विश्वसाहित्य: त्यो पुरानो घर (कथा)

स्पोर्टस लाइभ

नेपाल लाइभ शनिबार, भदौ १७, २०७४ १०:१७

न्यूयोर्कको लाइसेन्स प्लेट भएको रातो कार जमिन र घरहरुको दलाल आरोन हेकरको कार्यालयको अघि आएर घ्याच्च रोकियो । आइबी कोरनरको निमित्त कारको मोटो मानिस नयाँ थियो । त्यो कारबाट ओर्लेर हेकरको कार्यालयतिर बढ्यो । गर्मीले गर्दा जिउको पसिनाले उसको सुट भिजिरहेको थियो । उसको उमेर यही करिब ५० वर्षको थियो । अनुहार रातो भएको थियो । तर, मसिना आँखा चनाखा र स्थिर थिए।

उसले आरोनलाई नमस्कार गर्योि- 'मिस्टर हेकर तपाईं नै हुनुहुन्छ?'

'हो, म नै हुँ', आरोनले मुस्कुराउँदै भन्यो- 'म तपाईंको के सेवा गर्न सक्छु?'

'म वाटरबरी हुँ', आगन्तुकले भन्यो- 'मसँग धेरै समय छैन, हामी कामको कुरामा आए राम्रो हुनेछ।'

'हो, मेरो निमित्त पनि यही ठीक हुनेछ । के तपाईंले कुनै खास ठाउँमा चाख लिनुभएको छ ?'

'हो, गाउँको छेउकै एउटा घरमा । त्यो पुरानो ठूलो घरको सामुन्ने छ।'

'हो, त्यही घर हो । सायद त्यसमा बिक्रीको लागि भन्ने बोर्ड पनि झुण्डिएको छ क्यार।'

आरोनले निराश भएर मुख बिगार्योह- 'हो, त्यो मसँगै छ बिक्रीको लागि।'

उसले आफ्नो फाइलका पानाहरु पल्टाएर एउटा टाइप गरेको कागजतर्फ औंल्यायो- 'एक सय ६० वर्ष पुरानो घर । ८ वटा कोठा, २ वटा नुहाउने कोठा, बगैंचा र रुखहरु । बजार र स्कुल नजिक । दाम ७५ हजार डलर । भन्नुहोस् अझै पनि तपाईं लिने विचार गर्नुहुन्छ?'

वाटरबरी यो प्रश्नले झस्कियो, फेरि स्थिर हुँदै उसले भन्यो- 'निश्चय नै यसमा नराम्रो के छ र?'

'वेश छ', आरोनले भन्यो- 'यदि तपाईंले यहीँ बस्ने इच्छा गर्नुभएको छ भने म तपाईंलाई योभन्दा राम्रा घरहरु व्यवस्था गरिदिनेछु।'

'तर', मोटो मानिसको अनुहारमा छटपटी थियो- 'म तपाईंसँग त्यही घरको निम्ति सोधिरहेको, तपाईं त्यसलाई बिक्री गराउन चाहनुहुन्छ कि चाहनुहुन्न?'

'किन नचाहनु ? मलाई सम्झौतामा के आपत्ति होला र ! म त मेरो कमिशन पाइहाल्छु नि ! तपाईं नै त्यसलाई किन्नुहुने छैन । मैले बुढी ग्राइम्सलाई चित्त बुझाउन त्यो घर आफ्नो रेकर्डमा राखिराखेको छु।'
'मैले तपाईंको कुरा बुझिनँ, के भन्नुभएको हो?'

'सुन्नोस्, सबै कुरा बताउँछु । मिसेज ग्राइम्सले घर बेच्ने जिम्मा मलाई पाँच वर्षअघि दिएकी थिइन् । तर, उनी जति मोल चाहन्थिन्, घर त्यत्तिको लायक छैन । त्यो कुनै ढुंगा जतिको बलियो घर होइन । त्यसका दलिनहरु केही वर्षमा नै भाँच्चिनेछन् । छिँडीमा धेरैजसो पानी भरिइरहन्छ।'

'त्यसो भए उनले किन त्यति धेरै दाम मागेकी हुन् त?'

