• गृहपृष्ठ
  • मुख्य समाचार
  • नेपाल लाइभ

    • राजनीति
    • निर्वाचन विशेष
    • अनुसन्धान
    • प्रवास
    • विचार
    • फिचर
    • समाचार
    • ब्लग
    • समाज
    • अन्तर्वार्ता
    • सुरक्षा/अपराध
    • साहित्य डबली
    • विश्व
    • कोरोना अपडेट
    • नेपाल लाइभ विशेष
    • जीवनशैली
    • भिडियो

    बिजनेस लाइभ

    • अर्थ समाचार
    • बैंक/बिमा/सेयर
    • पर्यटन-उड्डयन
    • अटो
    • पूर्वाधार
    • श्रम-रोजगार
    • कृषि
    • कर्पोरेट
    • सूचना-प्रविधि
    • बिजनेस लाइभ भिडियो
    • बिजनेस टिप्स
    • अन्तर्वार्ता - विचार

    इन्टरटेनमेन्ट लाइभ

    • समाचार
    • सिनेमा
    • अन्तर्वार्ता
    • रंगमञ्च
    • फिल्म समीक्षा
    • गसिप
    • संगीत
    • विचार-विश्लेषण
    • इन्टरटेनमेन्ट लाइभ भिडियो
    • सञ्जाल
    • फेसन
    • मोडल

    स्पोर्टस लाइभ

    • फिचर
    • फुटबल
    • क्रिकेट
    • अन्य
    • लेख-विश्लेषण
    • अन्तर्वार्ता
हाम्रो बारेमा
  • हाम्रो बारेमा
मंगलबार, असार २४, २०८२ Tue, Jul 8, 2025
  • गृहपृष्ठ गृहपृष्ठ
  • राजनीति
  • निर्वाचन विशेष
  • अनुसन्धान
  • बिजनेस लाइभ
  • इन्टरटेन्मेन्ट लाइभ
  • स्पोर्टस लाइभ
  • प्रवास
  • भिडियो

बिजनेस लाइभ

  • अर्थ समाचार
  • बैंक/बिमा/सेयर
  • पर्यटन-उड्डयन
  • अटो
  • पूर्वाधार
  • श्रम-रोजगार
  • कृषि
  • कर्पोरेट
  • सूचना-प्रविधि
  • अन्य
    • बिजनेस लाइभ भिडियो
    • बिजनेस टिप्स
    • अन्तर्वार्ता - विचार

इन्टरटेन्मेन्ट लाइभ

  • समाचार
  • सिनेमा
  • अन्तर्वार्ता
  • रंगमञ्च
  • फिल्म समीक्षा
  • गसिप
  • संगीत
  • विचार-विश्लेषण
  • इन्टरटेनमेन्ट लाइभ भिडियो
  • अन्य
    • सञ्जाल
    • फेसन
    • मोडल

स्पोर्टस लाइभ

  • मुख्य समाचार
  • फिचर
  • फुटबल
  • क्रिकेट
  • अन्य
  • लेख-विश्लेषण
  • अन्तर्वार्ता
ब्लग
सरकारी चिकित्सक हुनु गल्ती हो?
डा कपिल गौतम आइतबार, चैत २, २०७६  २०:१९
1140x725

हो म सरकारी चिकित्सक हुँ, जो नेपाल सरकारले खटाएबमोजिम दुर्गममा काम गर्दै आएको छु। के म राज्य को छुट्टै दर्जाको कर्मचारी हुँ? के हामी नेपाल सरकारको लोकसेवा आयोगद्वारा खुला प्रतिस्पर्धामा उत्तीर्ण भएर आएर गल्ती गर्‍यौं?

हामी सरहका अन्य चिकित्सक साथी विदेश पलायन भएर विदेशीको सेवा गर्दै छन्। हामीले आफ्नै देशमा बसेर आफ्नै देशका जनताको उपचार गर्ने, यहीं दु:ख गर्ने र सेवा गर्ने सोच बनायौं। डलरको पछि लागेनौं। के यो निर्णय गलत थियो?

