एजेन्सी– उत्तर कोरियाली नेता किम जोङ उनले उत्तर कोरियाले आफ्ना आणविक परीक्षण रोक्ने घोषणा गरेपछि सारा विश्वले स्वागत गरेको छ।
उनको घोषणा दुई कूटनीतिक बैठकको केही समयअघि आएको छ र विश्वभर अनेक आकलन एवं अनुमान भइरहेका छन्।
केही विश्लेषकहरुले उत्तर कोरियाको अहिलेको घोषणाले सुखद भविष्यको परिकल्पना गर्न सकिने बताएका छन्। केही भने उत्तर कोरियाको इतिहास हेरेर मात्रै यस विषयमा छलफल गर्नुपर्ने बताउँछन्।
द डिप्लोमेटमा कूटनीति विषयउपर विश्लेषण लेख्दै आएका अंकित पान्डा उत्तर कोरियाको विगतले पनि हाम्रो अपेक्षालाई गलत साबित गरिदिनसक्ने बताउँछन्।
शनिबार उत्तर कोरियाले जारी गरेको विज्ञप्तिले उत्तर कोरियाले आफ्नो आणविक हतियार विकासका लागि पाएको सफलताका कारण प्रफुल्लित भएर प्योङ ए री आणविक केन्द्र बन्दको घोषणा गरेको उनको विश्लेषण छ। उनले विषयमा निष्कर्ष निकाल्नु कठिन कार्य भए पनि यो अविश्वसनीय नभएको उनको दाबी छ।
अझ उत्तर कोरिया पछिल्ला ८ वर्षमा गरेको आणविक परीक्षणपछि पाकिस्तान र भारत जत्तिकै आत्मविश्वासी बनेको छ। सन् १९९८ सम्ममा भारत र पाकिस्तानले ६ वटा आणविक परीक्षण गरिसकेका छन्। त्यही आधारमा उनीहरु आणविक शक्ति सम्पन्न राष्ट्रमा दरिइसकेका छन् र उत्तर कोरिया पनि यही कोटीमा परिसकेको छ।
उत्तर कोरियाको बढ्दो विश्वास
उत्तर कोरियाको पाँचौं र छैटौं आणविक परीक्षणले उत्तर कोरियाको विश्वासलाई झन् बलियो बनाइदिएको छ। सन् २०१६ को सेप्टेम्बरमा उत्तर कोरियाले गरेको इन्टर कन्टिनेन्टल ब्यालेस्टिक मिसाइलको सफल परीक्षणले उसको विश्वास र विकासलाई नयाँ उचाइ दिएको छ।
अमेरिकाले दोस्रो विश्वयुद्धको समयमा जापानको नागासाकीमा खसालेको आणविक बमभन्दा झन्डै तीन गुणा बढी शक्तिशाली मानिएको उक्त मिसाइलले उत्तर कोरियाको प्रयोगका लागि भन्दा बढी नै शक्ति आर्जन गरिदिएको छ।
पछिल्लो समय गरिएका आणविक परीक्षणका आधारमा उत्तर कोरियाले अझै शक्तिशाली हतियार बनाउनसक्ने क्षमता राख्छ। तर, उत्तर कोरियाले थर्मोन्युक्लियर बम डिजाइन बनाउन सफल भइसकेको छ या छैन भन्ने विषयमा गुप्तचर निकाय र विश्लेषकहरु अझै विश्वस्त हुन सकिसकेका छैनन्।
गत वर्षको सेप्टेम्बर ३ मा उत्तर कोरियाले गरेको आणविक परीक्षण र यसका संकेतहरुले संसारकै एक्लो मानिएको राष्ट्रले एउटा सहर नै ध्वस्त बनाउन सक्ने क्षमतासहितको बम विकास गर्न सफल भएको मानिएको छ।
उत्तर कोरियाको विश्वासको बटम लाइनका रुपमा किम जोङ उनको चीन भ्रमणलाई पनि लिन सकिन्छ।
मिसाइल परीक्षण गर्दाको खर्चमा कटौती
शनिबार जारी गरिएको विज्ञप्तिमा उत्तर कोरियाली नेताले केही समयका लागि ब्यालेस्टिक मिसाइल परीक्षण रोकिएको उल्लेख गरेका छन्। यो एक किसिमले आश्चर्यपूर्ण छ।
तर, उत्तर कोरियाले गरेको पछिल्ला ३ परीक्षणले आणविक मिसाइल अमेरिका पुग्ने वा तोकिएको टार्गेटमा मार हान्नसक्ने कुरामा अझै शंका छ। यसले उत्तर कोरियाले थप परीक्षण गर्न आवश्यक रहेको देखिएको छ र आफ्नो निशानाको रुपमा दाबी गर्दै आएको अमेरिकामा मार हान्न अझै पनि मिहिनेत गर्नुपर्ने देखिएको छ।
