काठमाडौं– कतारको टिएमएसी कम्पनीमा सधैंझैं स्काफफोल्डिङको काम गरिरहेका थिए काशी पण्डित। काम गर्दागर्दै उनी अचानक तल झरे। भूकम्प आएझैं थर्थराएको महसुस गरे। उनी लडे।
‘त्यसपछि के भयो मलाई थाहा नै भएन,' गत माघ ९ (जनवरी २३) गतेको घटना सम्झिँदै उनी भन्छन्, 'म त पूरै बेहोस भएँ। त्यसपछि केही थाहा छैन।’
होसमा आउँदा उनी कतारको एउटा अस्पतालको बेडमा थिए। माथिबाट खस्दा उनको खुट्टा भाँचिएको थियो। उपचार गराउन कतारमा १५ सय कतारी रियाल (नेपाली रुपैयाँ लगभग ४५ हजार) लाग्ने भयो। तर, कम्पनीले उपचारका लागि पैसा नदिने बतायो।
पर्सा वीरगन्ज नगरपालिका २७ का पण्डित ३१ अगस्ट २०१८ मा कामको सिलसिलामा कतार गएका थिए। कम्पनीले समेत उपचारमा नसघाएपछि उपचार खर्च तिर्न उनलाई निकै समस्या भयो।
५ महिनाको तलब पाइसकेका भए पनि साहुको ऋण तिर्नका लागि घरमा केही रकम पठाएका थिए। उनीसँग अरु रकम बचेको थिएन।
'धन्न, सँगै काम गर्ने साथीहरुले व्यक्तिगत रुपमा रकम जम्मा गरेर अस्पतालको बिल तिरिदिएपछि अलि राहत भयो,' उनी सुनाउँछन्।
अस्पतालबाट उपचार गराएर फर्किएका पण्डितको तीन महिना कोठामै बित्यो। तर, खुट्टा ठिक भएन।
खानबस्न कम्पनीले दिए पनि दुर्घटनापछि कम्पनी मालिककाे व्यवहार राम्रो भएन। उनलाई हप्काउन थाले। तीन महिना काम नगरेपछि तलब पनि काटियो।
'अब नेपाल जाऊ, हामी यहाँ राख्न सक्दैनौं भनेर कम्पनीले नेपाल फर्काइदियो,’ काठमाडौंमा भेटिएका पण्डितले गहभरि आँसु पार्दै भने।
बैसाख ७ गते बैसाखी टेक्दै रित्तो झोला र टुक्रिएको सपना लिएर नेपाल फर्किए उनी।
केही काम गरेर कतारमा पसिनासँग खुसी साटेर ल्याउन भनेर गएका उनी बैसाखीको सहारामा फर्किनुपर्यो। उनीसँग अब कमाइ गरेर खाने जग्गा पनि छैन। ५ छोराछोरी, श्रीमती र बुढी आमालाई कसरी पाल्ने भन्ने चिन्ताले सताएको छ उनलाई।
४८ वर्षिय पण्डितका ३ छोरी र २ साना छोरा छन्। घरमा वृद्धा आमा पनि उनकै भरमा छिन्। श्रीमतीलाई छोराछोरीको हेरचाह गर्दै ठिक्क छ।
‘अब के गरेर कसरी पाल्ने?' दुर्घटनामा परेर भाँचिएको दायाँ खुट्टा देखाउँदै उनले भने, 'कमाएर परिवार छोराछोरी पाल्न परदेश हिडेको आफैं यस्तो हालतमा फर्किएँ।’
कमाइले ऋण तिर्नै पुगेन
इस्टवेस्ट ओभर्सिस प्रालिमार्फत कतारको टिएमसी कम्पनीमा रोजगारीका लागि अगस्ट २३ मा पुगेका पण्डितले जनवरीसम्म काम गरे। उनलाई म्यानपावर कम्पनीले खाने सुविधासहित मासिक १४ सय रियाल कमाइ हुने बताएको थियो।