राज्यले किन कूल २६ हजार चिकित्सकमध्ये जम्मा १५ सय (५.६ प्रतिशत) सरकारी चिकित्सकको मर्म र पीडा बुझ्न सक्दैन? दिगो रुपमा संरक्षण गर्न सक्दैन? अन्य चिकित्सकलाई सरकारी पेसाप्रति आकर्षण, प्रोत्साहन गर्न सक्दैन?

एउटा सरकारी चिकित्सकलाई स्थानीय तहको सामान्य खरिदार वा प्राविको मास्टर सरहको व्यवहार गरिएको छ। संघको लोकसेवा आयोग पास भई स्थानीय, प्रदेशमा जबर्जस्ती समायोजित गराई, जनप्रतिनिधि, स्थानीयवासी विभिन्न निकायको दबाबमा काम गर्दाको पीडा कसले बुझ्ने? सैध्दान्तिक हिसाबले उच्च दर्जामा राखिएको चिकित्सकलाई व्यावहारिक हिसाबले स्थानीय वा प्रदेशमा सीमित गराएर के राज्यले उसले जिन्दगीभर आर्जेको विशेषज्ञता, सिप र ज्ञानलाई सदुपयोग गरेको छ त? के चिकित्सकले आफ्नो विज्ञता बमोजिम बढीभन्दा बढी सेवा दिन सक्छन् त? के येसरी पिंजडाको सुगा जस्तै एकै ठाउँमा कुण्ठित गराएर चिकित्सकको मनोबल बढ्छ त? 

अहिलेको अवस्थामा नेपाल सरकारले तोकेको ठाउँमा न्यून तलबमा, अहोरात्र खटेर काम गर्दाको पीडा कसले बुझ्ने? सरकारी चिकित्सकको न्यून संख्यालाई उचित सेवा-सुविधा प्रदान गरी प्रोत्साहन गर्ने दायित्व राज्यको होइन?

सरकारी चिकित्सकको संख्या यति न्यून हुनुको कारण के हो? कतै पोलिसी, सिस्टममा कमजोरी भयो कि? यदि यो सिस्टममा सुधार नगरे अबको दिनमा सरकारी चिकित्सकको संख्या औंलामा गन्न सकिने अवस्थामा सीमित नहोला भन्न सकिँदैन।

उदाहरणको लागि विगत ९/१० वर्षदेखि सरकारी चिकित्सकलाई एमडी/एमएस/डिएम/एमसिएच पढाउने भन्दै चिकित्सा विज्ञान राष्ट्रिय प्रतिष्ठान (न्याम्स) खोलियो र दूरदराजमा काम गर्दै आएका सरकारी   चिकित्सकलाई प्राथमिकतामा दिइयो। न्याम्स खोल्नुपूर्व लोकसेवा आयोगले गरेको सरकारी चिकित्सकको विज्ञापनमा कहिल्यै पनि सिफारिस हुनेको संख्या मागबमोजिम भएन। माग गरेबमोजिम दरखास्त नपर्ने,  सिफारिस भएकाले राजीनामा दिने र विदेश पलायन हुने  वा प्राइभेटतिर लाग्ने चलन थियो।

जब यो व्यवस्था लागू भयो तब १०० माग संख्याको लागि  हरेक वर्ष ३ हजार/३२ सयको दरखास्त पर्न थाल्यो (लोकसेवा आयोगको तथ्यांक अनुसार)। यसको मतलब सुविधा दियो भने आकर्षण बढ्ने निश्चित छ भन्ने हो। तर चिकित्सा शिक्षा आयोगद्वारा उक्त सुविधा कटौती  गरिँदै छ। यस विषयमा स्वास्थ्य मन्त्रालय तथा सरोकारवाला निकाय अनविज्ञ, मौन छ।

