सुनसरी– इटहरी उपमहानगरपालिकाको फोहोर सामुदायिक वनमा लगेर फ्याक्न थालिएको छ। दैनिक लगभग ५० टन फोहोर इटहरी उपमहानगरपालिकामा जम्मा हुन्छ। त्यही फोहोर इटहरीकै हासपोसा सामुदायिक वनमा लगेर बिसर्जन गरिन्छ। जसले गर्दा करिब ५० बिगाहा सामुदायिक वन फोहोरले ओगटेको छ। इटहरीको उत्तरी क्षेत्रमा पर्ने जंगलको भूभागलाई ल्यान्डफिल साइडका रूपमा प्रयोग गर्न सुरु भएको हो।
इटहरी उपमहानगरपालिकाको फोहोरमैला व्यवस्थापनका लागि अझैसम्म ठोस काम हुन सकेको छैन। फोहोर मैला व्यवस्थापन गर्न भन्दै ‘इन्भायरो केयर कन्सर्न प्रालि’सँग नगरपालिकाले सम्झौता गरेको छ। २०७० असोज ९ मा भएको सम्झौता अनुसार इन्भायरो केयर कन्सर्नले कुनै पनि काम गर्न नसकेपछि २०७३ असार ५ मा पुनः पूरक सम्झौता भयो। तर, सो सम्झौताअनुसार काम नगरेको उक्त कम्पनीले नगरपालिकाबाट बारम्बार भुक्तानि भने लिइरहेको छ।
सम्झौता अनुसार नगरपालिकाले ल्यान्डफिल्ड साइड उपलब्ध गराउन नसकेका कारण जंगलमा फोहोर फ्याक्न बाध्य भएको इन्भायरो केयर कन्सर्नका अध्यक्ष मानध्वज मोक्तान बताउँछन्। उपमहानगरपालिकाले नै सम्झौता उल्लंघन गरेका कारण फोहोर व्यवस्थापनमा समस्या आएको उनको दाबी छ।
इटहरी उपमहानगरपालिकाका मेयर द्वरिकलाल चौधरीले ल्यान्डफिल्डका लागि जग्गा भेटिइसकेको तर फोहोरलाई प्रशोधन गरी पब्लिक प्राइभेट पार्टनरसिप (पिपिपि) मोडेलमा व्यवस्थापन गरिने भएकाले त्यसको तयारी भइरहेको बताए। त्यसको विकल्पका लागि समुदायलाई असर नपर्ने गरी जंगलमै फोहोर फ्याक्ने सहमति भएको मोक्तानले जनाए।
मेयर चौधरीले वन उपभोक्ता समितिसँगको सहमतिमै फोहोर बिर्सजन गरेको बताए पनि समितिका अध्यक्ष कर्णबहादुर राउत भने उपमहानगरपालिकाले जबरजस्ती फोहोर फ्याकेको बताउँछन्। बारम्बार इन्भायरो केयर कन्सर्नका अध्यक्षलाई फोन गरेर जानकारी गराउँदा समेत कुनै प्रतिक्रिया नदिएको राउतले बताए।
मोक्तान र मेयरले वन समितिलाई मासिक १० हजार क्षतिपूर्ति दिने सहमति भएको जनाए पनि समितिका अध्यक्ष राउतले भने त्यस्तो कुनै सहमति नभएको र आजसम्म एक पैसा पनि नपाएको बताए। समितिलाई पैसा दिएको विषयमा मेयर चौधरी र मोक्तानले खुलेर बोल्न सकेका छैनन्।
फोहोर व्यवस्थापन सम्बन्धी ऐन, २०६८ को दफा ११ र १२ मा फोहोरमैला स्थानान्तर तथा विसर्जनको विषयमा स्पष्ट लेखिएको छ।
दफा ११ को उपदफा २ मा ‘स्थानान्तरण केन्द्र तोक्दा जनस्वास्थ्य तथा वातावरण प्रतिकूल असर नपर्ने गरी तोक्नुपर्नेछ र यसरी तोकिएको स्थललाई दुर्गन्ध नआउने गरी आवश्यक व्यवस्था समेत गर्नुपर्नेछ’ भनी उल्लेख गरिएको छ। तर, इटहरीको फोहोरका कारण वन्यजन्तु र जंगलको विनाश हुने क्रम सुरुभएको छ। मानव बस्तीको नजिकै खोला किनारमा फोहोर बिसर्जन गरिएकाल बर्खायाममा फोहोर बगेर घरसम्म आउने सम्भावना रहेको भन्दै स्थिानीयबासी चिन्तित छन्।
त्यस्तै, दफा १२ को उपदफा १० मा ‘पशुपंक्षी, जीवजन्तु तथा मानवको अनाधिकृत प्रवेशलाई रोक लगाउने ढुंगा, गिट्टी बालुवा निकाल्ने कार्यमा रोक लगाउनुका साथै वातावरण संरक्षण र त्यस्तो क्षेत्रको उचित व्यवस्थापनका लागि अन्य आवश्यक निर्देशन तथा निर्देशिका जारी गरी लागूगर्ने’ उल्लेख छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
-1764146706.png)
-1763721444.png)
