रुस–युक्रेन तनावका ५२३ दिन: हालसम्म के के भयो? अब युद्ध कुन दिशामा जाँदैछ?

विश्व

नेपाल लाइभ बिहीबार, साउन १८, २०८० २०:४६

एजेन्सी- रुस र युक्रेनबीच ५२३ दिनदेखि युद्ध जारी छ। युद्धमा दुवै पक्षका हजारौं सैनिक र सर्वसाधारणको मृत्यु भइसकेको छ। युद्धको सुरुवाती महिनामा रक्षात्मक अवस्थामा रहेको युक्रेन पनि यतिबेला रुसविरुद्ध प्रतिकारमा उत्रिएको छ। रुसले निरन्तर किभलगायत युक्रेनका अन्य सहरमा आक्रमण गरिरहेको बेला पछिल्ला केही सातायता युद्ध रुसको राजधानी मस्कोसम्म पुगेको छ।

हालै युक्रेनले मस्कोस्थित दुई भवनमा ड्रोन आक्रमण गरेको थियो। आक्रमणमा ती भवनको अघिल्ला भागहरू क्षतिग्रस्त भएका थिए। उक्त आक्रमणमा एक जनाको मृत्यु पनि भयो। यति मात्र होइन, ड्रोन हमलाका कारण मस्कोको एउटा विमानस्थलमा सञ्चालन केही समयका लागि बन्द गर्नुपरेको समेत थियो ।

२०२२ फेब्रुअरीमा युक्रेनमा रुसले आक्रमण सुरु गरेको थियो। यस वर्ष मात्रै रुसले युक्रेनमा १२० भन्दा बढीपटक ड्रोन आक्रमण गरेको छ। मेको अन्तिम सातादेखि युक्रेनले प्रतिकार सुरु गर्यो्, त्यसयता रुसको राजधानी मस्कोमा ४ पटक ड्रोन आक्रमण भयो। मस्कोमा भएको पहिलो ड्रोन आक्रमण युक्रेनले ३० मेमा गरेको थियो, जुन आक्रमणमा ८ वटा विमान प्रयोग भएका थिए। दोस्रो ५ वटा विमानसहित ४ जुलाई, तेस्रो ५ वटा ड्रोनसहित २४ जुलाई र चौथो ५ वटै ड्रोनसहित ३० जुलाईमा युक्रेनले आक्रमण गरेको थियो। गएको आइतबार भएको आक्रमणका लागि रुसले युक्रेनलाई दोष दिएको छ। यद्यपि, युक्रेनले उक्त आक्रमणको आधिकारिक रुपमा जिम्मेवारी लिएको छैन।

ड्रोन आक्रमणपछि दुई देशबीचको तनाब झनै बढेको छ। एकअर्काप्रति दुवै देशका प्रमुखले आक्रामक अभिव्यक्ति दिइरहेका छन्। आक्रमणको दिन युक्रेनका राष्ट्रपति भ्लोदिमर जेलेन्स्कीले पश्चिमी सहर इभानो फ्रान्किभस्कबाट भिडियो सम्बोधन गर्दै युक्रेन बलियो हुँदै गएको बताए। जेलेन्स्कीले यसअघि मस्कोविरुद्ध यत्तिको आक्रामक अभिव्यक्ति दिएका थिएनन्। यस्तो अवस्थामा उनको यस भनाइलाई नयाँ रणनीतिका रुपमा हेरिएको छ।

रुस र मध्य एसियासँग सम्बन्धित मामिलाका विज्ञ तथा जवाहरलाल नेहरू विश्वविद्यालयका प्राध्यापक सञ्जय पाण्डेले जेलेन्स्कीको पछिल्लो भनाइले उनको आत्मविश्वास बढेको देखाएको बताउँछन्। उनी भन्छन्, 'जेलेन्स्कीको आत्मविश्वासमा केही वृद्धि भएको देखिन्छ। उनी त्यस्ता आक्रमण र ड्रोन आक्रमणको जिम्मेवारी लिन तयार देखिन्छन्। तर, उनले खुलेर त्यसो गरेका छैनन्।'

युक्रेन प्रतिकारमा उत्रिएपछि अब युद्ध कुन दिशातर्फ जान्छ भन्ने प्रश्न उठेको छ।

एकातिर पश्चिमी देशको समर्थन हुँदाहुँदै पनि युक्रेनले अपेक्षित सफलता पाउन सकेको छैन। रुसले पनि यो युद्धलाई टर्निङ प्वाइन्टमा ल्याउन सक्ने अवस्था देखिँदैन। तर केही दिनअघि रुसका राष्ट्रपति भ्लादिमर पुटिन शान्ति वार्ताका लागि केही लचक देखिए। उनले शान्ति वार्ताका लागि रुसले कहिल्यै अस्वीकार नगरेको बताए। तर रुसले आफ्नो भूमि फिर्ता नगरेसम्म वार्ताको वातावरण नबन्ने अडान युक्रेनको छ। युद्धका यी ५२३ औँ दिनसम्म रुसले युक्रेनको २० प्रतिशत भूभाग कब्जा गरेको दावी गरेको छ। र त्यो भूभागलाई आफ्नो क्षेत्र घोषणा गरेको छ।

दुवै देशले यो सङ्घर्षलाई निर्णायक मोडमा लैजान सकेका छैनन्। यस्तो अवस्थामा अब युद्ध कुन दिशातर्फ अघि बढ्छ भन्ने महत्वपूर्ण सवाल उठ्दछ। तर रुस-युक्रेन मामिला विज्ञहरूले युद्धबिराम नभए अब आणविक आक्रमणमा दुई देश प्रवेश गर्नसक्ने अनुमान गरेका छन्। पछिल्लो हमलापछि रुसी पूर्व राष्ट्रपति तथा वर्तमान प्रधानमन्त्री दिमित्री मेदभेदेवले युक्रेनलाई कडा चेतावनी दिएका छन्

रुसको सुरक्षा परिषद्का उपाअध्यक्ष मेदभेदेवले आफ्नो सामाजिक सञ्जालमा एक विज्ञप्ति जारी गर्दै भनेका छन्, 'कल्पना गर्नूहोस् यदि नेटो समर्थित आक्रमण सफल भयो र उनीहरूले हाम्रो क्षेत्र कब्जा गर्न सफल भए, हामी रुसी राष्ट्रपतिको आदेश अनुसार आणविक हतियारहरू नष्ट गर्नेछौं। प्रयोग गर्न बाध्य हुनेछन्।'

मेदभेदेवको उक्त अभिव्यक्तिले परमाणु हतियारहरू युद्धमा प्रयोग हुनसक्ने संकेत देखिएको छ।

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

नेपाल लाइभ Nepal’s independent digital media. Offers quick current affairs update, analysis and fact-based reporting on politics, economy and society.http://nepallive.com

लेखकबाट थप

चितवनमा रविको बयान सकियो, थुनछेक बहस आजैबाट

महिला टी-२०आई शृंखला : पाँच खेल खेल्दा पनि जितविहीन नेपाल, पाँचौं खेलमा नेदरल्याण्ड्ससँग १० विकेटले पराजित

निर्माणधीन झोलुङ्गे पुलबाट खसेर दुई जना बेपत्ता