सरकारी सेवाप्रति आकर्षण गराउने मुख्य तथा उत्तम  उपाय सेवा-सुविधा बढाउने हो, घटाउने होइन। चिकित्सा विज्ञान राष्ट्रिय प्रतिष्‍ठान पाटन, बिपी कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान, आइओएमको कूल सिट (२८०-३००) को २० प्रतिशत मात्र (५०-६०) सिट सरकारी चिकित्सकलाई दिने मस्यौदा चिकित्सा शिक्षा आयोगद्वारा स्वास्थ्य मन्त्रालयमा पेस भएको छ।

यस्तो भयो भने वार्षिक १५० देखि १७० सरकारी चिकित्सकले पाउँदै आएको सुविधा कटौती हुने निश्चित छ। यसले सरकारी पेसाप्रति झन् निरुत्साहित गराउने छ। ब्रेन ड्रेनको समस्या ल्याउने छ। हामी जुन नियम-कानुन, ऐनमा टेकेर प्रवेश गर्‍यौं र त्यही सुविधा घटाउँदा २०६० सालभन्दा अगाडिको स्थिति आउने निश्चित छ? न्याम्स स्थापना कालदेखि पाएको सुविधा कटौती गर्दा के हामी, हाम्रा जुनियर, सिनियर सरकारी जागिरप्रति आकर्षित होलान् त? डलरप्रति मोह नहोला र? 

नेपालमा एमबिबिएस उत्तीर्ण भएको एक वा २ वर्षपछि लोकसेवा खुल्छ। परीक्षा दिएको ८/९ महिनापछि नतिजा आउँछ, नियुक्ति पाएको २ वर्षपछि बल्ल पिजी परीक्षा दिन योग्य हुन्छौं। जम्माजम्मी योग्य हुने अवधि करिब ४ देखि ५ वर्ष लाग्छ तर त्यो अवधिमा आफूसँगै एमबिबिएस पढेको चिकित्सक साथीभाइ एमडी सकेर निजी क्लिनिक वा विदेशतिर जान्छन्। 

यति न्यून संख्यालाई संरक्षण नगरी उल्टै खाए खा नखाए घिच भनेझैँ पेलुवा लगाउँदा कतै सिस्टम नै फेलियर त हुँदैन? एक पटक सबैले मनन गरौं।

लोकसेवा आयोगको परीक्षामा मेरिटमा अग्रता लिने चिकित्सकहरु दुर्गम जाने दौडधुप चल्थ्यो। दुर्गम जानको निम्ति भनसुन हुन्थ्यो। किनभने सरकारले दुर्गमको लागि विशेष अंक दिन्थ्यो, जुन प्रोत्साहनस्वरुप थियो तर  अहिले तेही अंक कटौती गरिएको छ। यसले दुर्गममा खुसी भएर, उत्साहित भएर जाने चिकित्सकलाई सोच्न बाध्य बनाएको छ।
दुर्गम जिल्लाहरुमा कार्यरत चिकित्सकको अवस्था दयनीय छ। स्वास्थ्य बिमा लागू भएका कारण बिरामीको चाप अत्यधिक छ। छात्रवृत्ति करारको २/३ जना चिकित्सकको सहयोगमा अहोरात्र खटिनु परेको छ। अझ स्थानीय तहमा छैठौं, पाँचौ तहको अहेब, एचएको  मुनि आठौं तहको चिकित्सक कजिनु परेको छ।

स्वास्थ्य सेवा ऐनले कुनै स्वास्थ्यकर्मीले हप्ताको ४२ घण्टा भन्दा बढी ड्युटी गर्‍यो भने अतिरिक्त सुविधा पाउने व्यवस्था छ। तर यो कानुनमा लेखिएको सुविधा पनि हामीले पाएका छैनौं। २/३ वर्षदेखि  चिकित्सकको लागि लोकसेवा पनि खुलेको छैन। यो पद्दतिले सरकारी संस्थामार्फत गुणस्तरीय सेवा प्रदान गर्न सहज होला त? 

