नेपाली पाइलटबाटै उडान सम्भव हुँदाहुँदै महँगा विदेशी पाइलट किन?

कोरोना अपडेट

नेपाल लाइभ आइतबार, वैशाख ७, २०७७ २०:४७

काठमाडौं- नेपाल वायुसेवा निमगले नेपाली पाइलटबाटै उडान सम्भव हुने अवस्थामा पनि विदेशी पाइलटलाई नै जिम्मेवारी दिइरहेको छ। ‍सरकारले लकडाउन घोषणा गरेसँगै अन्तर्राष्ट्रिय र आन्तरिक व्यावसायिक उडान पनि चैत ११ गतेबाट पूर्ण रुपमा बन्द भएका छन्। तर, उद्धार र कार्गो उडानमा भने प्रतिबन्ध छैनन्।

लकडाउनअघि र लकडाउनपछि नेपाल एयरलान्सको वाइडबडी ए-३३० जहाजले चीनको गोन्जाओमा ४, चीनकै वुहानमा १, अष्ट्रेलियामा १ र जापानको नारिता १ गरी ७ वटा चार्टर उडान गरेको छ। साता वटै चार्टर उडान नेपाली पाइलटबाट सम्भव भएपनि अधिकांश उडानमा विदेशी पाइलटले जिम्मेवारी पाएका छन्। नेपाली पाइलट खाली छन्। यी उडानमा विदेशी पाइलटलाई काम दिइएपछि सेवासुविधा र तलबभत्ता पनि उनीहरूले नै पाउने भए। तर, नेपाली पाइलट बेरोजगार रहनुपर्‍यो।

नेपाली पाइलट र विदेशी पाइलटमा पारिश्रमिकको ठूलो अन्तर छ। नेपाली पाइलटले न्यूनतम कर कटाएर मासिक १ लाख ६० हजार बुझ्छन् भने विदेशी पाइलटले कम्तीमा १५ हजार डलर बुझ्छन्। त्यसमा पनि विदेशी पाइलटका हकको ३६ प्रतिशत कर नेपाल एयरलाइन्सले नै तिर्नुपर्ने हुन्छ।

तर, यस्तो संकटमा करारमा नियुक्ति भएका विदेशी पाइलटलाई जिम्मेवारी दिँदा नेपाली पाइलटलाई भने जगेडामा राख्ने काम भएको छ।

नेपाली पाइलटबाटै कसरी सम्भव थियो उडान?
नेपाल एयरलाइन्सले कोरोनाको उद्गमस्थल मानिएको चीनको वुहानबाट १ सय ७५ जना नेपाली विद्यार्थीको उद्धार गरेको थियो। उक्त उडानमा नेपाली पाइलट विजय लामा जान अस्वीकार गरे पनि अन्य नेपाली पाइलटले जान अस्वीकार गरेका थिएनन्। नेपाल एयरलाइन्सले भने नेपाली पाइलट जान नमानेको भन्दै विदेशी पाइलटबाट नै उडान गरेको थियो। उक्त उडानको कमान्ड विदेशी पाइलट मोहमद आरिफले पाएका थिए भने कोपाइलटमा थिए सुनिल श्रेष्ठ।सो उडानमा जानसमेत तयारी रहेको नेपाली ३ जना पाइलट श्रवण रिजाल, महेश्वरमान डंगोल, समजकुमार श्रेष्ठलाई अपरेसन विभागले सम्पर्क नै गरेन। एक पाइलटका अनुसार उक्त उडानमा जान पाइलट विजय लामाबाहेक सबै तयार थिए।

विदेशी पाइलट मोहमदको ठाउँमा रिजाल, डंगोल र श्रेष्ठलाई जिम्मेवारी दिन सकिन्थो। यसैगरी मार्च २८ मा स्वास्थ्य तथा जनसंख्या मन्त्रालयको चार्टरमा नेपाल एयरलाइन्सको वाइडबडी जहाज चीनको गोन्जाओ उडान गरेको थियो।

उक्त उडान पनि नेपाली पाइलटको सट्टा विदेशी पाइलटलाई नै जिम्मा दिइएको थियो। नेपाल एयरलाइन्सको अपरेसन विभागले विदेशी पाइलट जावेद चौधरी र जेम्सलाई जिम्मेवारी दिएको थियो भने कोपाइलटमा सुनील श्रेष्ठ र सज्जन कुइँकेल थिए।

दुई विदेशी पाइलटको ठाउँमा अपरेसन विभागले विजय लामा, श्रवण रिजाल, महेश्वरमान डंगोल र समजकुमार श्रेष्ठ मध्ये दुई जनालाई जिम्मेवारी दिन सक्थ्यो।