उत्तर कोरियाले अमेरिकालाई तर्साउन सबैभन्दा पहिले आफ्नो प्राविधिक पक्ष सुदृढीकरणतर्फ अघि बढेको देखिन्छ। यसले आफ्नो मिसाइल प्रहार गर्न मिसाइल लन्चरको संख्या बढाइरहेको छ। अहिले उत्तर कोरियासँग आइसिबिएम लन्च गर्न करिब ६ वटा लन्चर रहेको अनुमान गरिएको छ।
सन् २०१८ को नयाँ वर्षको सम्बोधनका क्रममा उत्तर कोरियाली नेता किम जोङ उनले आफ्नो आणविक फौज पूर्ण भएको घोषणा गरेका थिए। तर, उनले अझै पनि आफ्नो आइसिबिएम लन्चरको संख्या बढाउन र यसलाई नियन्त्रण गर्नका लागि कमान्ड एन्ड कन्ट्रोल सिस्टममा सुधार ल्याउनेतर्फ केन्द्रित रहेको अनुमान गरिएको छ।
आइसिबिएम परीक्षण तत्कालका लागि रोकेर उत्तर कोरियाले यसमा हुने खर्च घटाइरहेको सजिलै अनुमान गर्न सकिन्छ।
नाकाबन्दी फुकुवाका लागि सहजता
उत्तर कोरियाले प्योङ यो री साइटमा रहेका सुरुङ भत्काउन सक्छ तर शनिबारको विज्ञप्तिमा उत्तर कोरियाले ती सुरुङ निस्क्रिय बनाउने भनी उल्लेख गरेको छ।
जबसम्म उत्तर कोरिया आफ्नो मिसाइल कार्यक्रमप्रति सजग रहिरन्छ उसले आफैंमाथि लगाएको नाकाबन्दी वा रोक तोड्न समय लाग्ने छैन। तर, शनिबार भने उत्तर कोरियाली नेताले आफ्नो सम्पूर्ण ध्यान एक शक्तिशाली सामाजिक अर्थतन्त्र बनाउनमा लगाउने र मानिसहरुको जीवन स्तर उकास्नमा केन्द्रित रहने बताएका छन्।
यसलाई उत्तर कोरियाको नाकाबन्दी फुकुवा तर्फको पहिलो कदम मान्न सकिन्छ, साथै आउँदै गरेको बैठक लक्षित तयारीका रुपमा पनि हेर्न सकिन्छ।
आगामी बैठक उत्तर कोरियाका लागि पुरस्कार
उत्तर कोरिया पनि सामेल हुने दुई बैठकअघि आएको निर्णयको खबरले विश्वलाई चकित बनाइदिएको छ। साथै, किम जोङ उनले अमेरिकी राष्ट्रपति डानाल्ड ट्रम्पसँगको बैठकअघि किन आफ्नो आणविक कार्यक्रम रोक्ने घोषणा गरे भन्ने प्रश्न व्याप्त छ।
यसको जवाफ हो, बैठक अमेरिकी राष्ट्रपतिको स्वयंका लागि उपहार हो र किमका लागि आफ्नो हजुरबुवा र बुवाले पूरा गर्न नसकेको कदम हो। तर, शनिबारको कदम उत्तर कोरियाको आणविक कार्यक्रमको अन्त्य भने होइन, जुन विश्वले अपेक्षा गरिरहेको छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
![सय दिने प्रगति विवरण सार्वजनिक गर्दै प्रधानमन्त्री केपी ओली [प्रत्यक्ष प्रसारण]](https://nepallive.net/uploads/posts/500X300/kllllllllll-1729675876.jpg)
![Nepal Live Samachar नेपाल लाइभ समाचार, भदौ १९ [भिडियाे]](https://nepallive.net/uploads/posts/500X300/samachar++-1725458095.jpg)
![प्रधानमन्त्रीसँग प्रश्नोत्तर [प्रत्यक्ष प्रशारण]](https://nepallive.net/uploads/posts/500X300/PMM-(1)-1718866650.jpg)
![भारत भ्रमणबारे प्रतिनिधि सभा बैठकमा जवाफ दिँदै प्रधानमन्त्री प्रचण्ड [प्रत्यक्ष प्रशारण]](https://nepallive.net/uploads/posts/500X300/prachanda-sansad-1710309847.jpg)
![Nepal Live Samachar नेपाल लाइभ समाचार, जेठ ३० [भिडियाे]](https://nepallive.net/uploads/posts/500X300/samachar++-copy.jpg-30-1718203418.jpg)