 समस्याको समाधान 
१.    चिकित्सा शिक्षा आयोगद्वारा लिने एकीकृत एमडी/एमएस/डिएम/एमसिएच परीक्षामा प्राइभेट मेडिकल कलेजमा केही प्रतिशत निशुल्क सिट निर्धारण गरी टोटल सिट संख्या वृद्धि गराउने। 

२.    सरकारी चिकित्सकहरु जुन सेवा सर्तमा, जुन ऐन कानुनमा टेकेर लोकसेवामा प्रवेश गरेका हुन्, त्यो सेवासुविधा वृद्धि गरी सरकारी सेवाको लागि प्रोत्साहन गर्ने, पाएको सुविधा कटौती नगर्ने र जम्मा ५.६ प्रतिशत सरकारी चिकित्सकको संख्या बढाई ब्रेन ड्रेनको समस्या रोक्ने।

३.    स्वास्थ्यको अर्गानोग्रामलाई संशोधन गरी वरिष्ठताको आधारमा संरचना बनाई परिचालन गरौं (छैठौ तहकोले आठौं, नौ तहलाई कजाउने नियम बदलौं)।

४.    संघको लोकसेवा पास गरी प्रदेश र स्थानीय तहमा जबर्जस्ती समायोजन गर्दा सम्पूर्ण चिकित्सकको मनोबल घटेको तथा कम स्रोत र साधन भएको स्थानमा विशेषज्ञ, दक्ष चिकित्सक खटाउँदा न उक्त  चिकित्सकको विज्ञताको सदुपयोग हुने, न राज्य, जनताले सो चिकित्सकको सिपबाट लाभान्वित हुनेछन्। त्यसैले स्रोत-साधन जुटाई सम्पूर्ण चिकित्सकलाई संघमा समायोजन गरी देशका गाउँगाउँ, कुनाकाप्चा पठाई,  प्रोत्साहन स्वरुप खाइपाइ आएको सेवा-सुविधामा वृद्धि गर्ने र एक डाक्टर एक संस्थाको अवधारणा अबलम्वन गर्ने।

५.    हालको दरबन्दी तेरिजले अस्पताल, प्राथमिक स्वास्थ्य केन्द्र चलाउन र गुणस्तरीय सेवा प्रदान गर्न कठिनाइ भएकोले ओएनएम सर्भे गरेर सम्पूर्ण रास्ट्रसेवक कर्मचारीको दरबन्दी बढाई प्रभावकारी तथा  गुणस्तरीय सेवा प्रदान गर्ने।

प्रकाशित मिति: आइतबार, चैत २, २०७६  २०:१९

नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो, सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा पठाउनु होला।