आरोनले कुम हल्लायो- 'घरप्रतिको मायाले नै हुन सक्छ । घर, क्रान्तिभन्दा पहिलेदेखि नै उनको परिवारसँग छ । अथवा यस्तै अरु कुनै कुरा होला।'

मोटो मानिसले कोठाको भुइँतर्फ दृष्टि दिँदै भन्यो- 'तर मोल धेरै भन्नु त राम्रो होइन।'

उसले आरोनतर्फ हेर्‍यो र केही हाँस्यो- 'मलाई ठाउँ राम्रो लाग्यो । कुन्नि किन मलाई लागेको छ, मेरो निम्ति त्यो घर उपयुक्त हुनेछ।'

'दाम मिलाउन सकिन्छ । दस हजार डलरमा । यो दाम उचित होला । तर, ७५ हजार डलर?'

आरोन हाँस्यो- 'मेरो अनुमान छ, मिसेज ग्राइम्सले त्यो घर त्यति महँगोमा बेच्नुको कारण मैले ठीक नै बुझेको छु । उनीसँग धेरै पैसा छैन । उनको छोराले उनको हेरविचार गर्थ्यो । तर, पाँच वर्षअघि छोरो मरेकाले बूढीलाई घर बेच्नु नै उचित लाग्यो । यस्तो लाग्छ, उनले आफ्नो अन्तरात्माको सन्तोषको लागि घरको चर्को मोल लगाएपछि ग्राहक पाइने छैन भनेर त्यसो गरेकी हुन्।'

आरोनले निराश भएर टाउको हल्लायो- 'कस्तो विचित्र संसार!'

वाटरबरीले अनिश्चयतापूर्वक भन्यो- 'पर्खनोस्, म आफैं उनीसँग भेट्छु र मोल कम गर्न अनुरोध गर्छु।'

वाटरबरी सुनसान बाटोबाट गाडी लिएर बूढीको घरतिर लाग्यो । घरको वरिपरि तिखा टाटीहरु छरिएका सिपाहीहरु जस्ता लाग्थे । अगाडिको बगैंचा घाँसको जंगल भइसकेको थियो । उसले एउटा छेउमा गाडी रोक्यो।

ढोका खोल्न आउने बूढी पुड्की र कपाल सेतै फुलेकी थिइन् । अनुहारका चाउरीहरु छोटो र तिखो चिउँडोनिर आएर समाप्त भएका थिए । गर्मी हुँदाहुँदै पनि उनले एउटा ठूलो गह्रौं कार्डीगन लगाएकी थिइन्।

'तपाईं श्री वाटरबरी नै हुनुहुन्छ', उनले सोधिन्- 'आरुन हेकरले तपाईं आउँदै हुनुहुन्छ भनेका थिए।'

'अँ', मोटो मानिसले उत्तर दियो- 'सञ्चै छ मिसेज ग्राइम्स?'

'मेरो विचारमा तपाईं भित्र आउन चाहनुहुन्छ।'

'हो, बाहिर त निकै गर्मी छ', त्यो हाँस्यो।

'त्यसो भए आउनुस् त । मैले कागतीको सर्वत चिसो पार्न आइसबक्समा राखिदिएकी छु।'

भित्र उज्यालो थोरै थियो र चिसो पनि थियो । झ्यालहरुमा पर्दा थिए । उनीहरु एउटा वर्गाकार कोठामा पुगे, जसमा निकै फर्निचरहरु थिए । बूढी एउटा घुम्ने मेचमा दुवै हात खुम्च्याएर बसिन् ।
मोटो वाटरबरीले आफ्नो घाँटी सफा गर्दै भन्यो- 'मिसेज ग्राइम्स, मैले अहिले नै तपाईंको घरको दलालसँग कुरा गरेँ … … ।'

'मलाई सबै थाहा छ', उनले कुरा काट्दै भनिन्- 'आरोन मूर्ख नै हो, यदि उसले मेरो मोल सम्बन्धी विचारमा परिवर्तन ल्याउन पठाएको हो भने।'

