२२ वर्षमा पनि भएन सिद्धार्थनगरमा फोहोरको दिगो व्यवस्थापन

समाचार

२२ वर्षमा पनि भएन सिद्धार्थनगरमा फोहोरको दिगो व्यवस्थापन५ दिनदेखि उठ्न फोहोर नउठ्दा नगरबासी दुर्गन्धले आजित

दीपक घिमिरे सोमबार, चैत ३, २०७६ १७:२३

भैरहवा–सिद्धार्थनगर नगरपालिकाले फोहोरको दीर्घकालीन व्यवस्थापन नगर्दा नगरबासी दुर्गन्धले आजित बनेका छन्। लुम्बिनी प्रवेशद्वारको रुपमा रहेको सिद्धार्थनगरबाट दैनिक ३५ टन फोहोर संकलन हुन्छ। तर त्यसलाई नगरपालिकाले अहिलेसम्म दीर्घकालीन रुपमा व्यवस्थापन गर्न सकेको छैन।

नगरपालिकाले ३० वर्षदेखि नगरको फोहोर वडा नम्बर १ र २ को सीमास्थित नेपाल–भारत सीमाको दशगजानजिकै डण्डाखोलाको छेउ (पक्लिहवा क्षेत्र) मा फाल्दै आएको छ। नदी र वस्तीको बीचमा फालिएको फोहोरको दुर्गन्धले निकै समस्या परेपछि स्थानीयले केही दिनदेखि फोहोर फाल्न रोक लगाएका छन्।

दुर्गन्धका कारण सबैभन्दा बढी मारमा सिद्धार्थनगर १, २ र ३ का बासिन्दा परेका छन्। स्थानीयले रोक लगाएका कारण फोहोर नउठ्दा अहिले भैरहवा बजार दुर्गन्धित भएको छ।

दुर्गन्धले त्यस क्षेत्रमा बस्न र वरिपरि हिँडडुल गर्न पनि समस्या भएपछि गत बुधबार सहरबाट संकलन गरेर लगिएका ८ ट्याक्टर फोहोर स्थानीयले फर्काइदिएका थिए। ‘नगरपालिकामा १३ वडा छन्। सबै वडाबाट गरी दैनिक ३५ टन फोहोर निस्किन्छ,’ सिद्धार्थनगर १ का सुशील गुरुङले भने, ‘यो फोहोर पक्लिहवा क्षेत्रमा फाल्दा दुर्गन्धका कारण स्थानीय समस्यामा परेका छन्।’

नगरको फोहोर नउठेपछि फोहोर बोक्ने ट्याक्टर नगरपालिकाको परियोजना कार्यालय परिसरमा राखिएका छन्। अस्थायी रुपमा त्यहाँ फोहर फ्याँक्दै आए पनि त्यसलाई नष्ट तथा व्यवस्थापन गर्न नगरपालिकाले अहिलेसम्म कुनै चासो देखाएको छैन।

फोहोरले स्थानीय बासिन्दादेखि नजिकै रहेको सशस्त्र प्रहरी कार्यालयका कर्मचारी, पक्लिहवा कृषि क्याम्पसमा अध्ययनरत बिद्यार्थी तथा अध्यापक सबैभन्दा बढी मर्कामा परेका छन्। गुरुङले भने, ‘पक्लिहवा क्षेत्रमा स्थायी रुपमा फोहोर फाल्न सकिँदैन। यसले साना बालबालिकादेखि वृद्धवृद्धाको स्वास्थ्यमा समेत गम्भीर असर पारेको छ।’

फोहोर व्यवस्थापनका लागि स्थानीयले पटक–पटक नगरपालिकालाई अनुरोध गर्दै आएका थिए। तर, नगरपालिकाले कुनै सुनुवाइ नगर्दा बाध्यतापूर्वक यो कदम उठाउनु परेको स्थानीयको भनाइ छ।

‘नगरपालिकाले नगरभरिको फोहोर ल्याएर जम्मा गर्दा गन्हाएर हामीलाई हिँडडुल गर्नसमेत समस्या परेको छ,’ स्थानीय दीपक थापाले भने, ‘नगरपालिकाले फोहोर व्यवस्थापनको वैकल्पिक उपाय खोज्नुपर्छ।’

नगरपालिकाले वैकल्पिक उपायका लागि ओमसतिया गाउँपालिकामा फोहोरमैला प्रसोधन केन्द्र स्थापना गर्न खोजे पनि विभिन्न विवादका कारण सम्भव भएको छैन।

नगरपालिकाले फोहोर व्यवस्थापन गर्न नसकेर बजारमै थुप्रिँदा स्थानीयको आक्रोश बढेको छ। स्थानीयले सामाजिक सञ्जालदेखि सार्वजनिक स्थानसम्म नगरपालिकाको आलोचना गर्ने गरेका छन्। एक जनप्रतिनिधिले २०५४ सालबाटै फोहरको स्थायी व्यवस्थापनका लागि कुरा राख्दै आए पनि सम्बोधन नभएको बताए। उनले स्थानीय सरकारको रुपमा जनप्रतिनिधि आएपछि बसेका सबै नगरपरिषदमा यस बिषयमा कुरा उठाए पनि नगरपालिका बोर्ड जिम्मेवार नदेखिएको बताए। फोहर फालिएको पक्लिहवा क्षेत्रलाई संवेदनशील क्षेत्रको रुपमा घोषणा गर्नुपर्ने उनको भनाइ छ।

घाम चर्किदै गएसँगै सडकमा फोहोरको दुर्गन्ध बढ्दै गएको छ। ‘नगरपालिकाले फोहोर नउठाउँदा गन्हाएर बसिसक्नु छैन,’ कपडा व्यवसायी कृष्ण पाण्डेले भने, ‘नगरमा थुप्रिएको फोहोर छिटोभन्दा छिटो उठाउनुप¥यो, नभए दुर्गन्धले हैजा निम्त्याउने खतरा बढेको छ ।’

स्थानीयको अवरोधका कारण बुधबारदेखि फोहोर संकलन गरे पनि फ्याँक्न नसकिएको नगरपालिका प्रमुख हरिप्रसाद अधिकारीले जानकारी दिए।

उनले फोहोरको समस्या सबै नगरवासीको साझा समस्या भएकाले सबैको सल्लाहबाट समाधान खोज्ने प्रयास जारी राखेको बताए। बजारबाट फोहोर नउठेपछि नगरपालिकाले गरेको सर्वदलीय बैठकमा सहभागी सबैजसो दलका नेता तथा अन्य व्यक्तिले पक्लिहवा क्षेत्रको विकल्प खोजेर फोहोर व्यवस्थापन गर्न सुझाव दिएका थिए।

उनीहरुले फोहोर व्यवस्थापनका लागि ल्याण्डफिल साईटको आवश्यकता रहेको बताउँदै त्यसका लागि सिद्धार्थनगरले नजिकका पालिकासँग समन्वय गरेर काम अगाडि बढाउनु पर्नेमा जोड दिए।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।