प्रतिक्रिया दिनुहोस्
लेखकबाट थप
१ करोड ४४ लाखसहित चिनियाँ नागरिक पक्राउ
प्रधानमन्त्रीसँगै स्पेन गएर केही व्यक्ति नफर्किएको भन्दै छानबिन गर्न रास्वपाको माग
बाढीको वितण्डापछि रसुवा जाँदै प्रधानमन्त्री ओली
सम्बन्धित सामग्री
बैंकिङ्ग व्यवसायलाई उद्यमशीलताको भर उद्यमी भनेको धेरै जनामा एक जना सफल भएको हुन्छ । त्योपनि अथाह मेहनत, लगानी र ऋणको जोखिम उठाएर । उद्यमीमा पैसा कमाउने र बढाउने बेग्र इ... मंगलबार, वैशाख २, २०८२
हितेन्द्र र कुलमानको रिट हेर्न नमिल्नेमा शुक्रबार न्यायाधीश अब्दुल अजीज मुसलमानको इजलासले दुवैजनाको रिट एकैठाउँमा राखेर सुनुवाइ गर्न आदेश दिएको थियो। आइतबार, चैत १७, २०८१
चौरासी वर्षका क्यान्सरविजेताको जीवन वृत्तान्त ‘कालसँग कुस्ती’ सार्वजनिक आधुनिक ओखतिविज्ञान, आर्यूवेद तथा आध्यात्मिक अभ्यासका कारण चौरासी वर्षका क्याप्टेन आशबहादुर गुरुङ क्यान्सरमुक्त भएका हुन् । दिल्लीस्थ... आइतबार, फागुन १८, २०८१
ताजा समाचारसबै
प्रधानमन्त्रीसँगै स्पेन गएर केही व्यक्ति नफर्किएको भन्दै छानबिन गर्न रास्वपाको माग मंगलबार, असार २४, २०८२
बाढीको वितण्डापछि रसुवा जाँदै प्रधानमन्त्री ओली मंगलबार, असार २४, २०८२
सडकमा डाक्टर, बिरामी अस्पतालमा अलपत्र (फोटोफिचर) मंगलबार, असार २४, २०८२
शाहीको प्रश्न : जीबी राई कहाँ छन् ? गृहमन्त्री कुन दुलोमा लुकेर बस्नु भएको छ ? मंगलबार, असार २४, २०८२
रसुवा बाढी अपडेट: ५० जनाको उद्धार मंगलबार, असार २४, २०८२
सबै हेर्नुहोस
भिडियो ग्यालरीसबै
नेपाल लाइभ समाचार, असार 23 #live
नेपाल लाइभ समाचार, असार 23 #live सोमबार, असार २३, २०८२
नेपालमा जन्मिएर मात्र नेपाली हुँदैनौं, नेपाल नै हामीभित्र हुनुपर्छ: पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाह (भिडियो)
नेपालमा जन्मिएर मात्र नेपाली हुँदैनौं, नेपाल नै हामीभित्र हुनुपर्छ: पूर्वराजा ज्ञानेन्द्र शाह (भिडियो) सोमबार, असार २३, २०८२
नेपाली महिला फुटबल टोली स्वदेश फिर्ता(भिडियो)
नेपाली महिला फुटबल टोली स्वदेश फिर्ता(भिडियो) सोमबार, असार २३, २०८२
नेपालको सक्रिय उपस्थीतिले अन्तराष्ट्रिय मञ्चमा नेपालको छवि उच्च भएको छ : प्रधानमन्त्री ओली (भिडियो)
नेपालको सक्रिय उपस्थीतिले अन्तराष्ट्रिय मञ्चमा नेपालको छवि उच्च भएको छ : प्रधानमन्त्री ओली (भिडियो) सोमबार, असार २३, २०८२
देशभरका अस्पतालमा आकस्मिकबाहेकका सेवा ठप्प(भिडियो)
देशभरका अस्पतालमा आकस्मिकबाहेकका सेवा ठप्प(भिडियो) सोमबार, असार २३, २०८२
सबै हेर्नुहोस
ट्रेण्डिङ
जसपाका फरार नेता भन्छन्– मधेश एक दिन नेपालबाट अलग हुनेछ सोमबार, असार २३, २०८२
यी हुन् ‘कुलिङ पिरियड’ बबण्डरको छानबिन गर्ने समितिका सदस्यहरू सोमबार, असार २३, २०८२
१५ लाख धेरौटी तिर्न नसकेपछि युनुस अन्सारी कारागार चलान सोमबार, असार २३, २०८२