उसले बूढीको कुरालाई अस्वीकार गर्दै भन्यो- 'म एउटा व्यापारी हुँ र अविवाहित छु । मैले निकै समय परिश्रम गरेर राम्रो पैसा आर्जन गरेको छु । अब म छुट्टी लिएर कुनै शान्तिपूर्ण ठाउँमा समय व्यतीत गर्न चाहन्छु । मलाई आइवी कर्नर मन परेको छ, अल्वानीतर्फ जाँदा एकपल्ट यो बाटो हुँदै गएको थिएँ । मैले त्यसै बेला विचार गरेको थिएँ, कुनै बेला यस्तै ठाउँमा घरजम गर्नेछु । आज फेरि यो बाटो जाँदा मैले तपाईंको घर देखेँ अनि मलाई लाग्यो, मेरो निम्ति यही राम्रो ठाउँ हो ।'

'मलाई पनि यो ठाउँ मन परेको छ मिस्टर वाटरबरी । तसर्थ मैले यसको उचित मोल माग गरेकी हुँ।'

'उचित मोल', वाटरबरीले आँखा चिम्लियो- 'मिसेज ग्राइम्स, यो त तपाईंले मान्नैपर्छ कि आजको समयमा यस्तो घरको धेरैभन्दा धेरै … …'

'भयो छाड्नुस्', बूढी बीचमा नै कराइन्- 'म तपाईंसँग बहस गर्न चाहन्नँ । यदि तपाईं मैले भनेको मोल दिन सक्नुहुन्न भने सो सम्बन्धमा कुरा नै नगरे वेश होला!'

'तर, मिसेज ग्राइम्स … …'

'ल त, अलविदा मिस्टर वाटरबरी।'

उनी उभिइन् र वाटरबरीतर्फ यस किसिमले हेरिन्, उसले पनि उभिनु नै पर्छ।

तर ऊ उठेन।

'एकछिन पख्नोस्, मलाई थाहा छ यो मेरो बहुलट्ठीपन हो, तर… ठीक छ, म तपाईंले भनेको मोल दिनेछु।'

बूढी एकटक उनलाई हेर्न थालिन् ।

'अनि तपाईंले निश्चय गरिसक्नुभो…'

'हजुर, मसँग निकै पैसा छ । तपाईंको जस्तो इच्छा छ, उस्तै हुनेछ।'

बूढी विस्तारै हाँसिन्- 'मेरो अनुमान छ, सर्वत चिसो भइसक्यो होला । लिएर आऊँ… अनि म तपाईंलाई यो घरको बारेमा बताउनेछु।'

जब उनी ट्रे लिएर फर्किन्, वाटरबरी फेरि आफ्नो अनुहार पुछिरहेको थियो । उसले चिसो सर्वतको घुट्को दियो।

'यो घर', बूढी कुर्सीमा अडेस लगाउँदै भन्न थालिन्- 'हाम्रो परिवारसँग सन् १८०२ देखि नै छ । मलाई थाहा छ, यो घर धेरै बलियो छैन । मेरो छोरा माइकल जन्मेदेखि नै छिँडीमा पानी भरिएको थियो । मैले त्यसलाई आजसम्म पनि सफा गराउन सकिनँ । आरोनको भनाइ अनुसार भित्तामा पनि चिसो लागेर धमिरा लागेको छ । तर तैपनि म आफ्नो यो पुरानो घरलाई माया गर्छु।'

'माइकलको बाबु जब माइकल नौ वर्षको थियो, स्वर्गे भए । हाम्रो सामु निकै समस्या थिए । बाबुको बिछोड मलाई भन्दा माइकललाई धेरै थियो । विस्तार-विस्तार ऊ ठूलो भयो । बलियो र गठिलो।'
मोटो मानिसले टाउको हल्लाएर सहानुभूति व्यक्त गर्‍यो।

'हाइस्कुल पास गरेर ऊ सहरतिर लाग्यो । मलाई थाहा थिएन, ऊ त्यहाँ के गर्थ्यो । तर, सफल नै भएको थियो होला । किनभने उसले सधैं मलाई पैसा पठाइरहन्थ्यो।'
बूढीको आँखामा अतीतका स्मृतिहरु रुमलियो।

'नौ वर्षसम्म ऊ मबाट छुट्टै रह्यो र जब घर फर्कियो, ऊ दिक्क थियो । ऊ आधा रातपछि आएको थियो । दुब्लाएको र आफ्नो उमेरभन्दा बढीको लाग्थ्यो । एउटा कालो सुटकेस बाहेक ऊसँग अरु कुनै मालमत्ता थिएन । म सुटकेस लिन अघि बढ्दै थिएँ, उसले मलाई घचेड्यो … उसले मलाई घचेड्यो … आफ्नी आमालाई!'

