काठमाडौं– अन्तर्राष्ट्रिय मानव अधिकारवादी संस्था एमनेष्टी इन्टरनेशनले युक्रेनमा रूसको व्यापक आक्रमणका कारण धेरै युद्ध अपराधहरू भएको दाबी गरेको छ। संस्थाले बिहीबार सार्वजनिक गरेको मानव अधिकार प्रतिवेदनमा विश्वव्यापी ऊर्जा र खाद्य संकट उत्पन्न भएको र कमजोर बहुपक्षीय प्रणाली थप बिथोलिन पुगेको बताएको छ।
‘यस घटनाले क्रेमलिनको आक्रामकताप्रति जोडदार प्रतिक्रिया जनाइए पनि अन्यत्रका गम्भीर उल्लंघनलाई सहेको वा उक्त उल्लंघनमा स्वयं सहभागी भएका पश्चिमी राष्ट्रहरूको पाखण्डीपनलाई पनि उजागर गरेको छ’, एम्नेस्टी इन्टरनेसनलले प्रतिवेदनमा भनेको छ, ‘चीनले आफूले गरेको मानवताविरुद्धको अपराधमा अन्तर्राष्ट्रिय कारबाहीलाई रोक्नका लागि बाहुबली रणनीतिको प्रयोगका साथै इथियोपिया, म्यानमार र यमनलगायत देशमा जारी हजारौं मानिसहरूको हत्या भइरहेको द्वन्द्वहरूमा पर्याप्त प्रतिक्रिया जनाउन सदस्य राष्ट्रहरूकै स्वार्थ टकरावले जेलिएको विश्वव्यापी र क्षेत्रीय संस्थाहरूको विफलतालाई पनि उजागर गरेको छ।’
विश्वको मानवअधिकार अवस्थाबारे आफ्नो वार्षिक प्रतिवेदनमा विश्लेषण गर्दै एम्नेष्टीले अनुदार र राज्य शक्तिमा बसेर दमन गर्नेहरु विश्वभर हाबी भएको उल्लेख गरेको छ।
विश्वभरी असहमतिको निर्मम दमन
सन् २०२२ मा रूसमा फरक मत राख्नेहरूविरुद्ध मुद्दा चलाइएको र युक्रेनसँगको युद्धकोबारेमा उल्लेख गरेका कारणले मात्रै पनि सञ्चार गृहहरू बन्द गरिएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ।
यस्तै द्वन्द्व भड्किएका देशहरु अफगानिस्तान, इथियोपिया, म्यानमार, रूस, बेलारूसलगायत विश्वका अन्य दर्जनौं देशहरूमा पत्रकारहरू बन्दी बनाइएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ।
अष्ट्रेलिया, भारत, इन्डोनेसिया र बेलायतमा अधिकारीहरूले प्रदर्शनहरूलाई संकुचन गर्ने गरी नयाँ कानुन पारित गरेका र श्रीलंकाले खस्कँदो आर्थिक संकटविरूद्ध उठेको व्यापक आन्दोलनलाई दबाउन संकटकालीन अधिकारहरु प्रयोग गरेको एम्नेष्टीले बताएको छ।
अभिव्यक्ति स्वतन्त्रता र शान्तिपूर्ण भेला हुने स्वतन्त्रतालाई कमजोर पार्ने गरी बेलायतको कानुनले प्रहरी अधिकृतहरूलाई ‘ठूलो स्वरमा गरिने विरोध’लाई प्रतिबन्ध लगाउनेसमेतको व्यापक अधिकार प्रदान गरेको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ।
चुप लगाउन, सार्वजनिक भेला रोक्न वा विकृत सूचना फैलाउनका लागि प्रविधिलाई धेरैकाविरुद्धमा हतियार बनाइएको समेत पाइएको छ। इरानमा दशकौंको दमनविरुद्धको अभूतपूर्व विद्रोहको प्रतिक्रियामा इरानी अधिकारीहरूले गोली, धातुका छर्राहरू, अश्रु ग्यास र कुटपिट लगायत गैरकानुनी बलको प्रयोग गरेको र दर्जनौं बालबालिकासहित सयौं मानिसहरूको मृत्यु भएको प्रतिवेदनमा उल्लेख छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।