२ लाख आठ हजार एक सय रुपैया“ बराबरको क्षति पुगेको राष्ट्रिय आपतकालीन कार्यसञ्चालन केन्द्रले उल्लेख गरेको छ। केन्द्रका अनुसार प्रदेशमा यो अवधिमा एक सय ७० विपदका घटनामा १८ जनाको मृत्यु भइसकेको छ। एक वेपत्ता अवस्थामा छन् भने ७३ जना घाइते भएका छन्। त्यस्तै, विपदबाट चार सय ११ घरपरिवार प्रभावित भएका छन्। यो अवधिमा प्रदेशमा एक सय सात घरमा आंशिक र २७ घरमा पूर्ण क्षति पुगेको उल्लेख छ।
चालु आर्थिक वर्षमा प्रदेशमा हावाहुरीका चार, आगलागीका ९५, पहिरोका १९, चट्याङका ४४ र बाढीका आठ घटना भएका छन्। बाढीमा एक जनाको मृत्यु, दुई घाइते र एक जना बेपत्ता भएका छन् भने ४५ घरपरिवार प्रभावित भएका छन्।
त्यस्तै, चट्याङबाट नौ जनाको मृत्यु र ४७ जना घाइते भएका छन् भने एक सय ३७ घरपरिवार प्रभावित भएका छन्। चट्याङबाट दुई घर पूर्ण रुपमा र ८१ घर आंशिक रुपमा क्षति पुगेको छ ।
चालू आर्थिक वर्षमा सुदूरपश्चिम प्रदेशमा पहिरोबाट दुई करोड पा“च लाख २४ हजार रुपैयाँ बराबरको क्षति भएको छ भने तीनको मृत्यु र नौ जना घाइते भएको केन्द्रले उल्लेख गरेको छ। पहिरोबाट पाँच घर पूर्ण रुपमा र दुई घर आंशिक क्षति भएको र एक सय २३ घरपरिवार प्रभावित भएको उल्लेख छ।
आगलागीबाट प्रदेशका नौ वटै जिल्लामा झण्डै एक करोड ७५ लाख नौ हजार एक सय बराबरको क्षति पुगेको केन्द्रको तथ्यांकमा उल्लेख छ। केन्द्रका अनुसार आगलागीबाट प्रदेशमा पाँच जनाको मृत्यु र १४ जना घाइते भएका छन्। आगलागीबाट २० घरमा पूर्ण रुपमा र २२ घरमा आंशिक क्षति पुगेको छ भने एक सय दुई घरपरिवार प्रभावित भएका छन्।
हावाहुरीबाट एक लाख ७५ हजार बराबरको क्षति पुगेको छ भने चार घरपरिवार प्रभावित र एक घरमा आंशिक क्षति पुगेको तथ्यांक छ । हावाहुरीकै कारण एक जना घाइते भएका छन्।
विपदबाट कुन जिल्लामा कति क्षति?