'भोलिपल्ट उसले मलाई घर केही घण्टाको निम्ति खाली गरिदिन भन्यो । ऊ के गर्न चाहन्थ्यो, मलाई भनेन । तर, जब म फर्किएँ, सुटकेस थिएन।'

'त्यो रात एउटा मानिस हाम्रो घर आयो । भित्र कुन बाटोबाट पस्यो, त्यो मलाई थाहा भएन । मैले माइकलको कोठामा कुराकानी गरेकव सुनेँ र दैलोमा कान थापेर यो थाहा पाउन प्रयत्न पनि गरेँ, मेरो छोरा कुन संकटमा छ । तर, कराएको र धम्कीपूर्ण बोलीबाहेक मैले केही पनि सुन्न पाइनँ र … ।'

उनी थामिइन् । उनको काँध निहुरेको थियो।

'फेरि एउटा ठूलो आवाज आयो', बूढी फेरि भन्न थालिन्- 'त्यो बन्दुकको आवाज थियो । म जब भित्र पुगेँ, कोठाको झ्याल खोलिएको थियो । आएको मानिस गइसकेको थियो । माइकल तल भुइँमा थियो … … मरेको।'

'यो पाँच वर्षअघिको कुरो हो । केही बेरपछि प्रहरीले मलाई पूरै कथा भन्यो । माइकल र त्यो अर्को मानिस एउटा ठूलो अपराधमा साझेदार थिए । उनीहरुले हजारौं डलर चोरेका थिए । माइकल त्यो धन लिएर भागेर आएको थियो र त्यसलाई यही घरमा कहीँ लुकाइदिएको थियो । लुकाएको ठाउँ अझ पनि मलाई थाहा छैन । त्यो मानिस मेरो छोराको खोजीमा आएको थियो, आफ्नो भाग लिन । जब उसलाई धन छैन भन्ने थाहा भयो, उसले मेरो छोराको हत्या गरिदियो।'
बूढीले आँखा माथि उठाइन्।

'त्यसपछि नै मैले यो घरलाई ७५ हजार डलरमा बेच्ने घोषणा गरेँ । मलाई थाहा थियो, कुनै दिन मेरो छोराको हत्यारा फर्केर आउनेछन । कुनै दिन यो घरलाई कुनै पनि मोलमा खरिद गर्ने इच्छा गर्नेछ । मलाई त खालि प्रतीक्षा गर्नु नै थियो त्यो मानिसको, जसले यो बूढीको घरको भनेअनुसारको मोल दिन तयार होस्।'

उनी कुर्सीमा विस्तारै चलमलाइन्।

वाटरबरीले खाली गिलास तल राख्यो र आफ्नो सुक्खा ओठमा जिभ्रो घुमायो । उसका आँखा अब तेजिला थिएनन् । टाउको लुलो भएर काँधमा एकापट्टि ढल्किसकेको थियो।

'ओहो !', त्यो सुस्तरी बडबडायो- 'सर्वत त नमीठो रै'छ।'

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

नेपाल लाइभ Nepal’s independent digital media. Offers quick current affairs update, analysis and fact-based reporting on politics, economy and society. http://nepallive.com

लेखकबाट थप

तीनकुनेमा पछाडिबाट आएको गाडीले ठक्कर दिँदा एकको मृत्यु, तीन जना घाइते

प्रतिनिधि सभाको बैठक बस्दैः नीति तथा कार्यक्रममाथिको छलफल जारी रहने

भारतको हवाई आक्रमणबाट पाकिस्तानमा मृत्यु हुनेको संख्या ३१ पुग्यो