काठमाडौं- राष्ट्रिय मानव अधिकार आयोगले नेत्रविक्रम चन्द (विप्लव) नेतृत्वको नेपाल कम्युनिष्ट पार्टी (नकेपा)का सर्लाही जिल्ला इच्चार्ज कुमार पौडललाई गोली हानेका ११ जना प्रहरी अधिकारीमाथि बयान लिएको छ।

बुधबार आयोगले उक्त घटनामा संलग्न ६ जना प्रहरीसँग बयान लिएको थियो। बिहीबार ५ जना प्रहरीसँग बयान लिइएको आयोगका सदस्य गोविन्द शर्मा पौडेलले जानकारी दिए।

तर पोस्टमार्टमका लागि बोलाइएका प्रहरीकै लेखनखास (मुचुल्का लेख्ने प्रहरी) भने नआएको आयोगले जनाएको छ। बुधबार र बिहीबार प्रहरीले दिएका बयानका सम्बन्धमा आयोगको विज्ञ टोलीले अध्ययन गर्ने जनाइएको छ। उनीहरूले दिएको बयानमा शंका गर्ने ठाउँ देखिएको आयोगले जनाएको छ। 

घटनास्थलको प्रकृति, उपस्थित मानिस, पौडेलको शरीरमा गोली लागेका ठाउँको विवरण, कसरी भेट भयो जस्ता प्रश्न आयोगले प्रहरीलाई सोधको थियो। प्रहरीले दिएको उत्तरमा शंका गर्ने ठाउँ रहेको प्रहरीले जनाएको छ।

बुधबारको बयानमा एक प्रहरी अधिकारीले मुठभेडका क्रममा पौडेलमाथि ६ राउन्ड गोली प्रहार गरेको बयान दिएका थिए। 

करिब २ मिटरको टाढाबाट आफूले गोली हानेको उनले बताएका थिए। तर त्यति नजिकै भएको मुडभेडमा एकतर्फी मात्रै किन क्षति भयो भनेर शंका गर्ने ठाउँ रहेको आयोगले जनाएको छ। यस सम्बन्धमा विज्ञ टोली गठन गरेर अध्ययन गरिने आयोगका सदस्य पौडेलले नेपाल लाइभलाई जानकारी दिए।

त्यस्तै आयोगले पटकपटक ताकेता गर्दा पनि जिल्ला अस्पताल सर्लाहीले पौडेलेको पोस्टमार्टम रिपोर्ट पठाएको थिएन। रिपोर्ट नपठाएपछि आयोगले अस्पतालका डाक्टर वीरेन्द्रकुमार मण्डलसँग पनि बयान लिने तयारी गरेको थियो। तर हालै अस्पतालबाट रिपोर्ट प्राप्त भएको आयोगले जनाएको छ। यद्यपि, पोस्टमार्टम रिपोर्टमा पनि शंका गर्ने ठाउँ प्रशस्त देखिएको आयोगका सदस्य पौडेलले बताए। यसबारे पनि विज्ञ टोली गठन गरेर अध्ययन गरिने आयोगले जनाएको छ। 

आयोगबाहेक अन्य मानव अधिकारवादी संघसंस्थाले पनि उक्त घटनाको अध्ययन गरेका थिए। केही दिन अघिमात्रै मानवअधिकार सम्बद्ध संघसंस्थाहरु अनौपचारिक क्षेत्र सेवा केन्द्र (इन्सेक) प्रदेश २, एड्भोकेसी फोरम नेपाल, तराई मानव अधिकार रक्षक संजाल (थर्ड एलायन्स), महिला मानव अधिकार रक्षक संजाल, नेपाल मानव अधिकार संगठन र उन्नत नेपालले अध्ययन प्रतिवेदन सार्वजनिक गर्दै पौडेलको गैह्रन्यायिक हत्या भएको ठहर गरेका थिए। उनीहरूले उक्त घटनाको अनुसन्धान गर्न उच्च स्तरीय संसदीय छानबिन समिति गठन गर्नुपर्ने लगायतका ५ बुँदे माग राखेका थिए।

विप्लवका सर्लाही इन्चार्ज पौडेलको गत असार ३ गते लालबन्दी नगरपालिका-१ लखनदेवीस्थित जंगलमा शंकास्पद हत्या भएको थियो। अन टेस्ट मोटरसाइकलसहित २ वटा मोटरसाइकलमा आएका कुमार पौडेलसहित ४ जना व्यक्तिको समूहले प्रहरीमाथि आक्रमण गरेपछि जवाफी कारबाही गर्दा पौडेलेको ज्यान गएको प्रहरीको दाबी छ।

घटनास्थलबाट प्रहरीले डेडकर्ड ३ फिट, फ्युज वायर ५ फिट, मेड इन युएस लेखिएको रिभल्भर १ थान, त्यसको गोली ४ राउन्ड, १ थान कटुवा पेस्तोल, त्यसको गोली २ राउन्ड, अखिल नेपाल भूमिहीन सुकुम्बासी संघ लेखिएको तर कसैको नाम नलेखिएको परिचयपत्र २ सय थान बरामद गरेको थियो।

प्रहरीले उक्त घटना दोहोरो मुठभेड भएको बताउँदै आएको छ। तर परिवारका सदस्य र विप्लव नेकपाले भने हत्या भएको दाबी गर्दै आएका छन्। लालबन्दी नगरपालिका वडा नम्बर १ का वडाध्यक्ष पञ्चलाल स्याङ्बोले पनि आफूले देख्दै नदेखेको इन्काउन्टर घटनामा प्रहरीले जवरजस्ती हस्ताक्षर गराएको नेपाल लाइभलाई बताएका छन्। 

‘साँझको समयमा प्रहरीले घरमै भ्यान लिएर लिन आए। मैले देखेकै छैन। लास पनि देखेको छैन। कुमारको हो/होइन थाहा छैन भनेँ। तर मोबाइलमा फोटो देखाएर यही मान्छे कुमार पौडले हो। इन्काउन्टरमा मारिए। हस्ताक्षर गर्नुपर्छ भनेर जिद्दी गरेपछि गरेको हुँ। मैले कुमारको लास पनि देखेको छैन। इन्काउन्टर हो/होइन थाहा छैन,’ वडाध्यक्ष स्याङ्बोले भने।

पौडेलको शवका विभिन्न ठाउँमा चोट र हात समेत २/३ ठाउँ भाँचिनुले शंका गर्ने ठाउँ रहेको आयोगले जनाएको छ।

*तस्बिर: सञ्चार केन्द्र डटकम