चालु आर्थिक वर्षको असार ४ सम्म सबैभन्दा बढी विपदका घटना कञ्चनपुरमा भएका छन्। कञ्चनपुरमा विभिन्न विपदका ५० वटा घटना भएका छन्। विपदबाट एक जनाको मृत्यु, नौ जना घाइते भएका छन् भने ४९ लाख ८९ हजार आठ सय बराबरको क्षति पुगेको छ। विपदबाट एक सय ३१ घरपरिवार प्रभावित भएका छन् भने छ घर पूर्ण र ९१ घरमा आंशिक क्षति पुगेको छ।
विपदबाट सबैभन्दा मानवीय क्षति बाजुरामा भएको छ। बाजुरामा १७ वटा घटनामा एक पुरुष र चार महिला गरी पा“च जनाको मृत्यु भइसकेको छ भने चार पुरुष र छ महिला गरी १० जना बेपत्ता भएका छन्। बाजुरामा एक सय ३१ घरपरिवार प्रभावित भएका छन्। तीन आंशिक र तीन पूर्ण रुपमा घरमा क्षति पुगेको छ। बाजुरामा विपदबाट दुई करोड २१ लाख ४५ हजार बराबरको क्षति पुगेको आपतकालीन कार्य सञ्चालन केन्द्रमा उल्लेख छ।
आपनकालीन कार्य सञ्चालन केन्द्रका अनुसार कैलालीमा ३१ वटा घटनामा तीन जनाको मृत्यु भइसकेको छ भने आठ जना घाइते र एक बेपत्ता भएका छन्। कैलालीमा विपदबाट ८५ लाख १० हजार बराबरको क्षति पुगेको छ भने ४० घर परिवार प्रभावित भएको जनाइएको छ। केन्द्रका अनुसार कैलालीमा ६ घर पूर्ण रुपमा र चार घरमा आशिंक क्षति पुगेको छ।
प्रदेशको अछाममा विभिन्न विपदका १९ वटा घटनामा तीन पुरुष र एक महिला गरी चार जनाको मृत्यु र सात पुरुष तथा ११ महिला गरी १८ जना बेपत्ता भएका छन्। अछाममा विपदबाट १४ लाख ५४ हजार बराबरको क्षति पुगेको उल्लेख छ। विपदबाट एक घर पूर्ण र चार घर आंशिक क्षति पुगेको छ भने ४२ घरपरिवार प्रभावित भएको जनाइएको छ।
डोटीमा विभिन्न विपदका १२ घटनामा पाँच लाख नौ हजार तीन सय बराबरको क्षति पुगेको छ। विपदका कारण दुई महिलाको मृत्यु भएको छ भने पाँच जना वेपत्ता भएका छन्। तीन घर पूर्ण र दुई घर आंशिक क्षति पुगेको छ भने ११ घरपरिवार प्रभावित भएका छन्।
केन्द्रका अनुसार बझाङमा विभिन्न विपदका १० वटा घटनामा एक जनाको मृत्यु र पाँच जना बेपत्ता भएका छन्। एक घर पूर्ण र दुई घरमा आंशिक क्षति पुगेको छ भने १८ घरपरिवार प्रभावित भएका छन । बझाङमा विभिन्न विपदका घटनाबाट पाँच लाख बराबरको क्षति पुगेको उल्लेख छ।
डडेल्धुरामा विभिन्न विपदका पाँच घटनामा एक लाख बराबरको क्षति पुगेको जनाइएको छ। डडेल्धुरामा दुई पुरुष र पाँच महिला गरी सात जना बेपत्ता भएका छन् भने दुई घर पूर्ण रुपमा क्षति भएको छ। विपदबाट छ घरपरिवार प्रभावित भएको जनाइएको छ।
दार्चुलामा विभिन्न विपदका २१ घटनामा एक महिलाको मृत्यु र दुई पुरुष छ महिला गरी आठ जना बेपत्ता भएका छन्। पा“च घर पूर्ण र एक आंशिक क्षति पुगेको छ भने २७ घर परिवार प्रभावित भएका छन ।
बैतडीमा विभिन्न विपदका पा“च वटा घटनामा एक जनाको मृत्यु र पाँच जना बेपत्ता भएका छन् भने पा“च घरपरिवार प्रभावित भएको जनाइएको छ।
प्रदेशमा विपदका घटनाबाट मानवीय तथा भौतिक क्षति बढ्दै गए पनि यसको न्यूनीकरणमा प्रदेश सरकार गम्भीर हुन नसकेको सरोकारवालाहरूको गुनासो छ।
नेपाल रेडक्रस सोसाइटी कैलालीका सभापति उत्तम जोशीले विपदबाट मानवीय क्षति हुन नदिन पूर्व तयारी तथा कार्ययोजनालगायतका निर्माण गर्नुपर्ने, विपदबाट हुन सक्ने क्षतिको न्यूनीकरणका लागि पनि तयारी गर्नुपर्ने र विपदको समयमा राहत तथा उद्दार तथा पुनस्र्थापनका लागि पनि प्रदेश सरकार तयारी अवस्थामा रहनुपर्ने सुझाव दिए।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।