तर, उनको कमाइ खानासहित १२ सय रियाल मात्रै थियो। बस्ने कोठाको खर्च आफैंले तिर्नुपर्ने थियो। जनवरीसम्म गरेको कमाइले उनी जाँदा लागेको ऋण तिर्नसमेत पुगेन। त्यसपछि त उनी दुर्घटनामा परिहाले।
कतार जाँदा उनले म्यानपावर कम्पनीलाई १ लाख २० हजार रकम बुझाएका थिए। उनले ५ महिनामा मुस्किलले १ लाख रुपैयाँ बचाएर घर पठाएका थिए।
म्यानपावरको बेवास्ता
पण्डित कतारमा कार्यस्थलमा दुर्घटना परेको ३ महिना भयो। तर, आफूहरुलाई जानकारी नै नभएको इस्टवेस्ट म्यानपावर कम्पनीकी सञ्चालक सुनिता लामा बताउँछिन्।
‘मलाई त यसबारे केही जानकारी छैन, उनको छोराले बाबु बिरामी भए भन्दै फोन गरेर इन्सुरेन्सको डकुमेन्ट मागेको थियो, मैले दिन्छु भनेकी छु’ उनले भनिन्।
म्यानपावर कम्पनीहरुले नेपाली कामदारलाई विदेश पठाएपछि आफ्नो जिम्मेवारी सकिएझैं त्यसपछि सहयोगका लागि बेवास्ता गर्दै आएका छन्। कार्यस्थलमा कामदार दुर्घटनामा परेको अवस्थामा कम्पनीले उपचारका लागि सहजीकरण गर्नुपर्ने हुन्छ। तर, म्यानपावरले बेवास्ता गर्दा झन् पीडा खेप्नुपर्ने पण्डित जस्ता अरु पीडित पनि बताउँछन्।
पण्डितको उपचार र क्षतिपूर्तिमा तपाईंहरुको भूमिका खोइ त भन्ने नेपाल लाइभको प्रश्नमा कम्पनीकी सञ्चालक लामाले रोजगारदाता कम्पनीसँग सम्पर्क गरेपछि मात्रै बुझेर उपचार खर्च मगाउन सहयोग गर्ने बताइन्।
कमाउन परदेश पुगेका पण्डित अंगभंग भएर फर्कने एक प्रतिनिधि पात्र मात्रै हुन्। उनीजस्तै भविष्यको सुनौलो सपना लिएर रोजगारीका लागि विदेशिएका थुप्रे कामदार दुर्घटनामा परेर रित्तो हात फर्कनुपरेको छ।
वैदेशिक रोजगार बोर्डका अनुसार अघिल्लो वर्ष वैदेशिक रोजगारीका क्रममा ३ सयभन्दा बढी कामदार अंगभंग भएर फर्किएका थिए। बोर्डको तथ्यांक नै पूर्ण तथ्यांक भने होइन। बोर्डले वैदेशिक रोजगारबाट अंगभंग भएर आर्थिक सहायताका लागि बोर्डसम्म आएका श्रमिकहरुको संख्यामात्रै तथ्यांकमा समेटेको छ।
वैदेशिक रोजगारकै क्रममा अंगभंग हुने कामदारहरुको संख्या निकै ठूलो छ। अंगभंग हुने कामदारलाई वैदेशिक रोजगार कल्याणकारी कोषबाट अंगभंगको प्रकृति (अंगभंग भएको प्रमाणित गर्ने अस्पतालको प्रेस्क्रिप्सन) हेरेर सोही अनुसार आर्थिक सहायता प्रदान गर्दै आएको छ।
नेपाललाइभमा प्रकाशित सामग्रीबारे कुनै गुनासो,
सूचना तथा सुझाव भए हामीलाई nepallivenews@gmail.com मा
पठाउनु होला।
-1752222253.png)
-1752221006.png)
-1752043710.jpg)
-1749826086.png)