रसुवामा बाढी‍ : १८ जना सम्पर्कविहीन, ९ जनाको उद्धार मंगलबार, असार २४, २०८२
हिमताल फुटेर रसुवामा बाढी आएको आशंका मंगलबार, असार २४, २०८२
सबै हेर्नुहोस
अन्तर्वार्ता
ब्रेन ट्युमर आकस्मिक रुपमा देखिने होइन, लक्षणलाई सामान्य रुपमा लिँदा गम्भीर हुन्छः डा राजीव झा, न्युरोसर्जन लक्ष्मी चौलागाईं
महाशिवरात्रिमा भगवान पशुपतिनाथको सहजै दर्शनको व्यवस्था गरिएको छ - डा. मिलनकुमार थापा नेपाल लाइभ
जलवायु परिवर्तनले जुम्लामा समेत डेंगु देखिन थालिसकेको छ : मेयर राजुसिंह कठायत  नेपाल लाइभ
सबै हेर्नुहोस
विचारसबै
विश्व सेतो दुबी दिवस : रोग छालाको, प्रश्न चेतनाको नेपाल लाइभ
प्रिय दाई गुटबन्दीको अन्त्य गरी लोकप्रिय पार्टी बनाउन योगदान दिनुहोस् ! ई. विश्वराज काफ्ले
खोपको महत्व र बालबालिकाको स्वास्थ्य सुरक्षामा हाम्रो भूमिका नेपाल लाइभ
ब्रेन ट्युमर आकस्मिक रुपमा देखिने होइन, लक्षणलाई सामान्य रुपमा लिँदा गम्भीर हुन्छः डा राजीव झा, न्युरोसर्जन लक्ष्मी चौलागाईं
सबै हेर्नुहोस
ब्लग
बैंकिङ्ग व्यवसायलाई उद्यमशीलताको भर मंगलबार, वैशाख २, २०८२
हितेन्द्र र कुलमानको रिट हेर्न नमिल्नेमा आइतबार, चैत १७, २०८१
चौरासी वर्षका क्यान्सरविजेताको जीवन वृत्तान्त ‘कालसँग कुस्ती’ सार्वजनिक आइतबार, फागुन १८, २०८१
सबै हेर्नुहोस
लोकप्रिय
लगातार बढ्दै सेयर बजार ,परिसूचक २८ अङ्कले बढ्दा ७ अर्बको कारोबार मंगलबार, असार १७, २०८२
यू-१६ इस्ट जोन कप : नेपालले उपाधीका लागि सिंगापुरसँग भिड्ने बिहीबार, असार १९, २०८२
अध्यादेशमार्फत नियुक्त ५२ जनाकै पद जोगियो,  बहुमतले नियुक्ति सदर (पूर्णपाठ) बिहीबार, असार १९, २०८२
उडानमै यात्रीको आइफोन चोरी भएपछि 'फ्लाइट क्रु'का सबै जना निलम्बित मंगलबार, असार १७, २०८२
समिति सभापति र सचिवले राजीनामा नगरेसम्म समिति बैठक चल्दैन : सापकोटा मंगलबार, असार १७, २०८२
सबै हेर्नुहोस
Nepal Live
Nepal Live

सम्पर्क ठेगाना

Nepal Live Publication Pvt. Ltd.,
Anamnagar, Kathmandu, Nepal

DEPARTMENT OF INFORMATION
AND BROADCASTING
Regd Number :

1568/ 076-077
अध्यक्ष : अनिल न्यौपाने

टेलिफोन

News Section: +977-1-5705056
Account : +977-1-5705056
Sales & Marketing: 9841877998 (विज्ञापनका लागि मात्र)
Telephone Number: 01-5907131

ईमेल

[email protected]
[email protected]

मेनु

  • गृहपृष्ठ
  • मुख्य समाचार
  • बिजनेस लाइभ
  • ईन्टरटेनमेन्ट लाइभ
  • स्पोर्टस लाइभ
  • महाधिवेशन विशेष
  • अभिलेख
  • कोरोना अपडेट
  • स्थानीय निर्वाचन
  • प्रतिनिधि सभाकाे निर्वाचन
  • युनिकोड
Nepal Live

सूचना विभाग दर्ता नं.

१५६९/०७६-७७

ईमेल

[email protected]
© 2025 Nepal Live. All rights reserved. Site by: SoftNEP
सर्च गर्नुहोस्