यसैगरी नेपाल एयरलाइन्सको वाइडबडी जहाजले अप्रिल १ मा अष्ट्रेलिया चार्टर उडान भरेको थियो। उक्त उडानमा पनि सबै नेपाली पाइलटबाटै सम्भव थियो। विदेशी पाइलट जेम्स, उदय र जावेद चौधरीलाई उडान गर्ने जिम्मेवारी दिइयो। साथमा दुई जना नेपाली पाइलट महेश्वरमान डंगोल र विजय लामा राखिएको थियो। ३ जना विदेशी पाइलटको ठाउँमा दुई जना नेपाली पाइलट श्रवण रिजाल र समजकुमार श्रेष्ठलाई जिम्मेवारी दिन सकिन्थ्यो भने एक जना विदेशी पाइलटको ठाउँमा कोपाइलट भए पनि उडान सम्भव थियो। तर, अपरेसन विभागले नेपाली पाइलटलाई जगेडामा राखेर विदेशी पाइलटलाइ जिम्मा दिएको थियो।

यसैगरी अप्रिल २ मा नेपाल एयरलाइन्सले चीनको गोन्जाओमा पनि वाइडबडीमार्फत् चार्टर उडान गरेको थियो। उक्त उडानमा पनि नेपाली पाइलटबाट नै सम्भव थियो। अष्ट्रेलियाको उडानमा विदेशी पाइलटलाई जिम्मेवारी दिइए पनि बाँकी उडानमा नेपाली पाइलटबाट उडान सम्भव थियो। तर, अपरेसन विभागले उक्त उडानमा पनि विदेशी पाइलटबाट नै गराएको थियो। गोन्जाओको उक्त उडानमा विदेशी पाइलट रोनाल्ड र नेपाली पाइलटमा समजकुमार श्रेष्ठ थिए। रोनाल्ड ठाउँमा श्रवण रिजालबाट उडान सम्भव थियो।

यसैगरी एयरलाइन्सले अप्रिल १० मा जापानको नारितामा वाइडबडी जहाजमार्फत चार्टर उडान भरेको थियो। यो उडानमा पनि अपरेसन विभागले नेपाली पाइलटलाई जिम्मेवारी दिन चासो देखाएन। यो उडानको जिम्मेवारी विदेशी पाइलट तामोरलाई दिइएको थियो। तामोरका स्थानमा एयरलाइन्सले श्रवण रिजाल र विजय लामालाई पठाउन सक्थ्यो।

यसैगरी नेपाल एयरलाइन्सको दुई वटै वाइडबडी जहाज एकैदिन चीनको गोन्जाओका लागि उडेका थिए। अप्रिल १६ का यी दुवै उडान नेपाली पाइलटबाटै सम्भव थियो। तर, अपरेसन विभागले एउटा उडानमा एक जना विदेशी पाइलट जावेद चौधरीलाई जिम्मेवारी दिएको थियो भने एक जना नेपाली पाइलट विजय लामा राखेको थियो। सोही दिन भएको अर्को उडानमा भने नेपाली पाइलट हुँदाहुँदै दुई जना नै विदेशी पाइलटलाई जिम्मा दिइयो। उदय र जेम्सलाई उडान भर्ने जिम्मेवारी दिइएको सो उडानमा नेपाली पाइलट महेश्वरमान डंगोल, समज कुमार र श्रवण रिजालमध्ये एक जनालाई जिम्मा दिन सक्ने अवस्था थियो। यस विषयमा नेपाल एयरलाइन्सको अपरेसन विभाग प्रमुख दीपु जुर्वाचनसँग बुझ्न खोज्दा उनी सम्पर्कमा आउन चाहेनन्।

व्यावसायिक उडान नभएका कारण एयरलाइन्सले २ हजार कर्मचारीलाई तलब खुवाउन नसक्ने अवस्था सिर्जना भएको छ। तर महंगा विदेशी पाइलटबाट कार्गो तथा चार्टर उडान गर्न भने एयरलाइन्सले छोडेको छैन। तुलनात्मक रूपमा सस्तो मूल्यका नेपाली पाइलटलाई जिम्मेवारी नदिएर एयरलाइन्सले थप आर्थिक भार भने सिर्जना गरिरहेको छ। करारमा नियुक्त भएका महंगा विदेशी पाइलटलाई बिदा दिएर नेपाली पाइलटबाटै उडान गर्दा केही मात्रै भए पनि आर्थिक भार कम पर्ने थियो कि!

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।

प्रतिक्रिया दिनुहोस्

नेपाल लाइभ Nepal’s independent digital media. Offers quick current affairs update, analysis and fact-based reporting on politics, economy and society. http://nepallive.com

लेखकबाट थप

रवीन्द्र मिश्रको छैटौंपटक म्याद थप, थप ५ दिन हिरासतमा राख्न अनुमति

यी हुन् एमाले सचिवालय बैठकका निर्णयहरु

बाढीले ह्युमपाइप बगाउँदा कान्ति लोकपथ अवरुद्ध